Azərbaycan–NATO münasibətləri: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8
Teq: Geri qaytarıldı
Redaktənin izahı yoxdur
Teqlər: Əllə geri qaytarma Geri qaytarıldı
Sətir 1:
{{vikiləşdirmək}}
{{iş gedir}}
[[Şəkil:Stamps of Azerbaijan, 2009-864.jpg|right|thumb|200px|Azərbaycan–NATO əlaqələrinə həsr olunmuş [[Azərbaycan]] [[poçt markası]] ([[2009]])<ref>[http://azermarka.az/2009.php?subaction=showfull&id=1241690371&archive=&start_from=&ucat=35& 04.05.2009. Azərbaycan - NATO - 15 illik əməkdaşlıq.]{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }} azermarka.az, 04.05.2009 {{az}}</ref>]]
[[Fayl:NATO affiliations in Europe.svg|332x332px|thumb|right|Avropa ölkələrinin NATO ilə əlaqələri{{Col-begin}}
[[1990]]-cı illərin əvvəllərindən etibarən, [[NATO]]-nun strukturlarında siyasi və hərbi dəyişikliklər prosesi başlandı. [[1990]]-cı ilin [[iyul]] ayında yeni təhlükəsizlik mühitinə uyğunlaşmaq üçün [[London]] sammitində [[Dəyişilmiş Şimali Atlantika Alyansına dair London Bəyannaməsi]], bir il sonra isə [[Roma]] sammitində yeni Strateji konsepsiya və Sülh və əməkdaşlığa dair bəyannamə qəbul edildi. Nəzərdə tutulmuş əməkdaşlığın gələcək inkişafını istiqamətləndirən Şimali Atlantika Əməkdaşlıq Şurası (ŞAƏŞ) təsis edildi. ŞAƏŞ-nın ilk açılış görüşü [[1991]]-ci ilin 20 [[dekabr]] tarixində keçirilmişdir. [[Azərbaycan Respublikası]] [[1992]]-ci ilin [[mart]] ayında əməkdaşlıq və məsləhətləşmələr üçün forum rolunu oynayan ŞAƏŞ-ə qoşulmuşdur. [[NATO]]-nun [[Cənubi Qafqaz]] regionunda yaranmış vəziyyətlə bağlı narahatlığı [[1994]]-cü ilin [[yanvar]] ayında Şimali Atlantika Şurası tərəfindən qəbul edilmiş Bəyannamədə öz əksini tapmışdır. Bəyannamədə ərazi ələ keçirmək məqsədilə gücdən istifadə edilməsi pislənir və [[Cənubi Qafqaz]] dövlətlərinin ərazi bütövlüyünə, müstəqilliyinə və suverenliyinə hörmət regionda sülhün, sabitliyin və əməkdaşlığın bərqərar olmasının vacib elementi kimi səciyyələndirilir. [[1994]]-cü il 10-11 [[yanvar]] tarixlərində [[Brüssel]]də keçirilmiş NATO Şurasında Sülh naminə tərəfdaşlıq (SNT) proqramı bəyənildi. SNT proqramına dəvət ŞAƏŞ-də iştirak edən bütün tərəfdaş dövlətlərə, o cümlədən [[ATƏT]]-in üzvü olan dövlətlərə göndərildi. [[1994]]-cü il 3-4 [[may]] tarixlərində [[Belçika]]ya rəsmi səfəri zamanı [[Azərbaycan Respublikası]]nın Prezidenti [[Heydər Əliyev]] [[NATO]]-nun [[Brüssel]]dəki mənzil qərargahında [[NATO]] Sülh naminə tərəfdaşlıq proqramının Çərçivə sənədini imzaladı. Bununla, [[Azərbaycan]] [[NATO]] ilə genişmiqyaslı əməkdaşlığı nəzərdə tutan SNT proqramını imzalamış 15-ci dövlət oldu. [[1996]]-cı il 22 [[aprel]] tarixində [[NATO]]-nun [[Brüssel]]dəki mənzil-qərargahına növbəti səfəri zamanı Prezident [[Heydər Əliyev]] Baş katib [[Xavyer Solana]] ilə görüşərək, SNT proqramına müvafiq şəkildə [[NATO]] ilə əməkdaşlıq üzrə respublikamızın tələbat və potensialını müəyyən edən [[Azərbaycan Respublikası]]nın Prezentasiya sənədini təqdim etmişdir. [[1997]]-ci ilin 13 [[fevral]] tarixində Prezident [[Heydər Əliyev]]in dəvəti ilə [[NATO]]-nun Baş katibi Xavyer Solana ilk dəfə olaraq iki günlük rəsmi səfərlə [[Azərbaycan Respublikası]]na gəldi. Səfər müddətində Baş katib Prezident [[Heydər Əliyev]], Xarici işlər və Müdafiə nazirləri ilə görüşlər keçirdi. Bununla belə, Milli Məclisdə millət vəkilləri qarşısında NATO-Azərbaycan əlaqələrinin inkişafına dair çıxış etdi. [[1997]]-ci ilin 30-[[may]]ında ŞAƏŞ-ın Sintrada keçirilən yaz nazirlər görüşündə ŞAƏŞ Avro-Atlantika Tərəfdaşlıq Şurası (AATŞ) ilə əvəz etmək qərarına gəldilər. 