Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Sətir 117:
==Sui-qəsd==
===Sui-qəsdəin səbəbləri və hazırlıq===
Antik bioqrafiya yazarları Sezar və [[Senat]] arasındakə gərginliyi və onun ehtimal olunan [[monarxiya]] iddiasını ətraflı şəkildə təsvir edirlər. Bu hadisələr Sezarın Senatda[[Senat]]da olan siyasi rəqibləri tərəfindən sui-qəsd nəticəsində öldürülməsinin əsas səbəbidir.
 
Sezara ''Pater Patrie'' (Vətənin Atası) fəxri adı da verilmişdir. III dəfə [[diktator]] seçilmiş və ardıyca əslində onu 10 illik müddət üçün [[diktator]] edəcək formada bir-birini izləyən doqquz tək il üçün diktator olaraq təyin olunmuşdur. Əlavə olaraq 3 illik müddət üçün ''praefektus morum'' (əxlaq prefekti) seçilmişdir.
 
Sezar [[Senat]] tərəfindən ''ömürlük diktator'' mənasına gələn ''Diktator Perpetuus'' adlandırılmışdır. [[Respublika]] tarixində ilk dəfə olmaqla ön tərəfində bu ünvan və Sezarın profildən rəsmi, arxa tərəfdə isə ilahə Ceres və Sezarın ünvanı olan ''Augur Pontifex Maximus'' olan Roma denariusu zərb etdirilmişdir. Respublika dövründə konsulların və digər ictimai məmurların fiqurlarının sikkə üzərində zərbi adi hal olsa da, [[Diktator]] adının sikkə üzərində ilk dəfə zərb edilməsi olduqca əhəmiyyətli idi.
 
[[Kassius Dio]], [[e.ə. 44]]-cü ildə senator heyətinin Sezara yeni fəxri adlar verilməsi barədə onu məlumatlandırmaq üçün onu ziyarət etməsindən bəhs edir. Sezar heyəti qarşılamaq yerinə [[Venera məbədi|Venera Genetrix Məbədində]] oturaraq qəbul etməyi seçmişdi. Dioya görə bu vəziyyət senatorların Sezara sui-qəsd təşkil etməsinin əsas səbəbi idi. Yenə Dionun yazdığına görə Sezarın tərəfdarları bu hərəkətin səbəbi olaraq Sezarın ağır [[diareya]] keçirdiyini göstərmiş, lakin senatorlar onun heç kimin köməyi olmadan evə getdiyini gördüklərini iddia etmişdirlər.
 
[[Qay Svetoni Trankvill]] Sezarın ayağa qalxmamasının səbəbi olaraq [[Kornelius Balbus]] tərəfindən əngəllənməsini göstərir. [[Qay Svetoni Trankvill|Qay Svetoni]] bundan əlavə Sezarın Romaya[[Roma]]ya geri dönməsi zamanı toplanan kütlə ilə əlaqəli hekayə də yazır, beləki kütlədən biri Sezarın Rostrada olan heykəlinə dəfnə budağından çələng qoymuşdu. Tribunlar Qayus Epidius Marsellus və Lusius Kaesetius Flavius hadisəyə müdaxilə edərək, dəfnə budağının Yupiterin[[Yupiter]]in və hakimiyyətin rəmzi olduğunu bildirərək, budağın götürülməsini istəyirlər. Bunu eşidən zaman Sezar tribunların rəsmi güclərini əlindən almışdı. [[Qay Svetoni Trankvill|Qay Svetoni]] kütlədən birinin Sezara [[latınca]] kral mənasına gələn ''rex'' dediyini, Sezarın isə ona cavabında ''Mən Sezaram, kral yox !'' deyə cavab verməsini yazır. Bundan əlavə [[Luperkalia festivalı]] dövründə Rostrada nitq deyərkən onun birlikdə konsul seçilmiş [[Mark Antoni]] dəfələrlə onun başına çələng qoymaq istəsə də bunu rədd etmişdir. Əvəzində bu çələngi ''Yupiter Opitimus MaximusaMaximus''a təqdim etmək üçün kənara qoymuşdur.
 
