|
Onlar özlərini ''kəng-ər'' kəng ərləri adlandırırdılar. Sonralar antik - yunan mənbələrində ''patszmak'' adlandırılan kəngərlər rus mənbələrində [[Peçeneqlər|peçeneq]] adını almışdır. [[Naxçıvan]]ın irsi hakimləri, əsasən, bu tayfanın nümayəndələri olmuşlar. Naxçıvanın ilk və son xanları (Heydərqulu xan və Ehsan xan Kəngərli) bu tayfanın nümayəndələrindən idi.<ref>Azərbaycan ekoturizm potensialı. II cild Bakı</ref>
== Tarixi ==
[[XVII əsr|XV]]-[[XVI əsrlərdəəsr]]<nowiki/>lərdə [[Naxçıvan diyarının yer yaddaşı|Naxçıvan diyarı]] [[Qaraqoyunlu]] və [[Ağqoyunlular|Ağqoyunlu]] feodal dövlətlərinin hakimiyyəti altında olmuş və [[XVI əsrdəəsr]]<nowiki/>də [[Azərbaycan]] Səfəvilər dövlətinin tərkibinə daxil olmuşdur. Bu dövrdə [[Səfəvi şahları]] Naxçıvan ölkəsinin idarə edilməsi hüququnun özlərinin ən güclü dayaqlarından olan Kəngərli tayfa başçılarına vermişdilər. Kəngərli tayfa başçıları Naxçıvanın irsi hakimləri olaraq Naxçıvanı[[Naxçıvan]]ı [[XIX əsr|XIX əsrinəs]]<nowiki/>rin [[40]]-cı illərinə qədər idarə etmişlər.Kəngərlilər tayfasının [[Azərbaycan Xalqı|Azərbaycan xalqınınxalqı]]<nowiki/>nın etnogenezinin formalaşmasında böyük rolu olmuşdur. Səfəvilər
dövlətinin dövründə Kəngərlilər dövlətin daxili və xarici siyasətində və işlərində fəal iştirak etmişlər.<ref name=":0">http://files.preslib.az/projects/azerbaijan/gl2.pdf inzibati-ərazi vahidləri</ref>
Kəngərli rayonu ərazisində qədim insanların əmək fəaliyyətini və həyat tərzini əks etdirən maddi mədəniyyət qalıqları ilə zəngin xeyli arxeoloji abidə var. Bu abidələr qədim yaşayış yerləri, [[Qala-Arı|qalalar]], qəbiristanlıqlar[[qəbiristanlıq]]<nowiki/>lar, kurqanlar[[Kurqan|kurqa]]<nowiki/>nlar və tarixi-memarlıq abidələrindən ibarətdir. Son [[Tunc]] və ilk [[Dəmir dövrlərinədövrü|Dəmir dövr]]<nowiki/>lərinə aid [[Qalacıq]] yaşayış yeri, şimalında orta və son [[Tunc dövrünədövrü]]<nowiki/>nə aid I Qarabağlar qəbiristanı, Qarabağlar Govurqalası, cənubda Son Tunc və ilk Dəmir dövrlərinə aid II Qarabağlar qəbiristanı, Çalxanqalada Tunc dövrünə aid qala və son Tunc dövrünə aid yaşayış yeri, indiki Şahtaxtı kəndindən şimal-qərbdə Tunc, ilk dəmir dövrlərinə aid şəhər yeri, son Tunc, ilk Dəmir dövrlərinə aid Şahtaxtı Govurqalası, I və II Şahtaxtı nekropolları bu ərazinin insanların ən qədim yaşayış yerləri olduğunu sübut edir. 80-ci illərdə indiki Yurdçu kəndinin cənub-qərbində ilk Dəmir dövrünə aid yaşayış yeri, qərbində antik dövr kurqanları, Tunc və ilk Dəmir dövrlərinə aid Yurdçu nekropolu, kəndin şimal-qərbində Dəmir dövrünə aid sərdabə aşkar edilmişdir. Yurdçu kəndinin ərazisində müxtəlif dövrlərə aid gümüş və mis sikkə dəfinəsi tapılmışdır. Bu sikkələr Bizans imperatoru I Yuanın (969-976), Səlcuq sultanlarından II Toğrulun, Məsudun, Arslan şahın, Atabəylər hökmdarlarının adlarına aiddir.<ref name=":0" />
== Coğrafiyası ==
[[Babək]] və [[Şərur]] rayonlarının arasında yerləşir. Rayon dağlıq relyefə malik olmaqla, Dərələyəz dağlarında yerləşir. Muxtar Respublikanın hər yerində olduğu kimi, iqlimi kəskin kontinentaldır – yayda çox isti, qışda soyuq olur. Rayonun ərazisindən, [[Azərbaycan]]la [[İran]]ın dövlət sərhəddi boyunca [[Araz çayı]] axır. Dağlıq relyef, iqlimin xüsusiyyətləri və kiçik çayların olmaması yerli bitki örtüyünü şərtləndirir. Onlar əsasən, yarımsəhra və dağ növləri ilə (kolluqlar, otlar, nadir ağaclar) təmsil olunur.
|