Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq Acategory tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu.
Orfoqrafik düzəliş.
Teqlər: Vizual redaktor Mobil redaktə Mobil veb redaktə
Sətir 7:
 
== Coğrafiyası ==
AvropannAvropanın ucqar nöqtələri şimalda [[Nordkin burnu]], cənubda [[Marokki burnu]], qərbdə [[Roki burnu]], şərqdə isə [[Ural dağları]]nın şimal qurtaracağı hesab olunur. Ekvator xəttindən xeyli şimalda yerləşir. Lakin şimal qütb sahəsinə az bir hissəsi daxildir. [[Antarktida]]dan başqa yeganə qitədir ki, tropik sahəyə daxil deyildir. Qərb hissəsindən başlanğıc meridianı keçir, bu meridian [[London]] meqapolisinə daxil olan [[Qrinviç]] şəhərindən keçdiyi üçün onu çox vaxt [[Qrinviç meridianı]] adlandırırlar. Digər materiklərə görə Avropanın mövqeyi tarixən əlverişliliyi ilə seçilmişdir. Avropa hələ qədim dövrlərdən cənubda [[Aralıq dənizi]] vasitəsilə Cənub-Qərbi Asiya və Şimali Afrika ilə əlaqə saxlamışdır. Qərbdə isə [[Şimali Amerika]] və başqa materiklərə gedən dəniz yolları üzərində yerləşmişdir. Avropa [[Atlantik okeanı]] və [[Şimal Buzlu okeanı]] suları ilə əhatə olunub. Sahil xətləri çoxlu parçalanmaya məruz qalmış, girintili-çıxıntılı olması ilə seçilmişdir. Onun sahillərində çoxlu buxta və körfəzlər var. Bu da qabarma və çəkilmələrin təsiri ilə dənizçiliyin inkişaf etməsinə, çoxlu dəniz limanlarının yaranmasına şərait yaratmışdır. Dənizdən xeyli kənarda, [[Temza çayı]] sahilində yerləşən [[London]] bu səbəbdən mühüm liman şəhərinə çevrilmişdir. Sahil xətlərinin çox parçalanması bir sıra ada və yarımadaların da yaranmasına səbəb olmuşdur. Qitə ərazisinin 25%-ni ada və yarımadalar tutur. Avropanın daxili hissələri dənizlərdən çox aralı deyildir. Qərbdə daxili hissələrin dənizlərdən məsafəsi 600 km, şərqdə isə 1600 km təşkil edir. Avropa dövlətlərinin əksəriyyətinin dənizə çıxışı olduğuna görə, dəniz dövlətləri hesab olunurlar.
 
Şimaldan Avropa sahillərini Şimal Buzlu okeanının [[Norveç dənizi|Norveç]], [[Barens dənizi|Barens]] və [[Ağ dəniz]]in suları yuyur. Barens və Ağ dənizləri arasında [[Kola yarımadası]] yerləşmişdir. Şimaldakı [[Novaya Zemlya]], [[Frans İosif Torpağı]] və [[Svalbard]] adaları da Avropaya aiddir. Atlantik okeanı və onun dənizləri Avropanı qərb və cənubdan əhatə etmişdir. [[Şimal dənizi|Şimal]], [[Baltik dənizi|Baltik]], [[Aralıq dənizi|Aralıq]], [[Qara dəniz|Qara]] və [[Azov dənizi]] sahillərdə bir sıra körfəz və buxtalar yaratmışdır. Bunlardan Biskay, Fin, Botnik, Riqa və başqa körfəzləri göstərmək olar. Baltik və Norveç dənizləri arasında Avropanın ən böyük yarımadası olan [[Skandinaviya yarımadası]] yerləşir. Avropanın digər iri yarımadalarından [[Pireney yarımadası|Pireney]], [[Apennin yarımadası|Apennin]], [[Balkan yarımadası|Balkan]], [[Krım yarımadası|Krım]] qeyd olunmalıdır. Avropanın böyük adalarından isə [[Böyük Britaniya]], [[İrlandiya]], [[İslandiya]], [[Korsika]], [[Siciliya]] və [[Sardiniya]] göstərilə bilər. Aralıq dənizi Avropa sahillərində ən böyük və ən dərin dənizdir. Bu dəniz həmişə istidir (13 °C) və onun ətraf ərazilərin təbiətinə təsiri böyükdür. Buna səbəb isə dayaz və ensiz [[Cəbəllütariq boğazı]]ndan nisbətən soyuq okean sularının bu dənizə daxil ola bilməməsidir. Şimali Atlantika isti cərəyanının təsiri ilə Norveç və Barens dənizləri qışda donmur. Bu, gəmiçiliyin daimi inkişafı üçün əlverişli imkan yaradır. Daha cənubda yerləşən Ağ və Baltik dənizləri isə qışda buz bağlayır.

Informasiya Melumat Axtar

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2023