Ədalət Partiyası (Azərbaycan, 1916): Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k vikiləşdirmə
k düzenleme, replaced: <references/> → {{İstinad siyahısı}} using AWB
Sətir 6:
 
== Tarixi ==
"Ədalət" özünü "[[İctimaiyyun-Amiyyun (təşkilat)|İctimaiyyun-Amiyyun]]"un varisi hesab edir, [[Cənubi Azərbaycan|Cənubi Azərbaycanda]]da müntəzəm surətdə fəal inqilabi iş aparırdı. Təşkilatın Rusiya Sosial-Demokrat Fəhlə Partiyası Bakı Komitəsində və "Hümmət"də daimi nümayəndələri var idi.<ref>{{kitab3|müəllif=[[Tadeuş Svitoxovski]], Brian C. Collins|başlıq=Historical dictionary of Azerbaijan|link=http://books.google.com/books?id=yjIZ6ymyNO8C|yer=USA|nəşriyyat=Scarecrow Press|il=1999|страницы=11|isbn=0810835509|тираж=}}</ref>
 
"Ədalətin" proqram və nizamnaməsi Azərbaycan və [[Fars dili|fars]] dillərində xüsusi kitabça şəkilində nəşr edilmişdir, həmçinin, "Hürriyyət" qəzetində dərc olunmuşdu, hansınınki redaktoru partiyanın üzvü olan [[Seyid Cəfər Pişəvəri|Mir-Cəfər Pişəvəri]] idi. "Ədalət" 1917-ci ildən Azərbaycan və fars dillərində "Bayraqi-ədalət" adlı jurnal nəşr etməyə başlamışdı. Burada, əsasən, İranın daxili siyasi vəziyyətinə dair problemlər, [[Qacarlar|Qacar sülaləsinə]] qarşı mübarizə, şahlıq hakimiyyətinin devrilməsi və [[Demokratik quruluş|demokratik respublika]] qurulması tələbi işıqlandırılırdı.
 
1917-1918-ci illərdə təşkilat xeyli möhkəmləndi və Cənubi Azərbaycan fəhlələri içərisindən silahlı dəstə təşkil etdi. Bu dəstə [[Mart soyqırımı|1918-ci ilin mart soyqırımı]] zamanı mədən-zavod rayonlarında asayişə nəzarət edir, burada qırğın düşməsinin qarşısını alırdı. [[1919-cu il]]in əvvəlində Əsədulla Qafarzadə başda olmaqla, partiyanın Mərkəzi Komitəsinin yeni tərkibi seçildi. Mərkəzi Komitəyə [[Bəhram Ağayev]], Seid Cəfər Cavadzadə ([[Seyid Cəfər Pişəvəri|Pişəvəri]]), R.Kərimov və başqaları daxil oldular. "Ədalətin" Bakıdan əlavə, Gəncədə, Lənkəranda, Astarada və Tiflisdə də komitələri var idı. "Ədalət" 1919-cu ildən Rusiya Kommunist (bolşeviklər) Partiyası (RK(b)P) Bakı Komitəsi və "Hümmətlə" daha sıx əməkdaşlığa başladı. Həmin ilin iyunundan RK(b)P Qafqaz Ölkə Komitəsinin maliyyə yardımı ilə partiyanın qeyri-leqal "Hürriyyət" qəzeti nəşrə başladı. Azərbaycan kommunist təşkilatlarının [[1920-ci il]] fevralın 11-12-də keçirilən birinci qurultayı [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]]ni devirməklə hakimiyyəti ələ keçirmək məqsədilə "yerli şəraitdən və taktiki mülahizələrdən çıxış edib" RK(b)P Bakı Komitəsini, "Hümməti" və "Ədaləti" vahid [[Azərbaycan Kommunist (bolşeviklər) Partiyası]] (AK(b)P) halında birləşdirməyi qərara aldı. Qurultayın seçdiyi Mərkəzi Komitəyə "Ədalətdən" K.C.Ağazadə, [[Dadaş Bünyadzadə|D.X.Bünyadzadə]], [[Əliheydər Qarayev]], [[Ağababa Yusifzadə]] daxil oldular.
 
Həmin il "Ədalətin" Azərbaycanda və onun hüdudlarından kənarda fəaliyyət göstərən bütün komitələri də AK(b)P-yə daxil oldu.
 
== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}
<references/>
 
==Mənbə==
Sətir 22:
*Əfəndiyev S.M., Azərbaycan proletariatının inqilabi hərəkatı tarixindən,B.,1957;
*Багирова И.С., Политические партии и организации Азербайджана в начале XX века , Б., 1997;
 
[[Kateqoriya:1914-cü ildə yarananlar]]
[[Kateqoriya:Cənubi Azərbaycan tarixi]]

Informasiya Melumat Axtar

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2023