Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
şeirlər Vikimənbəyə köçürüldü
Sətir 14:
}}
 
'''Aşıq Şəmşir''' — ifaçı və yaradıcı aşıq, [[Azərbaycan Yazıçılar BirliyininBirliyi]]nin üzvü.
 
== Həyatı ==
Sətir 35:
Aşıq Şəmşir 1980-ci ildə, 87 yaşnda dünyasını dəyişib.
 
== Həmçinin bax ==
 
* [[Aşıq Şəmşir Mədəniyyət ocağı]]
Sətir 44 ⟶ 42:
 
== Əsərləri ==
*Qoşmalar (1971)<br />
*Seçilmiş əsərləri (1974)<br />
*Dağ havası (1978)<br />
*Şe’rlər (1980)<br />
*Öyüdlər (1996)<br />
*O Kürün, Arazın Tərtəriyəm mən. 2004.
*Dədə öyüdləri (I cild), Bakı: [[Elm və təhsil (nəşriyyat)|"Elm və təhsil"]], 2013
*Dədə öyüdləri (II cild), Bakı: [[Elm və təhsil (nəşriyyat)|"Elm və təhsil"]], 2014
 
== Haqqında yazılan kıtablar ==
 
*"Dədə Şəmşir yaddaşlarda" (xatirələr, məqalələr məcmuəsi) "Gənclik" nəşriyyatı,(2000). [[Qənbər Şəmşiroğlu]] və [[Füzuli Ramazanoğlu]].
 
== Haqqında yazılan məqalələr ==
 
* [[Ələmdar Cabbarlı]]. "Dədə Şəmşir zirvəsi". [[Bizim söz qəzeti]]. № 2. 15 iyun 2009-cu il.
 
== Haqqında film ==
 
Filmin adı – [[Dədə Şəmşir (film, 2002)]]<br />
Məzmunu – Film Kəlbəcərli məşhur aşıq Aşıq Şəmşirə həsr edilmişdir.<br />
Sətir 68 ⟶ 65:
Montaj edən : [[Pərviz Sadıqov]], [[Anar Bəxtiyaroğlu]], [[Vüqar Babayev]]<br />
Redaktor : [[Rafiq Səməndər]]<br />
 
== Həsr olunmuş şeirlər ==
<poem>
'''AY DƏDƏ ŞƏMŞIR'''
 
Gözündə nəm vardı, alnında qırış,
Dе, nəydi kədərin, ay Dədə Şəmşir?
Sənə vеrmişdilər dərdini sanki,
Yеrlərin, göylərin, ay Dədə Şəmşir.
 
Çalıb оxuduğun "Misri", "Cəngi"ydi,
Avazın dağların xоş ahəngiydi.
Sazınla, sözünlə canlı sərgiydi,
Hər sənət əsərin, ay Dədə Şəmşir.
 
Indi kimə açsın bu dağlar qucaq,
Söndü Şəmşir adlı yanar bir оcaq.
Biz səndən alırdıq ətrini ancaq,
Dədə Ələsgərin, ay Dədə Şəmşir.
 
Bahar ömrüm xəzan оlub, qış qalıb,
Ağlamaqdan gözlərimdə yaş qalıb.
Vallah sən gеdəli yurdu bоş qalıb,
Ulu dədələrin, ay Dədə Şəmşir.
 
Çəkə biləcəkmi еllər bu dərdi,
Həsrət bоy qaldırıb, nisgil göyərdi.
Nə xеyri xеyirdi, nə şəri şərdi,
Sənsiz Kəlbəcərin, ay Dədə Şəmşir.
 
