Azərbaycanın İstiqlal Bəyannaməsi: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Sətir 86:
[[Şəkil:Plaque commemorating the establishment of the First Azerbaijan Democratic Republic.jpg|250px|thumbnail|Tbilisidə ilk dəfə Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin suverenliyinin elan edildiyi [[Tbilisi Milli Gənclər Sarayı]]nda vurulan lövhə]]
 
Zaqafqaziya Seyminin buraxılmasından sonra, [[1918]]-ci il mayın 27-də Müsəlman Fraksiyasının, yəni Zaqafqaziya Müsəlman Şurasının (Zaqafqaziya Müsəlman Parlamentinin) üzvləri də ayrıca iclas keçirdilər və Azərbaycanın müstəqilliyini elan etmək qərarına gəldilər.<ref name=cani>{{cite web|title=Qrandükün sarayı|url=http://jurnal.meclis.gov.az/cat.php?id=17|website=jurnal.meclis.gov.az|publisher=meclis.gov.az|accessdate=3 January 2016}}</ref><ref name=tiflis>{{cite web|title=Cümhuriyyət: Tiflisdən Bakıya gedən yol|url=http://metbuat.az/news/140515/cumhuriyyet-tiflisden-bakiya-geden-yol.html|website=metbuat.az|publisher=metbuat.az|accessdate=3 January 2016}}</ref> Bu məqsədlə Zaqafqaziya Müsəlman Şurası özünü [[Azərbaycan Milli Şurası]], daha doğrusu, [[Azərbaycan parlamenti|Azərbaycan Parlamenti]] elan etdi.<ref name=tiflis/> Bununla Azərbaycan tarixində ilk parlament yarandı və Şərqdə ilk parlamentli respublikanın bünövrəsi qoyuldu.<ref name=tiflis/> Həmin iclasda Azərbaycan Milli Şurasının rəyasət heyəti və sədri seçildi. Tarix üzrə fəlsəfə doktoru [[Nəsiman YaqublunYaqublu]]unnun sözlərinə görə, [[Müsavat Partiyası]] sədrliyə [[Məhəmməd Əmin Rəsulzadə]]nin namizədliyini irəli sürdü.<ref name=tiflis/> [[İttihad Partiyası]] istisna olmaqla, qalan təşkilatların səsverməsi nəticəsində M.Ə.Rəsulzadə Milli Şuranın sədri, [[Həsən bəy Ağayev]] və [[Mir Hidayət bəy Seyidov]] Milli Şura sədrinin müavinləri seçildilər.<ref name=tiflis/> Elə həmin iclasda Milli Şuranın doqquz nəfərdən ibarət icraiyyə orqanı yaradıldı, [[Fətəli xan Xoyski]] icraiyyə orqanının sədri seçildi.<ref name=tiflis/>
 
Milli Şura yaranmış vəziyyəti təhlil etdikdən sonra 1918-ci ilin 28 mayında Tiflisdə[[Tiflis]]də [[Tbilisi Milli Gənclər Sarayı|Qafqaz Canişin sarayı]]nın ikinci mərtəbəsindəki böyük salonda keçirilən ilk iclasında Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin yaradılmasıyaradılmasını elan edilib və Azərbaycanın 6 bənddən ibarət “Milli İstiqlal Bəyannaməsi” imzalandı.<ref name=cani/>
 
=== Azərbaycanın Milli Şurasının tərkibi ===
İstiqlal Bəyannaməsinin seymdə, sonra Azərbaycanın Milli Şurasında qəbulu zamanı, ən çox üzvlü [[Müsavat Partiyası]] və ona daxil olmuş qeyri-partiyasızlar idi (30 nəfər) idi; müsəlman sosialistlər bloku (7 nəfər), [[İttihad fraksiyası|İttihad Partiyası]] (3 nəfər), [[Hümmət]] sosial-demokrat partiyası (4 nəfər), (sonra, bu siyahılar dəyişildi). İstiqlal Bəyannaməsinin qəbul etməsində Azərbaycanın Milli Şurasının tərkibi belə idi:<ref>Волхонский М., Муханов В.По следам Азербайджанской Демократической Республики. Москва, 2007, 247 с.</ref>
 
