== İlk ümumrespublika əhəmiyyətli əməliyyat ==

1956-cı il, Sentyabr ayının 16-sı [[İran]] şahı [[Məhəmməd Rza Pəhləvi]] xanımı Sürəyya xatunla ilk dəfə [[Moskva]]ya gəlmiş, birinci, gizli qapılar arxasında [[Azərbaycan SSR]]-inin [[Astara rayonu]]ndan tutmuş [[Yardımlı]]ya kimi 5 minarlıq (kilometrlik) torpaq zolağının əvəzsiz olaraq [[İran]]a verilməsi barədə [[Xruşşov]]dan razılıq almışdı.<ref name="Oqtay Elgəgəz">Oqtay Elgəgəz, "Poladdan bir yarpaq". Səh. 1-4</ref> Bu zaman Milli Azadlıq Qərargahı hələ təşkilatlanmamışdı, lakin gələcəkdə Milli Azadlıq Qərargahını qurub təşkilatlandıracaq olan milli mübarizə mücahidləri bu hadisədən xəbər tutmuşdular. Akademik [[Yusif Məmmədəliyev]] və [[Xudu Məmmədov]] bu xəbəri eşidən kimi torpaqların verilməsinin qarşısını almağa başladılar.<ref name="Oqtay Elgəgəz"/> Belə bir vaxtda onlara kömək edəcək şəxs milli azadlıq mübarizəsinin əsas simalarından olan, [[Azərbaycan SSR]]-in Nazirlər Sovetinin sədri [[Sadıq Rəhimov]] idi ki, o da bu tapşırığı yerinə yetirməyi öz öhdəsinə götürdü. Həmin vaxt kömək edə biləcək olan şəxslərdən biri də MK-nin 1-ci katibi [[İmam Mustafayev]] idi ki, o da mərkəzdən qorxduğu üçün aramsız təziqlərin nəticəsində geri çəkildi. Lakin [[Azərbaycan SSR]]-in şərti yumşaq tərzdə Kreml rəhbərliyinə yetirildi. Nəhayət, Azərbaycan SSR-in istəyi [[SSRİ]]-nin rəsmi mövqeyi kimi İran dövlətinə bildirildi ki, [[Tehran]]ın torpaq arzuları geri götürüldüyü təqdirdə, [[Sovet İttifaqı]] [[İsfahan]]-Qırxçıraq ([[Şirvan]]) qaz boru kəmərinin öz ərazisindəki inşaat xərclərini öz üzərinə götürür və [[Araz çayı]] üzərində müştərək su-elektrik qovşağının tikintisinə icazə verir. Bu ilk növbədə Sadıq Rəhimovun və təzəcə sürət almış Milli Azadlıq Qərargahının başlanğıc uğurları idi.<ref name="Oqtay Elgəgəz"/>

 

==Albom==