Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
(müzakirə | töhfələr)
Redaktənin izahı yoxdur
k clean up using AWB
Sətir 64:
}}
 
'''Böyük Britaniya və Şimali İrlandiya Birləşmiş Krallığı''', '''Birləşmiş Krallıq''' (qısa şəkildə ''Böyük Britaniya'' və ya ''Britaniya'' kimi işlədilir) – şimali-qərbi [[Avropa]] dövləti.
 
Dövlətin tərkibinə Böyük Britaniya adası, İrlandiya adasının şimal-şərq hissəsi və çoxsaylı kiçik adalar daxildir. Materik Avropaya Fransa vasitəsi ilə [[La Manş kanalı]] ilə birləşir.
Sətir 77:
 
== Coğrafiyası ==
Dövlət Britaniya adalarında (Böyük Britaniya, İrlandiya adasının şimal-şərq hissəsi,həmçinin kiçik adalar və arxipelaqlar:Hebrid,Orkney və Şetland adaları, Anqlsi, Arran, Uayt) Atlantik okeanda yerləşir. Şimali, İrlandiya,Kelts və Hebrid dənizləri ilə yuyulur.Cənub-şərq sahili ilə Fransanın şimal sahili arasinda yalniz 35  km məsafə var.Iki dövləti bi-birindən La-Manş boğazı ayırır.
 
Böyük Britaniyanın sahəsi-244 820  km².1993-cü ilin məlumatına görə,torpaq sahəsinin 10%-i meşə ilə örtülü idi,46%-i otlaq üçün istifadə edilmişdir,və 25%-i  kənd təsərrüfatında istifadə edilmişdir.Sahil uzunluğu 17.820  km-dir.Cənub sahil Avropa kontinenti ilə uzunluğu 50  km olan(38  km su altında olmaqla) avrotunel vasitəsilə birləşir. Bu, dünyada ən uzun sualtı tuneldir. İrlandiyanın Şimali İrlandiya Respublikası ilə 360 kilometrlik quru sərhədi var və bu,Böyük Britaniyanın yeganə quru sərhədidir.
 
İngiltərə,Böyük Britaniyanın yarısından çox ərazisini əhatə edir(130.395 kvadrat kilometr) Bunun böyük bir hissəsi ovalığlardan ibarətdir.Yüksəkliklər əsasən ərazinin şimal (Pennins) və şimal-qərbində (Kamberlend) cəmlənmişdir.Ən uzun çayları  Temza, Severn və Humberdir.
Sətir 90:
 
== İqtisadiyyatı ==
[[XIX əsr]]in axırlarınadək Böyük Britaniya dünya təsərrüfatında ağalıq etmişdir. Bunun başlıca səbəbi Böyük Britaniyanın [[kapitalizm]]in vətəni, sənaye çevrilişinin beşiyi olması ilə, "dünyanın sənaye emalatxanasına" çevrilməsi ilə izah olunur. Bununla yanaşı, olduqca iri müstəmləkələrə malik Böyük Britaniya, bu müstəmləkələrin istismar edilməsindən böyük gəlir götürürdü. Nəhayət, [[La-Manş]] və [[Pa-de-Kale]] boğazlarından keçən mühüm dəniz ticarət yollarında əlverişli coğrafi mövqeyi ölkəyə Yer kürəsinin bütün regionları ilə əlaqə yaratmağa imkan verirdi. Böyük Britaniyanın iqtisadiyyatının sürətli inkişafına ölkə ərazisində müxtəlif faydalı qazıntı yataqlarının, xüsusilə [[dəmir filizi]] və [[daş kömür]] hövzələrinin bir-birinə yaxın yerləşməsi çox böyük təsir göstərmişdir. Belə amil [[metallurgiya]]nın güclü inkişafına, metallurgiya isə müstəmləkələrin ələ keçirilməsində və [[Dünya Okeanı]]nda hökmranlıq edilməsində mühüm rol oynayan güclü dəniz donanmasının yaradılmasına imkan vermişdir. Keçmiş mövqeyini itirməsinə baxmayaraq Böyük Britaniya indi də dünyanın yüksək inkişaf etmiş sənayeyə malik başlıca ölkələrindən biridir. Böyük Britaniya [[İnkişaf Etmiş Ölkələr]] arasında kapital ixracatına görə yalnız [[ABŞ]] və [[Yaponiya]]dan geri qalır. [[XX əsr]]in 80-ci illərindən başlayaraq neft hasilatının sürətlə artması onun iqtisadi strukturunun yenidən qurulmasına, iqtisadiyyatın inkişafına imkan yaratmışdır. Bununla yanaşı Böyük Britaniya, əvvəllər [[Britaniya imperiyası]]na daxil olan ölkələrin Birliyini yaratmış və ona rəhbərlik edir. Bu, keçmiş müstəmləkə ölkələri ilə əlaqələri tənzimləyən özünəməxsus iqtisadi birlik formasıdır.
 
Böyük Britaniya sənayesinin strukturu digər başlıca İEÖ-i xatırladır. Mürəkkəb və çoxsahəli maşınqayırma mühüm rol oynayır. [[Elektrotexnika]], [[elektronika]], [[aviakosmik sənaye]]nin, cihazqayırma və avtomobilqayırmanın inkişafına görə [[London]], Birmingem-Koventri rayonları, dəzgahqayırma və avtomobilqayırmaya görə [[Birmingem]], toxuculuq maşınqayırmasına görə [[Mançester]], gəmiqayırmaya görə [[Qlazqo]], idxal xammala əsaslanan metallurgiyanın inkişafına görə [[Şeffild]], [[Kardiff]] və dəniz sahili şəhərlər fərqlənir. [[Kimya sənayesi]] [[Şimal dənizi]]nin dayazlıqlarından çıxarılan [[neft]] və [[təbii qaz]]a əsaslanır.
Sətir 104:
 
== Ənənə və mərasimlər ==
* Böyük Britaniyada [[Pasxa]], [[Milad]] və [[Yeni il]] bayramlarından başqa bütün digər bayramlar ancaq [[bazar ertəsi]] günü keçirilir.
 
== İstinadlar ==
Sətir 122:
{{Avropa Birliyi}}
{{NATO}}
{{G20}}
 
[[Kateqoriya:Böyük Britaniya| ]]

Informasiya Melumat Axtar

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2023