Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
k Dırnaq
Sətir 35:
Şeyxülislam Axund Ağa Cavad oğlu Əlizadə 1871-ci oktyabrın 22-də Bakının Pirşağı kəndində, ruhani ailəsində anadan olmuşdur. Atası Axund Hacı Məhəmməd Cavad dövrünün çox tanınmış din xadimlərindən və hörmətli ziyalılarında biri olmuşdur.
Ağa Əlizadə ali dini təhsil almaq üçün Bağdada göndərilir. Bağdad Universitetinin ilahiyyat fakultəsini bitirdikdən sonra Nəcəf şəhərindəki Ali Dini Universitetə oxumağa gedir.
1896-cı ildə 25 yaşında Nəcəfdə Dini Universitetdə təhsili böyük uğurla başa vurub “Axund”"Axund" rütbəsi qazanan Ağa Əlizadə doğma vətəninə qayıdır və İçərişəhər məhəllə məscidlərindən birinə təyinat alır.
1903-cü ildə 32 yaşında Təzəpir məscidinə axund təyin edilir.
1904-cü ildə Axund Ağa Qafqaz müsəlmanları Şiə Ruhani İdarəsinin üzvü seçilir.
1907-ci ilin yayında Ağa Əlizadə Bakıda “Səadət”"Səadət" Müsəlman Ruhani Cəmiyyəti yaratdı və onunsədri seçildi. Cəmiyyətin fəaliyyətində yazıçı Nəcəf bəy Vəzirov, miliyonçular İsa bəy Aşurbəyov, Zeynalabidin Tağıyev və başqa elm,mədəniyyət və din xadimləri də fəal iştirak edirdilər.
1907-ci ilin sentyabrında Bakıda “Mədrəseyi"Mədrəseyi-Səadət”Səadət" məktəbi açılır. Görkəmli filosof,şair, jurnalist,siyasətşi, Demokratik Cümhuriyyətin yaradıcılarında biri olan Əli bəy Hüseynzadə məktəbə direktor təyin edilir.
1918-ci il mayın 28-də Azərbaycanda Xalq Cümhuriyyəti quruldu. Elə həmin il Axund Ağa Əlizadə Bakı qəzasına seçilmiş,geniş fəaliyyəə başlamışdır.
1918-ci ildə Milli Hökümətin dini etiqadı və sosial təminat naziri Musa Rəfibəyovun əmri ilə Axund Ağa Əlizadə Məşixətə Şeyxülislam təyin edilir. O vaxt atası Hacı Cavad Əlizadə Bakı quberniya dini məclisinin sədri idi.
Şeyxülislam 1918-ci ildə Məşixət sədrlərinə nazir səviyyəsində məvacib verilməsini və Mərkəzi Aparat üzvlərinin sayının 15 nəfərə çatdırılmasını tələb edirdi.
1920-ci ilin aprelində Qırmızı Ordu Azərbaycanı işğal edir, 23 aylıq hakimiyyətdən sonra Azərbaycan Demokratik Respublikası süqut edir. Axund Ağa Əlizadə 1920-ci ilin mayın 12-nə kimi Şeyxülislam vəzifəsində çalışır.
Bolşeviklər K.Marksın “din"din xalq üçün tiryəkdir”tiryəkdir" ifadəsini əsas tutaraq bütün respublikada sindarları təqib edir, onları “sinfi"sinfi düşmən”düşmən" kimi qələmə verərək Sibirə sürgün edir, güllələyirdilər. Yüzlərlə din xadimləri məhv edilir, canlarını qurtaranlar isə vətəni tərk edir, repressiya təhlükəsi altında xaricdə yaşamağa məcbur oludular. Bütün məscidlər dağıdılır, mədrəsələr ləğv edilərək anbarlara, klublara çevrilir, müxtəlif idarənin ixtiyarına verildi.
1943-cü ildə SSRİ Ali Soveti Rəyasət Heyyətinin qərarı ilə fəaliyyətinə 1920-ci ildə xitam verilmiş Qafqaz Müsəlmanları Ruhani İdarəsi bərpa edilir. 25 il ev tustağı olan Ağa Əlizadə İdarənin sədri seçilməsi üçün namizədliyi irəli sürüldü.
1944-cü il mayın 25-də Qafqaz Müsəlmanları Ruhani İdarəsinin birinci qurultayı çağrıldı.

Informasiya Melumat Axtar

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2023