Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
|
|
k replaced: <references/> → {{İstinad siyahısı}} using AWB
|
||
|
Sətir 46:
Mehdiqulu xan Cavanşir 1827-ci ildə Irandan dönəndən sonra Qarabağ komendantı tərəfindən qeyri-qanuni olaraq torpaqlarını pay-bölüş edilmiş gördü. Haqqını qaytarmaq üçün ədliyyə orqanlarına baş vurdu. Özəl mülkü haqqında məhkəməyə təqdim etdiyi arayışlarda Alaqarğı barəsində də bilgi var. Mehdiqulu xan dədə-baba torpaqları Alaqarğının sınırlarını belə cızır: "Alaqarğı—gündoğandan Köndələnçay, günbatandan Sarısu arxı, güneydən Arazla sınırlanan bir torpaqdır. Quzeydən Quruçay bu torpağı ikiyə bölürdü. Bir hissəsi podpolkovnik Məhəmmədqasım ağanın idi. Bir hissəsində isə xəzinəyə bağlı Bəhmənli, Seyidmahmudlu, qışda Hacılı və Yağləvənd obaları əyləşirdilər".
Bu gün Böyük Bəhmənli kəndində 40-a yaxın tayfa və tirələr mövcuddur. Bunlardan ən böyükləri kimi Kəbirli, Qarçığay, Məmmədli, Qurbanlı, Zeynallı,Abdullalar, Qara Qasımlı və s. göstərmək olar.
Birinci Qarabağ müharibəsinin ağrı acısını yaşayan Böyük Bəhmənli kəndi [[1993]]-cü ilin noyabr ayından [[1994]]-cü ilin yanvar ayının 5-dək Ermənistan ordusunun işğalı altında olub. İşğal nəticəsində kənddə 80-dən artıq ev, həmçinin xəstəxana və bir məktəb binası yandırılıb və ya dağıdılıb. Müharibə nəticəsində kənd 52 şəhid verib ki, onlardan 25 nəfəri mülki, 27 nəfəri isə hərbçilər olub. Böyük Bəhmənli uğrunda gedən döyüşlərdə Azərbaycan ordusunun 50-dən artıq əsgəri şəhid olub. Düşmənin 10-dan artıq zirehli texnikası vurulub, 50-dən artıq canlı qüvvəsi məhv edilib.
Kənddə yerli şəhidlərə və Azərbaycan Daxili Qoşunlarının qəhrəmanlıq göstərərək şəhid olmuş əsgərlərinin xatirəsinə abidə ucaldılıb. 1993-cü ilin dekabrında Füzuli rayonunun Böyük Bəhmənli kəndi uğrunda gedən qanlı müdafiə döyüşlərində düşmən tankı ilə əlbəyaxa döyüşə atılan Daxili Qoşunların 5 əsgəri mövqelərindən geri çəkilməyərək həlak olub. Həmin vaxt Daxili Qoşunların artilleriyaçıları Böyük Bəhmənlidə ermənilərin 1 ədəd "PDM-1" markalı döyüş maşınını heyətini məhv edib.
Sətir 59:
Bəhmənli xalçasının adı Fizuli rayonunun Böyük Bəhmənli kəndinin adı ilə bağlıdır. "Bəhmənli" xalçasınını orta kompozisiyası bir-birinin ardınja düzülmüş, orijinal formalı fiqurlar təşkil edir. Orta sahədə yerləşən bir və ya iki fiqur xüsusən maraqlı olan kompozisiyadır. qocaman xalçatoxuyanların təxminlərinə görə, bu fiqurlar "heykəl", "manqal" və ya "çanq" (pənjə), digərləri isə sanaqlıbağanı təsvir edir. Belə bir nəticəyə gəlmək olar ki, heyvan fiquruna bənzəyən bu fiqurlar müəyyən tayfanın totemi olan çanaqlıbağanın təsviri ilə bağlıdır. Füzuli rayonunda yerləşən Böyük Bəhmənli kəndinin adı ilə bağlı olan "Bəhmənli" xalçasınını orta kompozisiyası bir-birinin ardınca düzülmüş orijinal formalı fiqurlar təşkil edir. Belə bir nəticəyə gəlinir ki, heyvan fiquruna bənzəyən bu fiqurlar müəyyən tayfanın totemi olan çanaqlı bağanın təsviri ilə bağlıdır.
Böyük Bəhmənli kəndi ərazisində Üçtəpə adlı kurqan abidəsi yerləşir. Üçtəpənin hər biri ayrı-ayrılıqda torpaq qəbir kurqanlarıdır. Vaxtı ilə ərazidəki kurqanların sayının dörd və bir az da artıq olduğu söylənilir. Onlar kolxozun torpaq düzəltmə (planirovkaları) zamanı dağıdılıb. Üçtəpə ərazisindən b.e.əvvəl birinci minilliyə aid qara gildən düzəldilmiş məişət qabı aşkar edilib.
== Coğrafiyası və iqlimi ==
Sətir 70:
== İqtisadiyyatı ==
Kənd İranla dövlət sərhədində yerləşdiyindən burada həmçinin sərhəd zastavası da yerləşir. Böyük Bəhmənli kəndində 2 orta məktəb, 1 xəstəxana, asfalt zavodu, su anbarı, dəmir yolu dayanacağı var. Kənddə Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkətinin (ARDNŞ) vəsaiti hesabına müasir tibb-diaqnostika mərkəzi inşa olunub. Tibb Mərkəzi 2010-cu il noyabr ayının 11-də istifadəyə verilib. Mərkəzin açılışında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev də iştirak edib.
Kənd [[1980]]-cı illərədək rayonun əsas pambıq istehsalçısı olan yaşayış məntəqələrindən sayılıb. Ötən əsrin 80-ci illərində pambıq sahələrinin üzüm sahələri ilə əvəzlənməsi nəticəsində kəndin iqtisadiyyatında üzümçülük əsas yeri tutub. Rayonda istehsal edilən üzümün 24-30%-ni Böyük Bəhmənli verib.
Sətir 79:
==İstinadlar==
{{İstinad siyahısı}}
==Xarici keçidlər==
| |||