Şiruyə, dağların gеtməz dumanı,
Inləyər Habilin ağlar kamanı.
Yеrindən оynatdı Azərbaycanı,
Bu ölüm xəbərin, ay Dədə Şəmşir.
''1980-ci il, Kəlbəcər.''
[[Sərraf Şiruyə]]
</poem>
<br />
'''GƏLİBDİ'''<br />
''Ustаd Аşıq Şəmşirin bizə gəlişi münаsibəti ilə''<br />
<br />
Nə gözəl əyyаmdı kiçik kоmаmа,<br />
Şəmşir kimi şаhı-хаqаn gəlibdi.<br />
Ürəkdə qövr еdən yаrаlаrımа,<br />
Məlhəm gətiribdi, lоğmаn gəlibdi.<br />
<br />
Bəхtimə yаzılıb nə gözəl yаzı,<br />
Hаmının çin оlа bеlə murаzı,<br />
Dilində nəğməsi, əlində sаzı,<br />
Sinəsində nеçə dаstаn gəlibdi.<br />
<br />
"Cəngi"si ruhumu əlimdən аlıb,<br />
Nələr düşünürəm хəyаlа dаlıb...<br />
Dəlidаğın zirvəsində yurd sаlıb,<br />
Kəlbəcərdən – Аğdаbаndаn gəlibdi.<br />
<br />
Şiruyə, nə gözəl vədədi, vədə,<br />
Hər аrzu bах bеlə vüsаlа yеtə.<br />
Qədəmin mübаrək, аy Şəmşir dədə,<br />
Sаndım Ələsgərnən Qurbаn gəlibdi.<br />
[[Sərraf Şiruyə]] ''1972-ci il, Bərdə Yеni Dаşkənd kəndi.''
 
<br />
'''USTAD, ОYAN!'''
<br />
Ustad Aşıq Şəmşirə<br />
Satılır mis qiymətinə,<br />
Dür-gövhərin ustad, оyan!<br />
Sayı yaman çоxalıbdı,<br />
"Dədə"lərin ustad, оyan<br />
<br />
Ay dağların dağ övladı,<br />
Itirdik çоx qоhum, yadı.<br />
Sazsız, sözsüz qaçıb dadı,<br />
Xеyrin, şərin ustad, оyan!<br />
<br />
Yоlumuzda dönüm-döngə,<br />
Səbrimiz yоx, gəldik təngə.<br />
Hədəf оldu tоp-tüfəngə,<br />
Zirvələrin ustad, оyan!<br />
<br />
Dərdimizə kimdi şərik,<br />
Yanıb bеlə əriyərik.<br />
Yuvasından düşdü pеrik,<br />
О еllərin ustad, оyan!<br />
<br />
Uçan bürcün, qalan оldu,<br />
Nеçə şəhid balan оldu.<br />
Səndən sоnra talan оldu,<br />
Kəlbəcərin ustad, оyan!<br />
[[Qılman İmanlı]] ''şair.''
<br />
<br />
<poem>
'''AY DƏDƏ ŞƏMŞIR'''
''Dədə Şəmşirlə, Əlqəmə Əmrahоğlu bizim kəndə, bizim оcağa qоnaq gəlib.''
 
Qaçqın, köçkün оlan Göyçə еlinə,
Qədəmin mübarək ay Dədə Şəmşir.
Gəlib alqışına, ziyarətinə,
Hər könül, hər ürək ay Dədə Şəmşir.
 
Dağlar tamaşaya durub gülüynən,
Bağçalar sеvinir öz bülbülüynən,
Göyçə həsrətliyəm, -"Göyçə Gülü"ynən,
Bir ağız din görək ay Dədə Şəmşir.
 
Еlimin gözləri dikilib yеnə,
Vurğunu dağlara bir səslə yеnə,
Vətandaş оlarmı əgər vətənə,
Оlmasa bir gərək ay Dədə Şəmşir.
 
Söz aç Ələsgərdən, söz aç Qurbandan,
Xоş ülfət, ünsiyyət, ilqar, pеymandan,
Həm ulu Göyçədən, həm Kürdüstandan,
Sən danış biz bilək ay Dədə Şəmşir.
 
Xasayam, haqq özü yеtirsin fürsət,
Həmişə biz səni еdək ziyarət,
О, ulu tanrıdan kərəm, kəramət,
Gərəkdir diləyək ay Dədə Şəmşir.
''1972-ci il. Bərdə Yеni Daşkənd kəndi''
[[Xasay Hacıyev (şair)|Xasay Hacıyev]] – şair.
(1925-1977)
</poem>
 
== Yaradıcılığı ==
<poem>
'''DAĞLARA'''
 
Heç baxmırsan Çiçəklidən bəri sən,
Gəl bax çəməngahlı bizim dağlara.
Dürlü sədəf kəsim zərli şe`rdən,
Rəssam olum qoy mən düzüm dağlara.
 
Məndə məharətə, zəfərə bir bax,
Binadan gərəkdi mayaq, təmtəraq,
Sürü otarmışam əlimdə çomaq,
Yayılmış qoyunum, quzum dağlara.
 
Sansız, saysız təcnis, təxnis varımdı,
Bu yollar əzəldən xubgüzarımdı,
Bir neçə kitabda yadigarımdı,
Şe`rdən düşübdü izim dağlara.
 
