Müharibədən sonra [[Beyrt]]uda bir Erməni məktəbində müdir vəzifəsində işlədi və Beyrut Erməni dilində çap edilən ilk qəzet olan “Luys”-un baş redaktoru oldu. Yoldaşı Meline ilə birlikdə getdiyi [[Sofia]]da Qədim Türk-dili və Qədim Uyğur Türk-dili dərslərini deyirdilər və ilk kitabını çap etdirdi. 22 sentyabr 1932-ci ildə Mustafa Kamal Atatürkün sədrliyi ilə keçirilən 1-ci Türk Dili Konfransına Stepan Qurdikyan və Kevork Simşekyan ilə birlikdə dil mütəxəssisi kimi dəvət edildi. 1934-cü ildə Türk-dilinin inkişaf etdirilməsindəki fəaliyyətinə görə Mustafa Kamal Atatürk tərəfindən Aqop Martayana “Dilaçar” soyadı verilir.Türk Tarixi Tezisi və Günəş Dil Nəzəriyyəsi araşdırmaları ilə, Türk millətinin və Türk-dilinin mənşəsinin ortaya çıxarılmasında önəmli məlumatlar ortaya çıxartdı. 1936-1952-ci illərdə Ankara Universitetində dil-tarix və Türkologiya üzrə dərs dedi. Türk dili bağlı önəmli araşdırmalar etdi. Latın hərfi ilə yeni Türk hərfinin yaradılması istiqamətində işlərə qatıldı. 1942-1960-cı illərdə Türk Ensiklopediyasının hazırlanması işlərində baş məsləhətçi kimi çalışıb. Türk Dil Qurumundakı vəziəsi və dilçiliklə bağlı araşdırmaları 1979-cu ilə qədər ölümünə kimi davam etdi.