== Coğrafiyası ==

 

Mərkəzi Asiyada yüksək [[Pamir]], [[Tyanşan]] və [[Altay dağları|Altay]] dağ sistemləri ilə Turan və Xəzərsahili ovalıqlarının düzənlik ərazilərinin qonşuluqda yerləşməsi regionun landşaftının olduqca rəngarəngliyinə səbəb olmuşdur. Düzənliklər iri səhralarla ([[Qobi]], [[Qaraqum]], [[Qızılqum]]) əhatə olunmuşdur. Şimal hissəsində çöl əraziləri üstünlük təşkil edir. Regionun okeanlardan uzaqda yerləşməsi onun iqlimini olduqca kontinentallaşdırır. Yayı isti və quraq, qışı soyuq və az qarlıdır. Mərkəzi Asiyada meşə azdır. Yalnız iki böyük çayı var ([[Sırdərya]] və [[Amudərya]]). Suvarma məqsədilə sularından həddindən artıq istifadə olunan (xüsusilə [[Qaraqum kanalı]] vasitəsilə) bu çayların suyu 1976-cı ildən başlayaraq demək olar ki, [[Aral gölü]]nə çatmır. Nəticədə göl quruyur və quruyan hissələrdə baş verən qum tufanları ətraf ərazilərə və əhalinin sağlamlığına böyük ziyan vurur. Hazırda Xəzər dənizinin səviyyəsinin qalxması ilə yanaşı (1977-2000-ci illər ərzində Xəzərin səviyyəsi 2 metr qalxaraq sahil əraziləri basmış, dəniz ətrafı təsərrüfata böyük ziyan vurmuşdur), Aral gölünün qurumasının qarşısının alınması regionun mühüm ekoloji problemlərindəndir. Mərkəzi Asiyanın təbii xüsusiyyətlərindən biri ərazinin yarıdan çoxunun seysmik qurşaqda yerləşməsidir. Burada tez-tez baş verən daşqınlar və sellər, əsasən əhalinin yalnış təsərrüfat fəaliyyətinin nəticəsidir. Ərazinin dağlıq relyefi ilə əlaqədar regionun çayları (xüsusilə [[Ural çayı|Ural]], [[İrtış]], [[Vaxş]]) olduqca böyük [[hidroenerji resursları]]na (xüsusilə dağlıq relyef olan Tacikistan və Qırğızıstan) malikdir.