Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
k tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq Stern88888 tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu.
Sətir 2:
|rəng = HA
|adı = Fars dili
|orijinal adı = فارسی [Farsi]
|ölkələr = '''Qərbi fars dili:'''[[İran]], [[İraq]], [[Bəhreyn]], [[Küveyt]] <br />'''[[Dari dili]]:'''[[Əfqanıstan]], [[Pakistan]] <br /> '''[[Tacik dili]]:'''[[Tacikistan]], [[Özbəkistan]] <br />Diasporalar: [[ABŞ]], [[Böyük Britaniya]], [[Almaniya]], [[Rusiya]], [[İsrail]], [[Türkiyə]], [[İsveç]]
|regionlar =
|rəsmi dil = [[İran]], [[Əfqanıstan]] ([[dari dili]]), [[Tacikistan]] ([[tacik dili]])
|tənzimləyən təşkilat = [[Fars Dili və Ədəbiyyatı Akademiyası]]
|danışanların sayı = Ümumi say:<br />ana dili - 60 milyondan çox /<br />ikinci dil - təx. 53 milyon<br />onlardan<br />'''''qərbi fars dili''''' ([[İran]]):<br />35 milyondan çox;<br />'''''şərqi fars dili:'''''<br />([[Əfqanıstan]] və [[Tacikistan]])<br />təx. 25 milyon / təx. 18 milyon<ref name="pers&taj">Windfuhr G. and Perry J.R. Persian and Tajik. / The Iranian Languages. NY. 2009</ref><ref>[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ir.html Iran], 36 milyon (51 %) — 33 milyon (45 %) [http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/profiles/Iran.pdf Loc.gov], [https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/af.html Afghanistan], 16 369 min. (50 %), [https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ti.html Tajikistan], 5 770 тыс. (80 %), [https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/uz.html Uzbekistan], 1,2 milyon (4.4 %)</ref>
|danışanların sayı = Dünyada təxminən 110 milyon fars natiqlər İran, Əfqanıstan və Tacikistanda rəsmi statusu olan dili ilə var. Əsrlər boyu fars, Mərkəzi Asiya, Cənubi Asiya və Qərbi Asiyada nüfuzlu mədəni dil olmuşdur. [9] Fars İran, Əfqanıstan, Tacikistan və İslam bir liturgical dil kimi istifadə olunur.
|reytinq =
|status =
Sətir 26:
 
'''Fars dili''' — [[Hind-Avropa dilləri]]nin [[İran dil qrupu]]na daxil olan dil.
İslam əvvəl Orta fars şəklində ədəbiyyatı uzun bir tarixi ilə fars yazma ərəb-nin inhisarçılığı vasitəsilə pozmaq üçün müsəlman sivilizasiyasının ilk dil idi və fars dilində şeir yazı bir çox şərq məhkəmələrdə məhkəmə ənənə kimi yaradılmışdır.Fars ədəbiyyatının məşhur əsərlərini bəzi Firdovsi və Şahnamə işləyir Ruminin, Ömər Xəyyam və Rubaiyat, Hafiz Divan və Sədi şeirləri var.
 
== Tarixçə ==
Fars dilləri Hind-Avropa ailəsinin Hind-İran qoluna aid İran dilidir. Ümumiyyətlə, İran dillərində üç adətən Köhnə, Orta adlandırılacaq dövrlərdə və Yeni (Müasir) dövrlərdən məlumdur. Bu İran tarixi üç Eras uyğun; Köhnə era zaman Achaemenids əvvəl olan dövr olan Əhəməni dövrün və zaman sonra Achaemenids (ki, 400-300 e.ə. deyil), Orta dövrünün sonrakı dövrdə olan ən rəsmi vaxtsa sonrakı dövr Sasani və -Sasani dövründə və yeni dövr gün təqdim sonra aşağı dövr idi. [32]
Mövcud sənədlərə görə, fars dili "yalnız İran dil" dir [5] onun üç mərhələdən bütün arasında sıx filologiya əlaqələr Köhnə, Orta və Yeni fars [5] təmsil ki, müəyyən və olan [33] [34 ] bir və Yeni fars olduğunu fars, eyni dili Orta və qədim fars bilavasitə descendent edir. [34]
 
*Professor. Gilbert Lazard, : "The language known as New Persian, which usually is called at this period (early Islamic times) by the name of Dari or Farsi-Dari, can be classified linguistically as a continuation of Middle Persian, the official religious and literary language of Sassanian Iran, itself a continuation of Old Persian, the language of the Achaemenids. Unlike the other languages and dialects, ancient and modern, of the Iranian group such as Avestan, Parthian, Soghdian, Kurdish, Balochi, Pashto, etc., Old Middle and New Persian represent one and the same language at three states of its history. It had its origin in Fars (the true Persian country from the historical point of view) and is differentiated by dialectical features, still easily recognizable from the dialect prevailing in north-western and eastern Iran in Lazard, Gilbert 1975, "The Rise of the New Persian Language" in Frye, R. N., The Cambridge History of Iran, Vol. 4, pp. 595–632, Cambridge: Cambridge University Press.
==danışanların sayı==
Dünyada təxminən 110 milyon fars natiqlər İran, Əfqanıstan və Tacikistanda rəsmi statusu olan dili ilə var. Əsrlər boyu fars, Mərkəzi Asiya, Cənubi Asiya və Qərbi Asiyada nüfuzlu mədəni dil olmuşdur. [9] Fars İran, Əfqanıstan, Tacikistan və İslam bir liturgical dil kimi istifadə olunur.
 