<table border=0 align="center">
Sətir 107:
<td></td>
<td></td>
<td><small><center>[[Həsən bəy Ağayev]]<br /> ([[MusavatMüsavat]])<ref group=q>Azərbaycan Milli Şurasının sədri Məhəmməd Əmin Rəsulzadə Batumidə olduğundan, 1918-ci il 28 mayda Tiflisdə görüşü onun müavini Həsən bəy Ağayev idarə edirdi.</ref></small></td>
<td><small><center>[[Mustafa Mahmudov]]<br /> ([[MusavatMüsavat]])</small></td>
<td></td>
<td></td>
Sətir 123:
</tr><tr>
<td><small><center>[[Fətəli xan Xoyski]]<br /></small></td>
<td><small><center>[[Xəlil bəy Xasməmmədov]]<br /> ([[MusavatMüsavat]])</small></td>
<td><small><center>[[Nəsib bəy Yusifbəyli]]<br /> ([[MusavatMüsavat]])</small></td>
<td><small><center>[[Mir Hidayət bəy Seyidov]]<br /> ([[MusavatMüsavat]])</small></td>
<td><small><center>[[Nəriman bəy Nərimanbəyli]]<br /> ([[MusavatMüsavat]])</small></td>
<td><small><center>[[Heybətqulu Məmmədbəyli]]<br /> ([[İttihad fraksiyası|İttihad]])</small></td>
<td><small><center>[[Mehdi bəy Hacınski]]<br /> ([[MusavatMüsavat]])</small></td>
<td><small><center>[[Əli Əsgər bəy Mahmudbəyov]]<br /><ref group=q>1918-ci il martın 25-də müsəlman fraksiya Seym və Şimali Qafqaz alpinistlərin nümayəndə heyətinin iclasın protokolunda Mahmudbəyov Müsavat Partiyasından qeyd olunsa da, 1918-ci il aprelin 6-da bütün Müsəlman fraksiyalarının Seyminin birgə iclasında bitərəf kimi qeyd olunub.</ref></small></td>
<tr>
Sətir 140:
<td><center>[[Şəkil:Hamid bey Shahtakhtinski.jpg|150x150px]]</td>
</tr><tr>
<td><small><center>[[Aslan bəy Qardaşov]]<br /> ([[MusavatMüsavat]])</small></td>
<td><small><center>[[Sultan Məcid Qənizadə]]<br />([[İttihad fraksiyası|İttihad]])</small></td>
<td><small><center>[[Əkbər ağa Şeyxülislamov]]<br /> ([[Hümmət]])</small></td>
<td><small><center>[[Mehdi bəy Hacıbababəyov]]<br /> ([[MusavatMüsavat]])</small></td>
<td><small><center>[[Məmməd Yusif Cəfərov]]</small></td>
<td><small><center>[[Xudadad bəy Məlikaslanov]]<br />(Müsəlman sosialistlər bloku)</small></td>
<td><small><center>[[Rəhim bəy Vəkilov]] ([[MusavatMüsavat]])</small></td>
<td><small><center>[[Həmid bəy Şahtaxtinski]]<br /> ([[İttihad fraksiyası|İttihad]])</small></td>
<tr>
Sətir 158:
<td><center>[[Şəkil:Mirza Salim Akhundzada 2.png|150x150px]]</td>
</tr><tr>
<td><small><center>[[Firudin bəy Köçərli]]<br /> ([[MusavatMüsavat]])</small></td>
<td><small><center>[[Camo bəy Hacınski]]<br />(Müsəlman sosialistlər bloku)</small></td>
<td><small><center>[[Şəfi bəy Rüstəmbəyli]]<br /> ([[MusavatMüsavat]])</small></td>
<td><small><center>[[Xosrov bəy Sultanov]]<br /> ([[İttihad fraksiyası|İttihad]])</small></td>
<td><small><center>[[Cəfər Axundov]]<br /> ([[Hümmət]])</small></td>
<td><small><center>[[Məhəmməd Məhərrəmov]]<br />(Müsəlman sosialistlər bloku)</small></td>
<td><small><center>[[Cavad bəy Məlikyeqanov]]<br /> ([[MusavatMüsavat]])</small></td>
<td><small><center>[[Hacı Səlim Axundzadə]]<br /> ([[MusavatMüsavat]])</small></td>
<tr>
</table>

Informasiya Melumat Axtar

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2023