'''Macarlar''' — [[Ural]] [[xalq]]ları fin-uqor qrupunun uqor qoluna mənsub olan [[xalq]], [[Macarıstan]] Respublikasının əsas əhalisidir.

 

Macarlar özlərini madyar adlandırırlar. [[Ural]] dilləri fin-uqor qrupunun uqor qoluna mənsub olan macar dilində danışırlar. Antropoloji cəhətdən yekcins olmayan macarlar əsasən ağ ([[Avropa]]) irqinin [[Orta Avropa]] tipinə aiddirlər. Dini dünyagörüşlərinə görə [[xristian]]dırlar ([[katolik]]). [[Şərq]]dən apardıqları qədim dini görüşlərinin, həmçinin [[şaman]]çılığın izlərini hələ də saxlamaqdadırlar. Macarların dini görüşlərində, qədim [[türk]]lərdə olduğu kimi, "Başı göy qübbəsinə çatan Dünya ağacına inam" çox güclüdür. [[1989]]-cu il məlumatına görə sayları 14,5 milyon nəfərdir. [[Macarıstan]]ın əhalisinin 99.4 %-ini təşkil edirlər.<ref name="hun"></ref>. Macarlar [[Macarıstan]] Respublikasından başqa [[Rumıniya]]nın tarixi [[Transilvaniya]] bölgəsində, [[Çexiya]]da, [[Slovakiya]]da, [[ABŞ]]-da, [[Ukrayna]]nın Zakarpatye vilayətində, [[Kanada]] da, həmçinin [[Almaniya]], [[Avstriya]], [[Argentina]], [[Braziliya]] və digər ölkələrdə yaşayırlar.

 

Macarlar indiyə qədər tam öyrənilməmiş mürəkkəb etnik tarixə malikdirlər. Macarların soykökündə qədim [[türk]] və uqor-fin [[tayfa]]ları iştirak etmişlər. Bizim eramızdan əvvəlki dövrlərdə müasir [[Macarıstan]] ərazisində qədim illiriyalılar və frakiyalılar yaşayırdılar. E.ə. IV əsrdə bu əraziyə kelt [[tayfa]]ları köç etmişlər. Antik dövrün sonunda bu ərazilər [[Roma İmperiyası|Roma İmperiyasının]] əsarəti altında idi və elə bu dövrdə buraya [[İran]] köçəri [[tayfa]]ları olan – [[sarmatlar]]ın köçü baş vermişdi. "Xalqların böyük köçü" zamanı, yəni IV - VI əsrlərdə [[Macarıstan]] ərazisində - Pannoniyada müxtəlif [[türk]] [[tayfa]]ları - [[hunlar]], [[avarlar]], [[xəzərlər]], [[peçeneqlər]], [[qıpçaqlar]] və digər [[tayfa]]lar məskən salmışdılar. VI əsrdən sonra isə bu ərazilərə slavyan tayfaları da köç etməyə başlamışdır. ]]895]]-[[896]]-cı illərdə Karpat dağlarını aşan madyar tayfaları Orta Dunay hövzəsində məskunlaşmışlar. Burada daha əvvəl məskunlaşmış qədim [[türk]] [[tayfa]]ları onlarla qohum olan və çoxluq təşkil edən madyarlarla tez bir zamanda qaynayıb-qarışmışlar. Nəticədə ölkə hun-uqor yurdu - yəni Hunqariya adlandırılmağa başladı.

 

XII əsrdən başlayaraq burada valaxlar, almanlar, vallonlar, fransızlar, italyanlar, peçeneqlər, oğuzlar, volqa bolqarları, alanlar (yaslar) və qaraçılar da məskən salmışlar. Bu millətlərin çox böyük bir hissəsi macarlarla qarışdığından, macar millətinin çoxlu sayda etnoqrafik qruplara vardır. XVI əsrin birinci yarısında [[Macarıstan]]ın [[cənub]] və [[şərq]] hissələri [[Osmanlı İmperiyası]] tərəfindən işğal olunmuşdu, ölkənin [[qərb]] hissəsini isə [[Avstriya]] Habsburqları işğal etmişdilər. XVII əsrin sonlarında [[türk]]lər buradan çıxarılır və ölkənin bütün hissəsi Avstriya [[Habsburqlar|Habsbuqları]] tərəfindən işğal olunur. Uzunmüddətli Osmanlı və [[Avstriya]] əsarəti macarların mədəniyyətinə və dilinə öz təsirini göstərmişdir.

 

Macarların tərkibində bir neçə öz mədəniyyətlərinin bəzi xüsusiyyətlərini indiyədək saxlamış etnoqrafik qrup mövcuddur. Budapeştin şərqində və cənub-şərqində Yasşaq, Kişkunşaq və Nadkunşaq kimi tarixi ərazilərdə kuman və yaslar kimi etnoqrafik qruplar yaşayırlar. Kumanlar – monqolların əsarətindən canlarını qurtararaq XIII əsrdə [[Macarıstan]]a pənah gətirmişlər. Onlarla birlikdə [[Macarıstan]]a osetinlərə yaxın millət olan yaslar da köçüb gəlmişlər.