'''Ani''' ( [[erməni dili|erm]]: ''Անի'', [[yunan dili|yun]]: ''Ανίον'', [[Latın dili|lat]]: ''Abnicum''<ref>http://encyclopedia.jrank.org/ANC_APO/ANI_anc_Abnicum_.html</ref>) - [[Türkiyə Cümhuriyyəti]]nin Şərqində, [[Anadolu]]nun qədim mədəniyyət mərkəzlərindən biri, ''şəhərlər şəhəri'', ''yalnız şəhər'', ''min bir kilsəli şəhər'' kimi tanınmış qədim erməni şəhəri. Bu möhtəşəm şəhərin dövrümüzə yalnız xarabalıqları çatmışdır. [[1961961]]-[[1045]] ilərdə Erməni [[Ani çarlığı]]nın paytaxtı olub.<ref>[http://slovari.yandex.ru/dict/bse/article/00003/28400.htm Большая советская энциклопедия. Анийское царство]</ref> [[1064]]-cü ildə şəhər səlcuqlu türklərinin əlinə keçib. [[1072]]-ci ildən şəhər [[Şəddadilər]]in hakimiyyəti altında olub. [[1236]]-cı ildə şəhər monqollar tərəfindən işğal edilib. [[1319]]-cu ildə zəlzələ zamanı şəhərin xeyli hissəsi dağılıb və tədricən şəhər xarabalığa çevrilib.[[1878]]-ci ildə [[Rusiya]] ərazini işğal etsə də [[1914]]-[[1918]]-ci illərdə türklər ərazini yenidən geri qaytarıblar. Şəhərin adını indi [[Ermənistan Respublikası]]nda bir rayona veriblər. Akademik [[Nikolay Marr]] [[1892]]-ci ildən başlayaraq kiçik fasilələrlə 14 il bu ərazidə arxeoloji qazıntılar aparıb.