== Fars dili sözlükləri ==
==fars əlifbası==
 
Müasir İran fars və Əfqan fars müxtəlif sual və Ərəb tapılmadı əlavə məktublar istifadə edən ərəb əlifbası (fars əlifbası bax), bir redaktə variant istifadə yazılmışdır. Kimi Tacikistan istifadə tacik fars, adətən kiril əlifbası bir redaktə versiyası yazılmışdır. Desphilic, Unipers və latın əlifbası istifadə fars yazmaq üçün Pinglish / Fingilish kimi fars Romanizations da var. Farslar yaşlı əlifbasının ərəb script qəbul əvvəl İslam (İran İslam fəth bax) Fars dönüşüm sonra, təxminən 150 il davam etdi. Əsasən Avestan dili üçün bəzən Orta fars dini məqsədlər üçün istifadə,: əvvəl, iki müxtəlif scripts, Orta fars üçün istifadə Pəhləvi, və Avestan əlifbası (din script fars, Dîndapirak ya Din ildə Dabire-hərfi) istifadə edilmişdir.
=== Fars-Türk dili sözlükləri ===
Müasir fars script olaraq, qısa sait (a, e, o) adətən yazılmışdır kimi istinad edilir ki, sait, yalnız uzun sait (A, i, u) mətnində təmsil, belə sözləri yalnız bir-birindən fərqlənir qısa sait yazılı qeyri-müəyyən olunur: kerm "soxulcanı", Kərəm "alicənablıq" Kərəm "krem" və farsca Xrom "xrom" bütün yazıldığına "krm". Oxucu kontekstindən sözü müəyyən etməlidir. Simvollarından sıra müxtəlif qulaq asmaq baxmayaraq harakat kimi tanınan vocalization markalarının Ərəb sistemi də, fars dilində istifadə olunur. Məsələn, ərəb damma elan edir [ʊ ~ u], İran fars-ci ildə elan edərkən, [o]. Bu sistem ümumi fars ədəbiyyatı istifadə deyil, ilk növbədə tədris üçün istifadə və bəzi (lakin bütün) lüğət edir.
* [[Şəfəq Əlibəyli]]. Farsca-rusca-azərbaycanca müxtəsər lüğət (fars sözlərinin transkripsiyası ilə), 2012. <ref>[http://www.milli.az/news/culture/121258.html "Farsca-rusca-azərbaycanca müxtəsər lüğət" çap olunub.]</ref>
O, həmçinin, ümumiyyətlə, yalnız ərəb loanwords istifadə bir neçə məktub var diqqəti çəkir. Bu məktublar oxşar fars hərfləri eyni tələffüz olunur. Məsələn, dörd funksional eyni 'Z' məktubları (ز ذ ض ظ), üç "S" hərfləri (س ص ث), iki 't' məktubları (ط ت) və s var
* [[Yusif Mirbabayev]], M. Əlizadə, M. Əsgərli, Qəmbərova A. Farsca-rusca-azərbaycanca müxtəsər lüğət, 1945.
 
=== Fars və başqa dillərin sözlükləri ===
* Edic Baghdasarian. [http://www.edic-baghdasarian.com/archives/books/PhotoDictionary_Armenian_English_Persian.pdf Armenian-English-Persian Photo Dictionary. Tehran: Nairi-Publications, 2006.]
 
==Əlavələr ==
Fars əlifbası ərəb əlifbası dörd məktublar əlavə edir:
Səs keçirməyən FORMASI Adı
[P] پ pe
[tʃ] (CH) چ CE
[ʒ] (zh) ژ Ze
[ɡ] گ AAF
(The ZE "tədbir" və "Fusion" və ya "göy" də "z" də "s" kimi eyni səs ilə elan olunur.)
==Variasiyalar ==
Fars əlifbası də ərəb əlifbası bəzi məktublar değiştirir. Məsələn, Həmzə aşağıda (إ) məs., Əlef dəyişikliklər (ا) ilə məs., Əlef, və ya və Heh üçün teh marbuta (ة) dəyişikliklər (ه); müxtəlif hamzas istifadə edərək sözləri hamza hələ başqa cür (مسؤول مسئول olur ki) ilə yazıldığına almaq teh (ت).
Şəklində müxtəlif məktubları:
Sound orijinal Ərəb məktub fars məktubu adı redaktə
[k] ك ک Qaf
sait [i] samiti [j] ي ى ye
Orijinal Ərəb formada məktubları Yazı adətən düzgün hesab deyil, [sitat lazım] ancaq normal həyata deyil.
== İstinadlar ==
<references/>
http://en.wikipedia.org/wiki/Persian_language
 
 
{{dil-qaralama}}
 
{{Ərəblə| فارس دیلی}}
 
{{İran dil qrupu}}
 
[[Kateqoriya:Fars dili| ]]
[[Kateqoriya:İran dilləri]]
[[Kateqoriya:Əfqanıstan dilləri]]
[[Kateqoriya:Pakistan dilləri]]
[[Kateqoriya:Tacikistan dilləri]]
[[Kateqoriya:Xuzistan ostanında danışılan dillər]]

Informasiya Melumat Axtar

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2023