4-6 noyabr [[1997]]-ci ildə [[Bakı]] şəhərində "Kooperativ Demand" adı altında komandaqərargah təlimlərinin hazırlıq seminarı keçirildi. Bu NATO/SNT çərçivəsində [[Azərbaycan]]da keçirilən ilk tədbir idi. [[1997]]-ci ilin 14 [[noyabr]] tarixində Prezident [[Heydər Əliyev]] [[Azərbaycan Respublikası]]nın [[NATO]] ilə əməkdaşlığını daha da gücləndirmək tədbirləri haqqında sərəncam imzaladı. 30 [[sentyabr]] – 1 [[oktyabr]] [[1998]]-ci ildə [[NATO]]-nun Baş katibi X.Solana ikinci dəfə işçi səfərlə [[Bakı]]ya gəldi. Səfər zamanı Respublika Prezidenti H.Əliyev, Milli Məclisin Sədri [[Murtuz Ələsgərov]], Baş nazir [[Artur Rasizadə]] ilə keçirdiyi görüşlərdə Avro-Atlantika və regional təhlükəsizlik, SNT proqramı çərçivəsində Azərbaycan–NATO əlaqələrinin inkişafı məsələləri ətrafında danışıqlar apardı. 27-28 [[may]] [[1999]]-cu ildə Avro-Atlantika Tərəfdaşlıq Şurası çərçivəsində Atlantika siyasəti üzrə məşvərət qrupunun sessiyası Bakıda keçirildi. Sessiya müddətində [[NATO]] Baş Katibinin Siyasi məsələlər üzrə müavini, səfir KR.Klayber başda olmaqla yüksək səviyyəli [[NATO]] ekspert qrupu Azərbaycana gəldi. [[1999]]-cu ilin [[sentyabr]] ayından AATŞ çərçivəsində [[Cənubi Qafqaz]] məsələləri üzrə açıq tərkibli İşçi qrup (Ad Hoc Group on South Caucasus) fəalliyyət göstərir. [[1999]]-cu ilin [[sentyabr]] ayından etibarən, [[Azərbaycan Respublikası]]nın sülhməramlı tağımı [[Türkiyə]] [[tabor]]u daxilində [[Kosovo]]da keçirilən sülhməramlı əməliyyatda iştirak edir. [[2000]]-ci ilin [[aprel]] ayındə [[Gürcüstan]]da keçirilmiş kursun davamı kimi, [[Bakı]] şəhərində hərbi-mülki əməkdaşlığa dair regional kurs keçirilmişdir. 20-21 [[iyul]] [[2000]]-ci ildə [[Bakı]] şəhərində NATO/AATŞ çərçivəsində "Qafqazda enerji təhlükəsizliyi" adı altında konfrans keçirildi. Regionda enerji təhlükəsizliyi məsələsi, habelə ətraf mühit problemləri müzakirə obyektində olmuşdur. [[NATO]]-nun Baş katibi Lord C.Robertson [[2001]]-ci ilin 16-17 [[yanvar]] tarixlərində Azərbaycana rəsmi səfər etmişdir. Səfər müddətində Prezident H.Əliyev, Milli Məclisin Sədri M.Ələsgərov, Baş nazir A.Rasi-zadə, xarici işlər naziri [[Vilayət Quliyev]], müdafiə naziri [[Səfər Əbiyev]] ilə görüşlər keçirmişdir. Baş katib [[Bakı Dövlət Universiteti]]nin müəllim və tələbə kollektivi qarşısında çıxış etmiş və BDU-nun fəxri doktoru adına layiq görülmüşdür. [[2001]]-ci ilin 21-22 [[iyun]] tarixlərində Bakı şəhərində Avro-Atlantika Tərəfdaşlıq Şurasının kiçik və atıcı silahlar üzrə xüsusi işçi qrupunun iştirakı ilə "Yüngül və atıcı silahlar: [[ATƏT]] və AATŞ-ın cari öhdəliklərinin həyata keçirilməsi üçün praktiki təhdidlər" adı altında Azərbaycan və İsveçrə hökumətinin birgə seminarı keçirildi. [[ATƏT]]-in üzv dövlətlərinin, [[ATƏT]]-in [[Gürcüstan]]da, Moldovada fəaliyyət göstərən missiyalarının çoxsaylı nümayəndələri iştirak etdilər. İştirak edən nümayəndələr tədbiri [[BMT]]-nin YAS üzrə seminarından əvvəl regional səviyyədə problem üzrə əsaslı töhfə kimi səciyyələndirmişlər. Seminar [[BMT]]-nin tədbirlər reyestrinə daxil edilmişdir. [[2001]]-ci ilin 12-13 [[iyun]] tarixlərində NATO/AATŞ çərçivəsində tərəfdaş və NATO üzv dövlətlərinin nümayəndələrinin iştirakı ilə "Təbii və texnogen fəlakətlər zamanı ərazilərdə xilasetmə dəstələrinin yerləşdirilməsi" adlı seminar müvəffəqiyyətlə keçirilmişdir. [[2001]]-ci ilin 05-17 [[noyabr]] tarixlərində [[Bakı]] şəhərində "Cooperative Determination" komanda-qərargah təlimi keçirilmişdir. [[2001]]-ci ilin 16-17 [noyabr]] tarixlərində [[Bakı]] şəhərində NATO/AATŞ çərçivəsində "Balkanlarda regional əməkdaşlıqdan öyrənilmiş dərslər" adı altında seminar keçirilmişdir. [[2002]]-ci ilin 7 [[fevral]] tarixində "Azərbaycan Respublikasının NATO ilə əməkdaşlığını daha da gücləndirmək tədbirləri haqqında" [[Azərbaycan Respublikası]]
{{Sütun}}{{legend|darkblue|[[NATO üzvü olan ölkələr|NATO üzvü]]|outline=black}}{{legend|#2a7fff|Üzvlük Fəaliyyət Planı|outline=black}}{{legend|darkgreen|Gücləndirilmiş Dialoq|outline=black}}{{sütun}}{{legend|#ffd900|Fərdi Tərəfdaşlıq Fəaliyyət Planı|outline=black}}{{legend|#ff7826|Sülh Naminə Tərəfdaşlıq (SNT)|outline=black}}{{legend|red|SNT-a qoşulmaq istəyənlər|outline=black}}{{col-end}}]]
Prezidentinin [[1997]]-ci il 14 noyabr tarixli Sərəncamına dəyişikliklər edilməsi barədə [[Azərbaycan Respublikası]] Prezidenti Sərəncam imzaladı. [[2002]]-ci ilin 17-18 [[yanvar]] tarixlərində NATO Parlament Assambleyasının Prezidenti Rafael Estrada [[Azərbaycan]]a səfər etdi. Səfər müddətində Respublika Prezidenti H.Əliyev, Milli Məclisin Sədri M.Ələsgərov, xarici işlər naziri V.Quliyevlə görüşlər keçirildi. [[2002]]-ci ilin 7-8 [[may]] tarixində [[Bakı]] şəhərində "Xəzər dənizinin ekoloji problemləri" adı altında NATO/Müasir cəmiyyətlərin problemləri komitəsi (MCPK) çərçivəsində seminar keçirilmişdir. Seminar müddətində NATO Baş Katibinin Elm və Ekologiya məsələləri üzrə müavini cənab Jan Furne Azərbaycana səfər etmişdir. Səfər müddətində Jan Fürne [[Azərbaycan Respublikası]] Prezidenti, Baş nazirin müavini Y.Eyyubov, xarici işlər naziri V.Quliyev, ekologiya və təbii sərvətlər naziri H.Bağırov, [[Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası]]nın prezidenti M.Kərimov, təhsil naziri [[Misir Mərdanov]] ilə görüşlər keçirmişdir. Seminarın nəticəsi kimi, Xəzər dənizi üzrə qısamüddətli xüsusi layihə təqdim edilmişdir. [[2002]]-ci ilin 27-28 [[iyun]] tarixlərində [[Bakı]] şəhərində NATO/AATŞ çərçivəsində "[[Cənubi Qafqaz]]da regional əməkdaşlığa təhdidlər" adı altında seminar
'''Azərbaycan-NATO əlaqələri''' — Azərbaycan və NATO arasında olan ikitərəfli əlaqələr. Azərbaycanla NATO arasındakı əlaqələr 1992-ci ildə Azərbaycanın yeni yaradılan Şimali Atlantika Əməkdaşlıq Şurasına daxil olması ilə başladı. NATO ilə Azərbaycan arasında əhəmiyyətli tərəfdaşlıq 1994-cü ilə təsadüf edir.<ref name=":2">{{Cite web|url=http://www.mfa.gov.az/en/content/560|title=Overview of Azerbaijan-NATO Partnership|last=FS|website=www.mfa.gov.az|access-date=2017-11-20|archive-date=2017-11-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20171112185554/http://www.mfa.gov.az/en/content/560|url-status=dead}}</ref> Azərbaycan Prezidentinin 21 noyabr tarixli fərmanı ilə 1997-ci ildə NATO-da diplomatik nümayəndəlik təsis edildi.