Füsunkardı bu bəndeyi-kəminə,
Şükür yaradanın öz kərəminə.
Pərvanə olmuşam aran zəminə,
Uşaqkən öyrənib üzüm dağlara,
 
Daşqın çaylar kimi axsam da əgər,
Savalan seyrinə çıxsam da əgər,
Məğribdən məşriqə baxsam da əgər,
Həsrət qalır yenə gözüm dağlara.
 
Dağlara aşiqəm, həm pasibanam,
Xınalı dağlarda qalır nişanam.
Atam Dəlidağdı, İstisu anam,
Nəvə olub oğlum, qızım dağlara.
 
Ağır elli, buz bulaqlı yaylaqlar,
Şəmşir öpüb zirvənizi qucaqlar,
O qədər yazmışam, dolub varaqlar,
Əfsundu söhbətim, sözüm dağlara.
 
'''BİLDİ'''
 
Yadında saxla ki, köçdüyü yurdun,
Qədrini çoxları düşəndə bildi.
Koxaların zəmisində sünbülü,
Baş-ayaq yığanlar kövşəndə bildi.
 
Küsmə, gileylənmə ana Vətəndən,
Torpaq qarğış elər, inciyər səndən.
Soruş, öyrən, eşidəndən, biləndən
Hər kəs dərdi burnu şişəndə bildi.
 
Suyu şərbət, süddən ağ bulaqları,
Şəlaləli axan bağ bulaqları.
Yadına düşəndə dağ bulaqları
Aranda dodağı bişəndə bildi,
 
Özündən mitildi müstər qadını,
Şəmşir necə çəksin onun adını.
Yandırdığı palıd, vələs odunu,
Qaratikan kolu eşəndə bildi.
 
'''GƏL'''
 
Əsgər oğlan, məktubunu oxudum,
Əsgərliyin sən borcunu bitir gəl
Tə`lim öyrən, bu yerlərə şad qayıt,
Qulluğunu başa çatdır, yetir gəl.
 
Həvəslə dur keşiyində Vətənin,
Zatı poladdandı Vətən güdənin.
Xatirin, hörmətin, tə`rifin sənin,
Qoy ucalsın, bu baratı götür gəl.
 
Fəhmi, fərasəti bilən, bacaran,
Tərbiyə düşünər söz qanan insan.
Cəsur tərpən, məharətlə ad qazan,
O tə`limi özün ilə gətir gəl.
 
Dərs al komandirdən kamil, mö`təbər,
Mətləbə çatarsan unutmasan gər.
Əməlin olacaq bir müşki-ənbər.
Qoxlanacaq nəfəsindən ətir gəl.
 
Sorursan halmı gözəldi bizim,
Ümidvar gözləyir yolunu gözüm.
Mənim igid oğlum, canım, əzizim,
Şəmşir baban muradına çatır, gəl.
 
'''BƏNÖVŞƏ'''
 
Bahar çatıb bəzəyirmi dağları,
Açılırmı sizin yerdə bənövşə.
Qımışırmı dodaqları nərgizin,
Təzə-tərmi güneylərdə bənövşə.
 
Aşıq Qurbanidən qalıb nişanə,
Torpaqdı bizə də, ona da ana.
Boynunu pərişan əyməsin yana,
Salmasın qəlbimi dərdə bənövşə.
 
Nədəndi lalanın bağrında qara,
Bu lətif çiçəyə kim vurub yara.
Qızılgül qəlbini yedirir xara,
Heyif ki, tez solur bir də bənövşə.
 
Ona can yetişir yaz nəfəsindən,
Oyanır yuxudan bülbül səsindən.
Cənnət çələnginin düşüb dəsindən
Tutmasın üzünə pərdə bənövşə.
 
Yarpağın zərifdi yaraşığın var,
Çəmənə, çiçəyə sarmaşığın var.
Qoca Şəmşir kimi bir aşığın var,
Söylər sözün düşən yerdə bənövşə.
 
'''AŞİQƏM'''
 
Məhəbbətə, sədaqətə, ilqara,
Bir çörəyə, bir də duza aşiqəm.
Bir qoca yarım var, min qıza dəyər,
Nə gəlinə, nə də qıza aşiqəm.
 
Mərdə lazım olsa keçərəm candan,
Tərbiyə almışam arif insandan.
Zəhləm gedir hiylə, fitnə, yalandan,
Açıq qəlbə, doğru sözə aşiqəm.
 
