Azərbaycan İkinci Dünya müharibəsində: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 20:
Bundan sonra "[[Barbarossa]]" adlanan yeni planda müəyyən düzəlişlər aparıldı. Hitler 17 iyun 1941-ci ildə [[SSRİ]]-yə qarşı iyunun 22-də müharibəyə başlamaq əmrini verdi.
 
İyunun 22-də faşist Almaniyası Sovet İttifaqına hücum etdi. Bununla da Sovet xalqının Böyükİkinci VətənDünya müharibəsi başlandı. SSRİ-nin müharibəyə girməsi ilə II Dünya müharibəsinin gedişində yeni mərhələ başlandı. Müharibə Sovet xalqları tərəfindən xilaskar, ədalətli, Vətən müharibəsinə çevrildi. Müharibə ümumxalq xarakteri daşıyırdı. Sovet İttifaqının bütün xalqları, o cümlədən Azərbaycan xalqı Vətən uğrunda müharibəyə başladı.
 
== Azərbaycanın işğalı mərkəzi yer tuturdu ==
Sətir 64:
[[Şəkil:Həzi Aslanov.jpg|thumb|right|200px|iki dəfə Sovet İttifaqı Qəhrəmanı [[Həzi Aslanov]]]]
[[Şəkil:Mehdi-Huseynzade.jpg|thumb|right|200px|Sovet İttifaqı Qəhrəmanı [[Mehdi Hüseynzadə]]]]
Böyükİkinci VətənDünya müharibəsinin başlanması ilə əlaqədar olaraq baş komandan [[Stalin]]in 1941-ci ilin [[18 oktyabr]] tarixli əmrinə əsasən [[azərbaycanlılar]]dan ibarət 77-ci dağatıcı diviziyası, 223-cü milli atıcı, 396-cı milli atıcı, 402-ci və 416-cı milli atıcı diviziyaları yaradıldı və onlar Zaqafqaziya hərbi dairəsində yerləşdirilmiş 44-cü, 45-ci və 46-cı orduların tərkibinə daxil edildilər.
 
Azərbaycanlılardan ibarət 416-cı, 402-ci, 396-cı, 223-cü, 77-ci və s. milli diviziyalar [[Simferopol]]un, [[Odessa]]nın və digər şəhərlərin, 77-ci diviziya [[Polşa]] və [[Çexoslovakiya]]nın, 223-cü diviziya [[Yuqoslaviya]]nın azad olunmasında fəal iştirak etmiş, 416-cı diviziya Qafqazdan Berlinə qədər böyük döyüş yolu keçmiş, Berlinin süquta yetirilməsində xüsusi fəallıq göstərmişdir. Polşa və Çexoslovakiyanın faşistlərdən azad edilməsi uğrundakı döyüşlərdə göstərdikləri qəhrəmanlıqlara görə [[Ziya Bünyadov]] və digər 20 nəfər azərbaycanlı Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adına layiq görülmüşdü. <ref> [http://www.9may.az/article_az.php?subaction=showfull&id=1112707666&archive=&start_from=&ucat=14 İkinci Dünya Müharibəsində Azərbaycanın rolu] </ref>
Sətir 114:
1942-1944-cü illərdə azərbaycanlı hərbi əsirlər [[Polşa]]nın Edlin, [[Almaniya]]nın Noyhammer-Ştranse, [[Fransa]]nın Rodez, [[İtaliya]]nın Udine, [[Triyest]]in Opçina, [[Çexoslovakiya]]nın Brno və Bistritsa rayonlarında gizli antifaşist təşkilatları yarada bilmişdilər.
Təkcə Fransanın cənubunda gedən partizan hərəkatında 1000 nəfərdən çox, [[Yuqoslaviya]]dakı partizanların zərbə briqadasında 600 nəfərdən çox azərbaycanlı vuruşmuşdu. <ref> [http://novxanililar.narod.ru/muqavimet.mht Böyük Vətənİkinci Dünya müharibəsi: azərbaycanlılar müqavimət hərəkatında] </ref>.
 
[[1943]]-cü ilin yayında [[Krım]]da fəaliyyət göstərən partizan dəstələri içərisində Azərbaycan partizan dəstəsi də var idi. Sonrakı illərdə [[Belarusiya]] torpaqlarında və Baltikyanı Respublikalarda da azərbaycanlı partizanlar düşmənə qarşı mübarizədə geniş miqyasda iştirak etmişlər.
Sətir 196:
 
Müharibə Azərbaycandan çox uzaq şimali-qərb regionlarında başlansa da dünya ağalığına can atan Hitler neft Bakısını zəbt etməyi özünün əsas məqsədlərindən biri hesab edirdi.
Düşmənin hərbi hissələrinin 1942-ci ilin avqust ayının sonunda Şimali Qafqaza çatması və Qroznı neft rayonunun faşist ordusu tərəfindən zəbt edilməsi Bakı neftinin müharibənin gedişində əhəmiyyətini və rolunu daha da artırdı və onu ön plana çəkdi. Böyükİkinci VətənDünya müharibəsi illərində Baltik dənizindən Qara dənizə qədər uzanmış cəbhənin tələb etdiyi bütün benzinin 80%-ni, sürtgü yağlarının 90%-ni Azərbaycan təmin edirdi. <ref> [http://www.9may.az/article_az.php?subaction=showfull&id=1112707666&archive=&start_from=&ucat=14 İkinci Dünya Müharibəsində Azərbaycanın rolu] </ref>
 
Bakı neftinin müharibənin gedişi üçün həlledici rol oynadığını bilən Hitlerin tapşırığı ilə Almaniyanın I-ci tank ordusu [[1942]]-ci ilin sentyabr ayının 25-də Bakını zəbt etməli idi. Hitler Qafqaza hücuma başlayanda feldmarşal Manşteynə demişdi: "Biz mütləq Bakını tutmalıyıq. Əgər biz Bakı neftini ələ keçirməsək müharibəni uduzacağıq".
Sətir 252:
== Xarici keçidlər ==
* [http://www.azeriart.net/new/silsiles_3.htm SİLSİLƏ YAZILAR]
* [http://modern.az/articles/4593/1/ Azərbaycanda 4250 Böyükİkinci VətənDünya Müharibəsi veteranı qalıb]
== Həmçinin bax ==
 

Informasiya Melumat Axtar

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2023