=== Venesiya Respublikası ===

{{əsas|Venesiya Respublikası}}

Venesiya respublikası Bizans və Frank imperiyaları aralarında sərfəli və təhlükəsiz mövqeyindən istifadə edərək qısa bir müddətdə qüdrətli ticarətçi dövlətə çevrilmişdir. Venesiya flotu dəniz döyüşlərində Normanları və Sarasinləri məğlubiyyətə uğradırdılar daha sonra aşağı İtaliya deyilən yerdə Slavyanlar üzərində qalibiyyət qazanmışdılar.

=== İtaliya XIX əsrdə ===

==== Sosial-iqtisadi vəziyyət ====

 

Ölkənin iqtisadi cəhətdən ən inkişaf etmiş hissələri Sardiniya krallığına məxsus Pyemont və Avstriya hakimiyyəti altında olan Lombardiya idi. XIX əsrin 30-40-cı illərində bu vilayətlərdə sənaye çevrilişi başlanmışdı. İtaliyada ilk dəmir yolları çəkilirdi.

==== 1848-1849-cu illər inqilabı ====

 

1848-ci ilin yanvarında Siciliya adasında üsyan başlandı və tezliklə Neapola yayıldı. Burada kral konstitusiya verməyə məcbur oldu.

1848-ci ilin noyabrında Romada üsyan baş verdi və Papa IX Piy Vatikandan qaçdı. Romanın müdafiəçilərinə köməyə gəlmiş C.Haribaldi papanı dünyəvi hakimiyyətdən məhrum etməyi təklif verildi. 1849-cu ilin fevralında Roma respublika elan edildi. IX Piy Roma vilayətində öz hakimiyyətini bərpa etmək üçün Avstriya, Fransa və İspaniya hökmdarlarından yardım istədi. Papanın hərbi yardımı ilə Romada papa hakimiyyəti bərpa edildi.

==== İtaliyanın birləşdirilməsi ====

 

 

1859-cu ildə Salferino adlı yerdə baş vermiş döyüşdə müttəfiq qoşunları Avstriya ordusunu məğlub edib Lombardiyanı azad etdilər. III Napoleon güclü İtaliya dövlətinin yaradılmasını və Papanın dünyəvi hakimiyyətinin süqutunu istəmədiyinə görə Avstriya ilə sülh bağladı. Yalnız Lombardiya Sardiniyaya birləşdirildi. 1861-ci ildə parlamentin qərarı ilə İtaliya krallığı yaradıldı.

Ölkə universitetlərində kənd təsərrüfatı, arxitektura, iqtisadiyyat, əczaçılıq, hüquq, mühəndislik, humanitar fənlər, müasir dillər, təhsil, biotəbabət, tibb, baytarlıq, təbiət elmləri, fizika, riyaziyyat, siyasi elmlər üzrə bakalavr, magistr və doktor dərəcəli mütəxəssislər hazırlanır. Universitetlərdə tədris prosesi ilə yanaşı, tədqiqat işləri də həyata keçirilir. Ölkə universitetlərində təxminən 1,25 milyon tələbə təhsil alır.

 

 

 

[[Milan Universiteti]] tədqiqat işləri və tədris fəaliyyətinə görə beynəlxalq aləmdə ciddi şöhrət qazanıb. Bu universitet [[Avropa Tədqiqat Universitetləri Liqası]]nın üzvüdür.

== İqtisadiyyatı ==

{{Əsas|İtaliya iqtisadiyyatı }}

 

'''İtaliya''' ''300 min kvadrat kilometr'' ərazidə yerləşən iri döv­lətdir və bu göstəriciyə görə [[Qərbi Avropa]]da yalnız [[Fran­sa]]dan, [[İspaniya]]dan və [[Almaniya]]dan geri qalır. [[İtaliya əha­lisi]]nin sayı ''58 milyon nəfər''dir. Onların '''94%-i''' [[ital­yanlar­]]dır. Əslən İtaliyadan olanların 20 milyondan çoxu xa­ricdə yaşayır (əsasən ABŞ-da, Fransada, AFR-də və [[Argen­tina]]da). İtaliya faydalı qazıntı sarıdan kasıb dövlətlər sırasındadır. Ona görə də ölkə yanacaq idxalından, sənaye və kənd təsərrüfatı xammalının, meşə mate­rial­larının idxalından kifayət qədər güclü asılılıqda qalır, [[emal­edici sənaye]] isə əsasən idxal olunan [[xammal]]la işləyir. İta­liyanın iqtisadi-coğrafi vəziyyəti – Aralıq dənizi hövzəsinin mərkəzi (Avropanın cənubu, [[Apennin yarımadası]] və ona bitişik olan adalar, bu adaların iriləri – [[Siciliya]] və [[Sar­diniya]]) – hələ qədimdən Avropa ölkələri ilə, həmçinin [[Yaxın Şərq]] və [[Şimali Afrika]] ölkələri ilə xarici iqtisadi əla­qə­lərin inkişafına şərait yaradırdı. Bundan başqa, Şimal və Cənub arasında tarixən təşəkkül tapmış regional müxtəlifliklə şərtlənən italyan modelinin spe­si­fikliyi ölkənin xarici əlaqələrinin inkişaf etdirilməsini və möh­kəm­ləndirilməsini diktə edir.

 

 

= Kənd təsərrüfatı məhsulları =

 

== Bayram və istirahət günləri ==

* İtaliyada kimsəsiz ev heyvanları yoxdur.

* [[Siciliya]] və [[Kalabriya]]nın biznesmənlərinin 80%-i [[mafiya]]ya xərac verirlər.

* Siciliya adasında yerləşən [[Sirakuza]] şəhəri bir zamanlar ən böyük yunan şəhəri olmuşdur.

* İtaliya turistlərin ziyarət sayına görə dünyada dördüncü yerdədir. Hər il bura 40 milyondan çox turist gəlir.