Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
k tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq Herbert Markuze tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu.
Sətir 2:
 
== Tarixi ==
[[1891]]-ci il [[9 mart|martın 9]]-da [[Nasirəddin şah Qacar]] bütün İranda tütün almaq, satmaq və emal etmək üçün ingilislərə [[konsessiya]] verilməsi barədə müqavilə imzalayır və bunun müqabilində [[şirkət]] əldə edəcəyi qazancdan ildə İran hökumətinə cüzi bir məbləği — 15 min [[funt sterlinq]]i ödəməyi öhdəsinə götürürdü. İranın bir çox mühüm şəhərlərində şirkətə məxsus idarələr təşkil edən ingilislər Hindistandan və digər müstəmləkə ölkələrindən işçi, qulluqçu adı ilə dəstə-dəstə öz təbəələrini gətirməyə başladılar ki, bu da həmin sahədə çalışan sahibkar, tacir, kəndli, sənətkar və fəhlələr arasında həyəcanın artmasına səbəb oldu, heç kəs öz tütün və tənbəkisini ingilislərə satmağa razı olmadı. Buna cavab olaraq [[1891]]-ci ilin ortalarında ingilis şirkəti İran hökumətinin razılığı ilə tütün alverinin və emalının yalnız bu şirkətə məxsus olduğunu bildirdi. Buna cavab olaraq, [[1891]]-ci il [[19 avqust|avqustun 19]]-da [[Təbriz]] əhalisinin böyük əksəriyyətinin imzası ilə şaha göndərilən petisiyada tütün və tənbəki inhisarının ləğv edilməsi tələb olundu. [[Təbriz bazarı]] bağlandı, 20 min adam silahlanaraq hərəkata qarşı baş verə biləcək hər hansı hadisəyə müqavimət göstərmək üçün hazır vəziyyətdə dayandı.
[[Təbriz]]in ardınca [[Şiraz]], [[İsfahan]] və [[Məşhəd]]də şirkətə qarşı kəskin çıxışlar baş verdi. [[Tehran]]ın özündə inhisarın ləğv edilməsi tələbi ilə əhali [[1892]]-ci il [[4 yanvar|yanvarın 4]]-də şah sarayına hücum etdi. Bütün bunlar şahı məcbur etdi ki, [[1892]]-ci il [[5 yanvar|yanvarın 5]]-də [[Talbot]]la bağlanmış müqavilənin ləğv olunduğunu rəsmən elan etsin. İrana gəlmiş ingilis məmurları ölkəni tərk etməyə məcbur oldular. [[İran]]da ilk antiimperialist çıxış olan bu hərəkatda Cənubi Azərbaycanın ticarət burjuaziyası, sənətkarlar, ruhanilər, digər təbəqələrin nümayəndələri nəinki iştirak edirdilər, ama aparıcı rol oynayırdılar. Xarici kapitalın və yerli irtica qüvvələrinin ağalığına qarşı çevrilmiş "Tənbəki üsyanı" İranda və [[Cənubi Azərbaycan]]da milli-azadlıq hərəkatının ilk və çox təsirli mərhələsini təşkil etmiş və xalqın siyasi, milli şüurunun oyanmasına və formalaşmasına güclü təkan vermişdi.

Informasiya Melumat Axtar

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2023