Erkən orta əsrlərdə Avropada elm və mədəniyyət dinin təsiri altında durğunluğa uğradı. Quldarlıq dövrünün mütərəqqi elmi fikirləri yaddan çıxırdı. Hər cür təbii proseslər və hadisələrin baş verməsi maddi varlıqların yaranması haqqındakı fikirlər Allahın iradəsi ilə bağlanır, dini əfsanələr ilə əlaqələndirilirdi.

 

[[Şəkil:Piri reis world map 01.jpg|Piri Rəisin xəritəsi|thumbnail|left]]

Avropa ölkələrindən fərqli olaraq ərəb ölkələrində, Yaxın Şərqin və Orta Asiyanın digər ölkələrində antik Yunan və Roma coğrafiyasının irsi hifz edilib saxlanılır, onun ən yaxşı nümunələri ərəb dilinə tərcümə edilirdi.Ərəb [[Xilafət]]inin yaranması ərəblərin Ərəbistan yarımadasından bütün Yaxın və Orta Şərq ölkələrinə,Mərkəzi Asiyaya,Şimali Afrika və Cənubi Avropaya yayılmasına imkan vermişdir.VIII-IX əsrlərdə Ərəb Xilafətində elm və mədəniyyət yüksək inkişaf səviyyəsinə çatmışdır.IX əsrdə İbn Xordadbəy(820-912)ərəbcə "Yollar və məmləkətlər haqqında kitab" əsərinin yazmışdır.Əsərin əsas məzmununu Bağdaddan şimala, Mərkəzi Asiyaya qədər və cənubdan-Hindistana qədər yolların təsviri təşkil dir.X əsrin məhşur səyyahı İbn Fadlan Volqa boyunda yaşayan bulqarlar və peçneqler,Qara dənizin şimalında yaşayan xalqlar haqqında zəngin məlumatlar verilmişdir.