Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
→‎Monqollar: yeniləmə, təkmilləşdirmə
Sətir 47:
[[Buddizm]]ə baxmayaraq Tenqriçilik [[Monqolustan]]dakı gücünü davam etdirmiş, Buddizm Tenqriçiliklə qarışmışdır. Bugünkü [[monqollar]]ın [[Buddizm]] inancı kiçik bir [[Budda]] heykəlini, boylarının [[onqon]]u və ulu ataları [[Çingiz xan]]ın rəsmi ilə birlikdə çadırın müqəddəs şimal küncündə yerləşdirməkdən ibarətdir.<ref name="Mongolian Shamanism">[http://members.tripod.com/Mongolian_Page/shaman.txt Julie Stewart - Mongolian Shamanism (İng.)]</ref>
 
=== Avropada TanrıçılıqTenqriçilik ===
[[Şəkil:Bolgar gravestone.JPG|thumbnail|left|[[Bulqarlar]]a aid üzərində runik hərflərlə mətnin yazıldığı bəzəkli məzar daşı.]]
TanrıçılıqTenqriçilik [[hunlar]], [[Avar xaqanlığı|avarlar]], [[bulqarlar]], [[kumanlar]] və qədim dövrün digər döyüşçü [[türklər|türk]] və [[monqollar|monqol]] toplumları, daha sonra isə [[Qızıl Orda]] tərəfindən [[Avropa]]ya yayılmışdır.
 
Bu inanc köçəri həyatına o qədər bağlıdır ki, Tanrıçı toplumların köçəri həyatdan oturaq həyata keçmələri dinlərini də itirmələrinə və digər dinlərə keçmələrinə səbəb olmuşdur. Köçəriliyi tərgitməyən boylar dinlərini də qorumuşdur. Şərqi və Orta Avropada Orta Əsrlərin sonlarına qədər Tanrıya dua edən bəzi kiçik köçəri toplumlara rast gəlmək mümkün olmuşdur.<ref>[http://www.free-hp.com/userdaten/28977489/download/urreligion_ungarn.pdf Urreligion der Ungaren (Almanca) / Eski macarların inancı]</ref>
Sətir 55:
''Tudomany'' sözü qədim macar dilində ''sehr'' ya da ''əsrarəngiz bilgi'' mənasında işlənirdi.<ref group=q>Hal hazırda elm mənasında işlənir.</ref> Taltos adlanan macar şamanları günlərlə davam edə bilən huşunu itirmədən sonra ''tudomany''ni əldə etmiş olurdu. ''Taltos'' sözü qədim türk dilində ''tal'' və ya ''talt'' sözündən gəlir və huşunu itirmək mənasında işlənir. Şaman olma mərhələsi şaman olacaq şəxsin huşunu itirmiş şəkildə ''Göyə qədər uzanan ağaca'' ({{lang-hu|Tetejetlen nagy fa}}) çıxması ilə gerçəkləşirdi. Bu ''Dünyalar ağacı'' xalqın inancının bir parçasıdır.<ref>Wörterbuch der Mythologie, Band 2, Stuttgart 1973, Hsg. Norbert Reiter, S.249, M. de Ferdinandy adlı yazıçının, Die Mythologie der Ungarn Macarların mifologiyası adlı məqaləsi</ref>
[[Şəkil:Checa-HunCharge.jpg|thumbnail|250px|[[Hunlar]]ın İtaliyaya daxil olmasını göstərən rəsm əsəri.<br/><small>(müəllif: Ulpiano Çeca)</small>]]
[[Bulqarlar]] Göy tanrısı Tenqriyə Tanqra deyirdi.<ref>[http://en.zonebulgaria.com/mountains/tourism/esoteric/angrist_sanctuaries/ Tangrist sanctuaries]</ref> TanrıçılıqTenqriçilik üçün tipik xüsusiyyət olan dağların müqəddəsliyinə inanma inancı ilə bağlı olaraq [[Balkan yarımadası]]nın ən yüksək zirvəsinə Tanqra deyirdilər. Bu dağın adı [[Osmanlılar]] tərəfindən [[XV əsr]]də Maşallaha çevrilənə qədər dəyişmədən qalmışdı. Hal hazırda [[bolqarlar]] dağ üçün Maşallah sözündən törəmiş olan Musala adını istifadə edirlər.
 
[[Bulqarlar]]la bağlı indiyə qədər tapılmış runik əlifba ilə yazılmış təqribən 80 abidədə ''Tanqra'' sözü işlənmişdir. Bulqarlardan əvvəl trakiyalılar və [[yunanlar]] tərəfindən də müqəddəs hesab olunan və ətəklərində yunan məbədləri yerləşən Perpenikon dağının ən yüksək zirvəsindəki daşa [[Umay]]ın rəsmi həkk olunmuşdur.<ref>University of Saskatchewan, Andrei Vinogradov, Din bilimi ve Antropoloji bölümü, Kasım 2003 [http://library2.usask.ca/theses/available/etd-01192005-154827/unrestricted/tezispdf.pdf Sayfa 78]</ref>
 
[[Bulqarlar]]ın TanrıçılığıTenqriçiliyi [[I Boris]]in [[864]]-cü ildə [[Xristianlıq|Xristianlığı]] qəbul etməsi ilə başa çatmışdır.
 
[[Avropa]]ya köç etmiş köçəri Tanrıçı toplumlar bir müddət sonra qədim inanclarını unutmuş, yerli slavyan, roman və german xalqlarla qarışmışlar.

Informasiya Melumat Axtar

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2023