Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
|
185.30.91.78 ()
|
Redaktənin izahı yoxdur
|
||
|
Sətir 63:
|qeyd =
}}
'''Avstraliya İttifaqı''' ({{lang-en|Commonwealth of Australia}}), <small>oxunuş</small> {{IPA|[əˈstreɪljə]}}, '''Avstraliya''' ({{lang-en|Australia}}, {{lang-la|austrālis}} "Cənub") — [[Cənub yarımkürəsi]]də yerləşib Avstraliya materikini, Tasmaniya adasını, Hind və Sakit okeanlarında yerləşən bir neçə adanı əhatə edən, [[Millətlər Birliyi]]
== Etimologiya ==
[[Şəkil:Flinders View of Port Jackson taken from South Head.jpg|left|200px|thumb|Sidney şəhərinin qurulduğu yer-Port Ceksonun görünüşü.]]
Avstraliya adı
== Ərazi ==
{{Avstraliya|float=right}}
Avstraliya altı ştatdan, iki materik ərazisindən və digər daha kiçik ərazilərdən təşkil olunmuşdur. Ştatlar [[Viktoriya]] (VIC), [[Qərbi Avstraliya]] (WA), [[
Hər bir ştat və materik ərazisi öz qanunverici
Ümumiyyətlə yüksək və uzun olmayan yaylalar, cənub-şərqdə məhsuldar düzənliklər iştirak etməkdədir. Erozyonla ortaya çıxan əsl ana quru 3 milyard ildən daha yaşlıdır.
# Ərazi istifadəsi
# Əkinçiliyə uyğun torpaqlar: %1
# Otlaqlar: %55
# Meşəlik ərazi: %19
# Digər: %21 (1993 məlumatları)
# Sulanan ərazi: 21.070 km² (1993 məlumatları)
[[Şəkil:Wallaman_Falls.jpg|thumb|125px|Vollaman şəlaləsi.Kvinslənd.Avstraliya.]]
Sətir 91 ⟶ 84:
Avstraliya ərazisinin əksər hissəsinin yarımsəhra və səhralardan ibarət olmasına baxmayaraq burada alp yaylalarından tropik cəngəlliklərə kimi müxtəlif landşaft növlərinə rast gəlinir.Qitənin qədim yaşı,hava şəraitinin müxtəlifliyi,uzun müddətli coğrafi izolyasiya səbəbi ilə Avstraliyanın təbiəti öz müxtəlifliyi ilə seçilir.Təxminən 12 min biocanlı növündən 9 mini endemikdir<ref>[http://www.rcio.rsu.ru/webp/class1/potok59/Popova/endem.htm Эндемики Австралии]</ref>.Güllü bitkilərdən 85 %-i,məməlilərdən 84 %-i,quşlardan 45 %-i,sahilyani balıqlardan isə 89 %-i endemik növ sayılır<ref>{{cite web|url=http://www.deh.gov.au/biodiversity/about-biodiversity.html|title=About Biodiversity|}}</ref>.
Avstraliyada olan ən çoxsaylı heyvan növləri:kisəlilər(kenquru,koala,vombatlar),yexidnalar,ördəkburunlar və digərləridir.Quşlardan isə əsasən kakadu,emu və kukabarralara rast gəlinir.Avstraliyada həmçinin dünyada ən çox zəhərli ilanlar olduğu yer sayılır<ref name="Sinha">{{cite web|url=http://timesofindia.indiatimes.com/articleshow/1803026.cms|title=No more the land of snake charmers...|publisher=The Times of India|}}</ref>.Avstraliyada çoxlu sayda olan dinqo vəhşi itləri isə avstroneziyalılar tərəfindən b.e. 3.000 il əvvəl materikə gətirilmişdir<ref name="savolainen2004">Savolainen, P. et al. 2004. A detailed picture of the origin of the Australian dingo, obtained from the study of mitochondrial DNA. ''Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America''. 101:12387-12390 PMID</ref>.Bir çox bitki və heyvan növləri aborigenlərin və avropalıların ərazidə məskunlaşmasından sonra məhv olunmuşdular.
Ümumiyyətlə, yüksək və uzun olmayan yaylalar, cənub-şərqdə məhsuldar düzənliklər iştirak etməkdədir. Erozyonla ortaya çıxan əsl ana quru 3 milyard ildən daha yaşlıdır.
# Ərazi istifadəsi
# Əkinçiliyə uyğun torpaqlar: %1
# Otlaqlar: %55
# Meşəlik ərazi: %19
# Digər: %21 (1993 məlumatları)
# Sulanan ərazi: 21.070 km² (1993 məlumatları)
==== Təbii resursları ====
Sətir 331:
* Avstraliyanın milli simvollarından biri qidada istifadə olunan təbii cövhər olan [[vedjimayt]] ([[:en:Vegemite|Vegemite]]) hesab olunur.Hazırda vedjimayt istehsal edən zavodlar amerikan şirkəti olan [[Kraft Foods]]a məxsusdur.
* Avstaraliya valyutası- ([[avstraliya dolları]], AUD) dünyada ilk plastik (qeyri-kağız) pul hesab olunur.
* Böyük Britaniyadan ənənəvi immiqrasiya indiyə kimi mövcuddur. (bununla bərabər immiqrantların sayına görə birinci yerdə Hindistan və Çin durur). Britaniyalı immiqrantları avstraliyada qeyri-rəsmi olaraq «pomlar» adlandırırlar({{lang-en|pom}}).Belə bir rəvayət mövcuddur ki,bura sürgün olunan ingilis əsirləri üzərində «pohm»— «Ali həzrətin əsirləri»
* Ekoloji təhlükəsizliyə əsaslanaraq Avstraliya ərazisinə bir çox malların, bitkilərin ,taxta məmulatlarının, xəz, dəri və.s malların gətirilməsi qadağandır. Bundan əlavə Avstraliyanın materik ərazisindən [[Tasmaniya]] adasına gəlmiş insanlar da xüsusi ekoloji nəzarətdən keçirlər.
| |||