Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
|
ucuz və sadə??
|
||
Sətir 3:
'''Dağlaləsi həyəcanı''' ({{lang-nl|''Tulpenmanie'' , ''Tulpomanie'', ''Tulpengekte'' və ''Bollengekte'' }}); — [[Hollandiya]]da Qızıl Dövründə [[dağlaləsi]] (Tulipa) soğanının qiymətinin anidən yüksəlməsinə verilən həyəcan.Digər həyəcanlara nisbətən daha məhşur həyəcan hesab edilir.<ref name="MD2001">"Tulipomania: The Story of the World's Most Coveted Flower & the Extraordinary Passions It Aroused." Mike Dash (2001).</ref> [[1637]]-ci ilin fevral ayı Dağlaləsi həyəcanının zirvə nöqtəsi hesab olunur.Holland iş adamlarından biri şəxsi istehsalında əldə olunan qazançı 10 dəfə artırmışdır.Bu xəbər qısa zamanda bütün [[Hollandiya]]ya yayılır.Qısa zamanda bütün [[Avropa]]da sahibkarlığın Dağlaləsi növünə böyük maraq formalaşmışdır.<ref>{{Harvnb|Shiller|2005|p=85}} En eski balon olma durumu hakkındaki tartışma için bkz.</ref> Dağlaləsi çılgınlığı terminden indiki vaxtda varlıq qiymətlərinin gerçək qiymətlərindən fərqliləşməsini ifadə edən bir bənzətmə olaraq istifadə edilməkdədir.<ref name="ref965">{{Harvnb|French|2006|p=3}}</ref>
Dağlaləsi həyəcanının məhşurlaşmasında, İngilis [[jurnalist]] tərəfindən [[1841]]-ci ildə yazılan "Fövqəladə Kütləvi yanılmalar və İzdihamların Çılgınlığı" ({{lang-en|Extraordinary Popular delusions and the Madness of crowds}}) adlı əsərin böyük rolu olmuşdur.
Dağlaləsi həyəcanı haqqında 1630-cu ilə qədər məlumatlara tarixi mənbələrdə rast gəlinmir.Bu ildən sonra da əldə edilən məlumatlar, ətraflı və ya etibarlı deyildir.Yalnız XIX əsrdən etibarən əldə edilən məlumatlar Dağlaləsi həyəcanının tarixi haqqında məlumat verməyə imkan verir.<ref name=Kuper/><ref>[http://library.wur.nl/speccol/pamphlet.html A pamphlet about the Dutch tulipomania] Wageningen Digital Library, July 14, 2006. Erişim tarihi: August 13, 2008.</ref> İqtisadiyyatçılar öz araşdırmalarında qeyd etmişlər ki, XV əsrdə bir çox məhsulların qiyməti sürətlə artmış və ya azalmışdır.Məsələn, bəzi çiçək növləri də [[dağlaləsi]] kimi ilk dəfə gətirildiyində yüksək qiymətə satılırdı.Qiymətlərin yüksək olmasının səbəblərindən biridə [[Hollandiya]]da parlamentin, bəzi sahələrdə inhisarçılıq etməsi idi.
|