keçirilmişdir. 21-22 [[noyabr]] [[2002]]-ci il tarixlərində [[Praqa]]da [NATO]]-nun Zirvə Toplantısı keçirilmişdir. Toplantıda Prezident [[Heydər Əliyev]] başda olmaqla [[Azərbaycan Respublikası]]nın nümayəndə heyəti iştirak etmişdir. 25-26 [[noyabr]] [[2002]]-ci il tarixlərində [[NATO]]-nun Mülki Kommunikasiya Planlaşdırma Komitəsinin nümayəndələrinin (müxtəlif ölkələrdən ekspertlərin) [[Azərbaycan Respublikası]]na rəsmi səfəri. [[2003]]-cü ilin 15-16 [[may]] tarixlərində [[NATO]]-nun Baş Katibi C.Robertson respublikamıza səfər etmiş və səfər müddətində C.Robertson [[NATO]] ilə əməkdaşlıq üzrə Komissiyanın iclasında iştirak etmişdir. Görüş zamanı Komissiyanın sədri, Baş nazirin birinci müavini Y.Eyyubov tərəfindən C. Robertsona Azərbaycanın [[NATO]]nun Fərdi Tərəfdaşlıq üzrə Əməliyyat Planına (FTƏP) qoşulmaq istəyini əks etdirən məktub təqdim olunmuşdur. Beləliklə, [[Azərbaycan]] FTƏP-ə qoşulmaq istəyini bildirən ilk tərəfdaş dövlətlərdən biri olmuşdur. [[2004]]-cü ilin 5 [[yanvar]] tarixindən etibarən [[NATO]] -nun yeni Baş Katibi [[Yaap de Hoop Sxeffer]] öz vəzifəsinin icrasına başlamışdır. Növbəti 4 il üçün təşkilatın Baş Katibi vəzifəsinə seçilən Sxeffer sayca [[NATO]]-nun 11-ci Baş Katibidir. [[2004]]-cü ilin 12-14 [[yanvar]] tarixlərində [[Bakı]]da [[NATO]]-nun "Cooperative Best Effort" təliminin ilkin planlaşdırma konfransı keçirilmişdir. Konfransda 30-a yaxın NATO/AATŞ ölkəsindən nümayəndələr iştirak etmişlər. [[2004]]-cü ilin 27 [[yanvar]] tarixində "Azərbaycan Gənclərinin Avro-Atlantika Təşkilatı" adlı qeyri-hökumət təşkilatının təsisat görüşü keçirildi. [[NATO]] yay məktəbinin məzun gəncləri tərəfindən yaradılan bu təşkilatın təsisat görüşündə hökumət nümayəndələri, [[Azərbaycan]]da akkreditə olunmuş [[NATO]] ölkələrinin səfirləri (eləcə də, səfirliklərin nümayəndələri) və kütləvi informasiya vasitələrinin nümayəndələri iştirak etmişlər. [[2004]]-cü ilin 29 [[mart]] tarixində [[NATO]]-nun növbəti genişlənməsi baş verdi. Belə ki, hələ [[2002]]-ci il [[Praqa]] Sammitinin qərarına uyğun olaraq 7 Şərqi və [[Cənub-Şərqi Avropa]] ölkəsi ([[Latviya]], [[Litva]], [[Estoniya]], [[Sloveniya]], [[Slovakiya]], [[Rumıniya]], [[Bolqarıstan]]) [[NATO]] üzvlüyünə qəbul edildi. 14-19 [[iyun]] tarixlərində [[NATO]] təcrübəsində ilk dəfə olaraq, Bakıda "NATO həftəsi" keçirilmişdir. [[NATO]] Baş Katibinin İctimai Diplomatiya üzrə müavini Jan Furne və digər yüksək səviyyəli nümayəndələrin iştirakıyla keçirilən bu həftə ərzində [[NATO]]-nun Elm Komitəsinin iclası [[Bakı]] şəhərində keçirilmiş, eyni zamanda elmlə bağlı bir sıra seminar və işçi seminarları, dəyirmi masalar təşkil olunmuş, eyni zamanda növbəti NATO Yay Məktəbi keçirilmişdir. [[2004]]-cü ilin 28-29 [[iyun]] tarixlərində [[İstanbul]]da [[Azərbaycan Respublikası]]nın Prezidenti [[İlham Əliyev]]in iştirakı ilə [[NATO]] zirvə toplantısı keçirilmişdir. [[2004]]-cü ilin 26-29 [[oktyabr]] tarixlərində [[NATO]] Əməliyyatlar Departamentinin Planlaşdırma bölməsinin başçısı Dieqo Ruiz Palmerin başçılığı ilə nümayəndə heyəti Azərbaycanda olmuşdur. Səfərdə məqsəd Milli Böhranların idarəedilməsi sahəsində [[Azərbaycanda mövcud olan proseduraların dəyərləndirilməsi və tövsiyələrin verilməsi idi. [[2004]]-cü ilin 28-29 [[oktyabr]] tarixlərində [[Bakı]] şəhərində NATO Xüsusi Komitəsinin işçi qrupunun Avro-Atlantika Tərəfdaşlıq Şurası çərçivəsində iclası keçirilmişdir. [[2004]]-cü ilin 4-5 [[noyabr]] tarixində [[NATO]] Baş Katibi cənab Jaap de Hoop Sxeffer respublikamıza səfər etmişdir. Səfər çərçivəsində qonaq [[Azərbaycan Respublikası]]nın Prezidenti [[İlham Əliyev]] tərəfindən qəbul edilmişdir. Eyni zamanda [[Azərbaycan Respublikası]]nın [[NATO]] ilə əməkdaşlığı üzrə Komissiyanın iclasında iştirak etmiş və xarici işlər naziri cənab [[Elmar Məmmədyarov]] ilə görüş keçirmişdir. Baş Katib səfər müddətində həmçinin [[Bakı Dövlət Universiteti]]nin tələbələri ilə də görüş keçirmişdir. [[2005]]-ci ilin 2-3 [[fevral]] tarixində Bakı şəhərində [[NATO]] Baş Katibinin müavininin müavini Patrik Hardouinin sədrliyi altında Avro-Atlantika tərəfdaşlıq Şurası çərçivəsində "İqtisadiyyat, Təhlükəsizlik və Müdafiə – makroiqtisadi sabitləşmənin təhlükəsizlik aspektləri və müdafiə üçün mövcud olan resursların idarə olunması daxil olmaqla struktur islahatları" adlı seminar keçirilmişdir. [[2005]]-ci ilin [[fevral]] ayının 6-9-da [[NATO]] Baş Katibinin [[Cənubi Qafqaz]] və [[Orta Asiya]] üzrə xüsusi nümayəndəsi cənab R.Simons [[Azərbaycan Respublikası]]na səfər etmişdir. Nümayəndə heyətinin tərkibində [[NATO]]-nun [[Cənubi Qafqaz]] üzrə əlaqələndirici zabiti cənab Ramuldas Razuks Respublikamıza səfər etmişdir. [[2005]]-ci ilin 4-9 [[aprel]] tarixində "Saloğlu" layihəsini müzakirə etmək məqsədi ilə NATO Beynəlxalq heyət və [[NATO]] Maddi Texniki Təchizat və Təminat Agentliyindən (NAMSA) nümayəndə heyəti Azərbaycana "feasibility study"-yə (ehtiyacın dəyərləndirilməsinə) səfər etmişdir. Səfər müddətində nümayəndə heyəti məsələ ilə məşğul olan [[Azərbaycan Respublikası]] Ərazilərin Minalardan Təmizlənməsi üzrə Milli Agentliyində (ANAMA) görüşlər keçirmiş və sözügedən Agentliyin təşkili ilə Saloğluya səfər etmişdir. Səfər müddətində Azərbaycan Respublikası yüksək səviyyəli nümayəndələri ilə ikitərəfli görüşlər keçirilmişdir.
 
==İstinadlar==
{{İstinad siyahısı}}
 
{{Azərbaycanın xarici əlaqələri}}
 
[[Kateqoriya:Azərbaycanın ikitərəfli əlaqələri|NATO]]

Informasiya Melumat Axtar

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2023