Can de eləsinə o qədir bilə,
Ürəyindən kini, kədəri silə.
Hər an kömək dura obaya, elə,
Məhəbbətlə baxan gözə aşiqəm.
 
Halal zəhmət aldım sənət bazarı,
Yol aldım haqq olan düz yola sarı.
Nəyimə lazımdı dünyanın varı,
Əyridən qaçqınam, düzə aşiqəm.
 
Mərddə səxa gördüm, igiddə hünər,
Mərdlər ölkəsini firavan istər.
Mə`rifət düşünər sahibi-dəftər,
Alimlər, ariflər, sizə aşiqəm.
 
Yan qaçıram naxələfdən, xatadan,
Baratımı pak almışam butadan.
Sənətimi öyrənmişəm atadan,
Şe`rdən saldığı izə aşiqəm.
 
Şəmşiri yetirib tale bu yaşa,
Könül həmdəmimlə gəzirəm qoşa,
Hansı bir dil el nəzəri danışa,
Əhli-dilə, nurlu üzə aşiqəm.
 
'''DƏYƏR'''
 
Tə`nəli çörəyin, minnətli donun,
Qiyməti çürümüş qəzilə dəyər.
Birdən yerə, əlif qəddi adamın,
Dərd çəkib bürəyi nəzilə, dəyər.
 
İnsan demə bikamala, bihuşa,
O yoldaşdı viranədə bayquşa.
Nanəcibi alan olmaz quruşa,
Adam var bir ətək qızıla dəyər.
 
Duyar u arif, əhli-dil
Mə`rifəti, məhəbbəti yaxşı bil.
Şəmşirə hicrandı biləzzət yüz il,
Dərd çəkib ürəyi nəzilə, dəyər.
 
'''GÖZLƏRİN'''
 
Gör necə oxşardı yuxusuzlara,
Sənin bu süzülüb yaxan gözlərin.
Gah bihuş eyləsin az qaldı məni,
İldırım sür`ətli çaxan gözlərin.
 
Gələn çoxdu bu vəsfinin səsinə,
Gözəllərlə nə edirsən bəsi, nə?
Yüz aşiq öldürür bir gülləsinə,
Hərdən xumarlanıb baxan gözlərin.
 
Qatıbsan ləbinə şəkəri, qəndi,
Kimlər öyrətmişdi sənə bu fəndi.
Dağıtdı, taladı obanı, kəndi,
Dağıdıb evini yıxan gözlərin.
 
Vurub yerə sərdin gəldiyim yerdə,
Şəmşiri ağlatdın güldüyüm yerdə,
Sinəmə ox vurdun öldüyüm yerdə,
Məni nökər etdi o xan gözlərin.
 
'''ŞAİRİN'''
''([[Səməd Vurğun]]a)''
 
Yenə nəğmə kitabını oxudum,
Heyran oldum hər işinə şairin.
Tərlan kimi qanad çalır havada.
Çatan varmı yerişinə şairin.
 
Sənə halal olsun bu qabil sənət,
Bu ağıl, bu kamal fəhmi-fərasət,
Arif də, alim də verəcək qiymət,
Yerişinə-duruşuna şairin.
 
Gəlişinə bizim ellər sevindi,
Yoluna şam tutan əllər sevindi,
Çəmənlər bəzənib güllər sevindi,
Şəmşir ilə görüşünə şairin.
</poem>
 
== Xarici keçidlər ==
 
* [http://www.medeniyyet.az/new/?name=content&content=6170 Aşıq Şəmşir]
 
== Mənbə ==
 
* Azərbaycan aşıq şeirindən seçmələr. II cilddə. II cild. Bakı, "Şərq-Qərb", 2005. səh.212-229.
* [[Musa Nəbioğlu]]. "Ozan-aşıq dünyası". Bakı: Nurlan, 2010, (şəkilli), səh.23.
Sətir 419 ⟶ 79:
[[Kateqoriya:Azərbaycan şairləri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycanlı şairlər]]
[[Kateqoriya:1893-cüKəlbəcər ildərayonunda doğulanlar]]
[[Kateqoriya:1980-ciKəlbəcər ildərayonunda vəfat edənlər]]
[[Kateqoriya:Kəlbəcərdə doğulanlar]]
[[Kateqoriya:Kəlbəcərdə vəfat edənlər]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvləri]]

Informasiya Melumat Axtar

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2023