Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
|
Redaktənin izahı yoxdur
Teqlər: Mobil redaktə Mobil veb redaktə
|
Redaktənin izahı yoxdur
|
||
|
Sətir 39:
== Coğrafiya ==
Təbii şərait əhalinin həyat fəaliyyəti, istirahəti , eləcə də kənd təsərrüfatının inkişafı baxımından olduqca əlverişlidir. Respublika ərazisində neft-qaz, tikinti materialları, mineral su mənbələri və s. ehtiyatlar mövcuddur. Respublikanın şimal hissəsi Kubansahili düzənlikdə, cənubu isə Böyük Qafqazın yamaclarında yerləşir. Ərazisi Kuban və onun qolu olan Laba çayları ilə şimaldan və şimal şərqdən əhatələnir. Iqlimi mülayim kontinentaldır. Respublikanın şimalı mülayim isti və rütübətlidir. Yanvarın orta temperaturu -2 °S, iyulun orta temperaturu isə 22 °S-dir. Ildə 700 mm yağıntı alır. Bütün çaylar Kuban hövzəsinə aiddir ( Laba, Belaya, Çoxrak və s.). Bir neçə su anbarı yaradılıb. Ərazi enliyarpaqlı meşə zonasında yerləşir. Torpaqları əsasən qaradır, həmçinin şabalıdı və dağ-meşə torpaqları da yayılıb. Meşələr ərazinin 40%-ni əhatə edir və əsasən dağlıq hissədə yerləşir. Kuban vadisində kiçik palıd, söyüd və ağcaqayın meşələri yayılıb. Yüksəkliklərə getdikcə iynəyarpaqlı meşələrə də rast gəlinir.
== Tarix ==
== Əhali ==
Respublika əhalisi 450 min nəfərdir. Ümumi əhalinin 54%-i şəhərlərdə yaşayır, sıxlıq isə hər km<sup>2</sup>-də 60 nəfərdir. Əsas şəhərləri Maykop (paytaxtı) və Adıgeysk-dir. O cümlədən, 5 şəhər tipli qəsəbə mövcuddur. Rəsmi dil rus və adıgeydir. Respublikda adıgeylər (22%), ruslar (68%), ukraynalılar (3%), beloruslar, tatarlar və s. xalqlar yaşayırlar. Adıgeylər qeyd etdiyimiz kimi Qafqaz ailəsinin abxaz-adıgey dil qrupuna aid olan [[adıgey dili]]ndə danışırlar. Dinləri [[islam]] dinidir.
==
Adıgey Respublikasının ərazisində bir çox faydalı qazıntı yataqları aşkar edilmişdir. Maykop rayonunda [[neft]], qaz yataqları, mineral bulaqlar yayılmışdır. Adıgey Respublikası aqrar-sənaye ölkəsidir. Burada müxtəlif dağ-mədən, meşə sənayesi, yeyinti və yüngül sənaye əsasən yerli faydalı qazıntılar, meşə materialları və kənd təsərrüfatı məhsulları əsasında yaradılmışdır. Adıgey, [[Xoytunay]], [[Xapsk]] və [[Maykop]] iri şəhərləridir. Meyvə-tərəvəz konserv zavodları və ət-süd kombinatları fəaliyyət göstərir. Adigey Respublikasının sənaye müəssisələrinin yarıya qədəri onun paytaxtı olan Maykop şəhərində cəmlənib. Maykop meşə sənaye kombinatı, mebel-kibrit, şərab üçün çəllək və digər məhsullar istehsal olunur. Bu şəhərdə ağac emal edən dəzgahlar, damkratlar və soba üçün prokatlar istehsal olunur. Şəhərdə 4 maşınqayırma zavodu, ət və süd kombinatı, konserv, şərab kombinatı və b. müəssisələr yerləşir.
Adıgey Respublikasının əhalisinin əsas məşğuliyyəti [[kənd təsərrüfatı]]dır. Əsasən düzənlik [[Kuban çayı]] boyunca və dağlıq hissədə yerləşir. 400 min ha yəni, bütün yararlı torpaqların yarısına qədərini əkin yerləri otlaqlar, örüşlər, üzümlüklər və bağlar tutur. Respublikada aşağıdakı kənd təsərrüfatı məhsulları istehsal olunur: taxıl , şəkər çuğunduru, günəbaxan, tərəvəz, meyvə, giləmeyvə. Respublikada 100min baş iri buynuzlu malqara , 100 min baş qoyun, keçi, xeyli quş və donuz var. Çoxlu heyvandarlıq məhsulları istesal olunur. Quşçuluq donuzçuluq inkişaf etdirilib.
== Şəhərlər ==
| |||