<ref>http://karandashblog.wordpress.com/2014/10/29/ayaks-%C9%99m%C9%99liyyati-2/</ref> Ayaks Əməliyyatı 1953-cü ildə Amerika və Böyük Britaniya tərəfindən hazırlanan C.İ.A tərəfindən həyata keçirilən bir əməliyyatdır. Əməliyyatın həyata keçirilməsində səbəb İranda Məhəmməd Mussadıqı devirib hakimiyyətə yenidən sonuncu İran şahı Məhəmməd Rza şah Pəhləvini gətirmək idi.

İlk öncə Mussadıq barədə bir az məlumat verim. İranda Tütün Üsyanı olan zaman Mussadıq 8 yaşındaydı. Atası dövlət məmuru idi, digər qohumları da İranda yüksək vəzifələrdə çalışırdılar. 1906-cı ildə İranda ilk dəfə məclis üçün keçirilən seçkilərdə İsfahandan namizədliyini irəli sürdü, lakin seçilməsinə baxmayaraq yaşının düşmədiyi üçün məclis üzvü ola bilmədi. Təhsili üçün Parisə getdi . Burada Siyasi Elmlər Fakültəsində təhsil alırdı. Lakin təhsilini ömrünün sonuna kimi sağalmaz xəstəliyə düçar olduğu üçün buraxdı və ölkəsinə geri döndü. Sonra ailəsi ilə birlikdə İsveçrənin Neuchatel qəsəbəsinə gəldi. İsveçrədə hüquq elmi üzrə doktorluq dərəcəsinə kimi elmi müdafiə etdi. 1921-ci ildə Rza xanın Qacarları devirərək hakimiyyətə gəlməsindən sonra yaxın qohumu olan Fərman Fərmanın dəstəyi ilə hakimiyyətdəki yüksək insanlardan biri oldu. İlk olaraq maliyyə, daha sonra qısa müddət xarici işlər naziri kimi işlədi. Rza xanın 1925-ci ildə özünü şah elan etməsinə qarşı çıxması ilə vəzifəsindən azad olundu və yenidən Neuchatel-ə döndü. Rza xanın oğlunun xeyrinə 1941-ci ildə taxtdan getməsindən sonra Mussadıq yenidən siyasətə gəldi. 1951-ci ildə Mussadıq İranda məclis vasitəsilə milliləşdirmə siyasətini həyata keçirdi. Bundan çox narahat olan Böyük Britaniya dərhal rəsmi və qeyri-rəsmi diplomatik əlaqələr qurmağa çalışdı.