Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
|
Redaktənin izahı yoxdur
|
Redaktənin izahı yoxdur
|
||
|
Sətir 1:
'''Tuyuq''' - türk [[şair]]lərinin [[Divan|divan
İlk numunələrini [[XIV əsr]] Azərbaycan şairi [[Qazi Bürhanəddin]] (tr: Kadı Burhanettin) yaradıb. Maninin [[Divan ədəbiyatı]]na oxşar sayılır. [[Əruz vəzni]]nin failatun-failatun-failun qəlibi ilə yazılır. Xalq ədəbiyyatında mani, on birli heca ilə söylənilərsə, '''''tuyuq''''' adını alır. Qafiyə sistemi rübainin qafiyə sistemi ilə eynidir. Manidə olduğu kimi, cinaslı qafiyə istifadə olunur.
Sətir 5:
[[Azərbaycan ədəbiyyatı]]nda bu janra ən çox müraciət edən şairlər [[Qazi Bürhanəddin]], [[İmadəddin Nəsimi]] və XV əsr [[Çağatay]] şairi [[Əlişir Nəvai]] olmuşlar.
==
Tuyuğun özəlliyi qafiəsindədir. Hər misra omonimik bitir: eyni cür səslənən, lakin müxtəlif anlam verən sözlər qafiyələşdirilir. Belə qafiəyə "təcnis" deyilir. İki cür təcnis var: tam və mürəkkəb. <ref>[http://www.tyurk.ru/file2_4.shtm Библиотека классической тюркской поэзии - Туюг]</ref>
'''Tam təcnis'''
<poem>Ey özündən bixəbər qafil, '''oyan'''!
Həqqə gəl ki, həq deyil, batil, '''oyan'''!
Olma fani aləmə mail, '''oyan'''!
Mə'rifətdən nəsnə qıl hasil, '''oyan'''!</poem> (c) [[İmadəddin Nəsimi]]
* [https://www.youtube.com/watch?v=fWqzov6u4-I "Nəsimi" filmindən dərvişlərin mahnısı "İstəmə"] - musiqi: [[Tofiq Quliyev]]
* [http://www.youtube.com/watch?v=Av6lxcwn8es "Nəsimi" filmindən dərvişlərin mahnısı "Qafil oyan"] - musiqi: [[Tofiq Quliyev]]
* [https://www.youtube.com/watch?v=SpPrZgnMKmY Rasim Balayev - "Hardasan"] - musiqi: [[Tofiq Quliyev]]
'''Mürəkkəb təcnis'''
<poem>Söz deyəm əgər sana, in'''anasın''',
Yar gözündür gözünə, s'''anasın''',
Yarunı anda biləsun pədürür,
Gər karimə qarşı sən ya'''sanasın'''!</poem>
== İstinadlar ==
<references/>
== Həmçinin bax ==
* [[Təcnis]]
* [[Bayatı]]
* [[Gəraylı]]
* [[Qoşma]]
* [[Təcnis]]
[[Kateqoriya:Ədəbiyyat nəzəriyyəsi]]
| |||