Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k Elektrik nedir
|
Redaktənin izahı yoxdur
|
||
Sətir 1:
{{Elektrodinamika}}
'''
'''Ealmalektrik''' ([[yunanca]] ἤλεκτρον ēlektron „''kəhraba''" deməkdir) — fiziki əsasında yüklənmiş mikriskopik hissəciklərin ([[elektron]], [[ion]], [[molekula]] və onların kompleksi ) olduğu cismin və prosesin xassələri və dəyişilməsini izah edən anlayışdır. O sakit və hərkətdə burda loxun izi varaaha əldə edilir. Elektrik yükünün daşıyıcısı mənfi yüklənmiş elektronlar, ionlar və müsbət yüklənmiş [[proton]] və kationlardır. Eyni qütblü yüklər bir-birini itələyir, müxtəlif yüklülər isə cəlb edir. Elekltrik yükləri elektrik sahəsinin, hərəkətli yüklər isə maqnit sahəsinin əsaını təşkil edir.
{|border="0" cellspacing="10" align="center" valign="top"
Sətir 8 ⟶ 6:
|width="50%" align="center" |[[Şəkil:Elechargepp.svg|100px]]
|-
| align="center" |''Müxtəlif işarəli yüklər bir-birini cəzb
| align="center" |''Eynı işarəli yüklər isə bir-birini
|}
Elektromaqnetik dalğalar elktromeqnetik sahənin həyacanlanmasıdır və yarandıqdan sonra yük daşıyıcılarından asılı olmayaraq hərkət edə bilir.
Elektrik yüklərinin keçiricidə hərəkəti sərbəst elektronların nizamlanmış hərkətindən ibarətdir. Bərk cisimlər keçiricilrə, yarımkeçiricilər və dielektriklərə
==== Tarixi ====
Sətir 20 ⟶ 18:
Elektrik cərəyanı hələ bizim eradan təxminən 600 il əvvəl, yunanlara məlum olmuşdur. Bu haqqda ilk bilik [[Fales]]ə aid edilir. O dövrdə insanlar kəhrəbanın yun parçaya sürtdükdən sonra onun başqa materialları özünə cəzb etməsini müşayət etmişlər. Elektrik sözünün də mənası buradan gəlir.
Yalnız orta əsrlərdə [[Qalileo Qaliley]] tərəfindən fizika eksperimental bir elm kimi tədqiq edildikdən sonra elektrik cərəyanın araşdırılmasına maraq artmışdır. 1600-cü ildə ingilis fiziki Viliam Gilbert ([[1544]]-[[1603]]) "''De magnete''" əsərində tək kəhrəba yox, başqa materialların da elektriklə yüklənə bilməsini göstərmişdir. O, ilk dəfə olaraq "''Elektrika''" terminini işlədir. XVII əsrdə statik elektrik ilə məşğul olan alman alimi ''Otto von Querike'' ilk dəfə olaraq
XVIII əsrdə elerktrik cərəyanın xassələri və onu yaratmaq üçün batareyaların düzəldilməsi üzrə əsas işlər görülmüşdür. Buraya əsasən Pieter van Muşenbrök (Layden şüşəsi, 1745), Benyamin Franklin (mənfi və müsbət qütblər, 1752), Luigi Qalvani (elektrokimyəvi enerji, 1770), Alesandro Volta (batareya, 1776), Çarles Auqustin Kulomb (Kulon qanunu, XVIII əsrin sonu), Georg Simon Om (Om qanunu XIX əsrin əvvəli) kimi alimlərin işləri daxil idi.
Sətir 33 ⟶ 31:
* '''Elektrik tellərinə qonan quşlar nə üçün elektrik vurmaz ?'''
Elektrik cərəyanı, müqaviməti sevməz. Evə dönmək üçün daim ən qısa və asan yolu seçər. Bir su yığını içindəsinizsə və elektrikli bir telə toxunsanız, axın teldən ən asan yol olan bədəninizə girər, oradan da son dərəcə keçirici olan su yığınına keçərək, torpaqdan evə dönər. Elektrik telləri üzərinə qonan quşların torpaqla əlaqələri yoxdur. Onlar elektrikin evinə dönməsi üçün bir qısa yol yaratmazlar. Elektrik onların bədənindən keçməkdənsə, özünə [[quş]] [[bədən]]indən daha az müqavimət göstərən, iki [[ayaq]]ları arasındakı teli seçər. Quşlar da bu səbəblə bütün bir gün boyu, yüksək gərginlik daşıyan, çılpaq
== Mənbə ==
* [http://www.ifexi.com Elektrik Mühəndislik]
|