[[Plutarx]][[Qay SvetonininSvetoni Trankvill|Qay Svetoni]]nin bu hadisələri təsvir etmələri demək olar ki, eynidir, lakin Dio, Sezarın heykəlinə çələng ya da diadem taxmaq istəyənlərin tribunlar tərəfindən həbsə atıldıqlarını yazır. Bundan əlavə Sezara ''rex'' deyə bağırılması hadisəsinin Alban təpəsindəreallaşdığınıtəpəsində reallaşdığını və bağıran qrupun yenə tribunlar tərəfindən həbsə atıldığını yazır. Sezar həmin andaca tribunları[[tribun]]ları senata[[senat]]a təqdim etmiş, senatorların səsverməsi nəticəsində həmin tribunlar vəzifədən uzaqlaşdırılmışdır.
 
[[Qay Svetoni Trankvill|Qay Svetoni]] əlavə olaraq Lusius Kottanın [[Parfiya]] ölkəsini ancaq bir kralın fəth edə biləcəyi öncədən görməsinə əsaslanaraq Senata[[Senat]]a Sezarın kral qəbul edilməsini nəzərdə tutan qanun layihəsini təqdim etməsini yazır. Sezar doğurdan da Parfiyanı[[Parfiya]]nı işğal etməyə çalışacaq və bu vəziyyət [[II TriumviratdaTriumvirat]]da [[Mark AntoniyəAntoni]]yə xeyli problem yaradacaqdı.
 
[[Mark Yuni Brut|Mark Yuni Brutus]], həyat yoldaşının qardaşı Kassisus və digər adamlarla birlikdə özlərinə [[Liberatores]] adını verərək sui-qəsd planını hazırlamağa başladılar. [[Dəməşqli Nikolas]] tərəfindən kağıza qeyd edilərək günümüzə çatması təmin edilən xeyli plan üzərində mübahisələr aparıldı:
{{cquote|''Sui-qəsdçilər heç vaxt açıq şəkildə bir yerə gəlmədilər ancaq kiçik qruplar halında bir-birlərinin evində toplandılar. Sui-qəsdin yeri və zamanı haqqında gözlənildiyi kimi çox sayda mübahisə aparıldı, təkliflər edildi. Bəziləri bu cəhdin Sezarın gəzməyi ən çox sevdiyi Via Sakrada, tək gəzərkən edilməsini təklif etdilər. Bir digər fikir isə sui-qəsdin Sezarın yeni seçilən magistraları təyin etmək üçün Kampus Martiusda olan körpüdən keçişi zamanı edilməsi idi. Bir püşk atılacaq və burada çıxana dam Sezarı körpüdən aşağı atacaq, digərləri isə qaçaraq onu öldürəcəkdilər. III plan isə [[qladiator oyunlarının|qladiator oyunları]]nın gəlməsini gözləmək idi. Sui-qəsd təşəbbüsü üçün istifadə olunacaq silahların ortaya çıxması vəziyyətində belə bu oyunların təbiətinə görə diqqət çəkməyəcəyi düşüncəsi bu planı avantajləavantajlı edirdi. Ancaq çoxluğun fikri Sezarın, sadəcə senatorların girməsinə icazə verilən və senatorların geydiyi paltarların sui-qəsddə istifadə olunacaq xəncərləri gizlətmək üçün kifayət qədər uyğun olması səbəbilə Sezarın [[Senat]] binasında öldürülməsi yönündə idi. Günün qazananı bu plan oldu.''}}
Sezarın öldürülməsindən iki gün əvvəl Kassius sui-qəsdçilərlə yığıncaq keçirdi və əgər biri planlarını öyrənərsə xəncər ilə özlərinə öldürmələrini dedi.
 

Informasiya Melumat Axtar

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2023