Vyana - Haqqinda Melumat

Vyana
Vyana
	Wien
Bayraq	Gerb[d]
	48°12′30″ şm. e. 16°22′21″ ş. u.
Ölkə	Avstriya;
Tarixi və coğrafiyası
Əsası qoyulub	I əsr
İlk məlumat	I əsr
Sahəsi	414,78 km² (1 yanvar 2018);
Mərkəzin hündürlüyü	151 m
Saat qurşağı	UTC+01:00; UTC+02:00; Mərkəzi Avropa vaxtı[d];
Əhalisi
Əhalisi	1.973.403 nəf. (1 oktyabr 2022) ;
Rəqəmsal identifikatorlar
Telefon kodu	+43 1
Poçt indeksi	1000–1239, 1400, 1402, 1251–1255, 1300–1301, 1421, 1423, 1500, 1502–1503, 1600–1601, 1810, 1901
Nəqliyyat kodu	W
Digər
	Xəritəni göstər/gizlə Vyana
	Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Vyana (alm. Wien‎, ing. Vienna) — Avstriyanın paytaxtı və ən böyük şəhəri, eyni zamanda ölkənin 9 əyalətindən sahə baxımından ən kiçiyi. Təxminən 1 650 000 nəfərlik əhalisi ilə ölkənin ən sıx şəhəridir. Ətraf bölgələri ilə birlikdə Vyanada təxminən 2 milyon insan yaşayır ki, bu da Avstriya əhalisinin təxminən dörddə biridir. Əhali baxımından Vyana Avropa İttifaqının ən böyük onuncu şəhəridir. Vyana Birləşmiş Millətlər Təşkilatının dörd rəsmi mərkəz nümayəndəliyindən birinə malikdir. Şəhərdə olan digər əhəmiyyətli beynəlxalq quruluşlar OPEK, ATƏT və Beynəlxalq Atom Enerjisi Agentliyidir.

Əsrlər boyu Havsburqlar sülaləsinin məskunlaşma yeri olan şəhər, bu müddət boyunca Avropanın mədəni və siyasi mərkəzlərindən birinə çevrilmişdir. Şəhər London, Nyu-York və Parisdən sonra iki milyon əhalisiylə dünyanın ən böyük dördüncü şəhəri olsa da, Birinci dünya müharibəsindən sonra əhalisinin dörddə birini itirmişdir. Hələ də Havsburq xanədanının izlərini daşıyan köhnə şəhər mərkəzi və Şönbrun sarayı YUNESKO tərəfindən dünya mədəniyyət mirası olaraq qəbul edilmişdir. Vyananın simvolu olan Stefan kilsəsi şəhərin mərkəzində yerləşir.

Vyananın rayonları

1. İnner Ştadt (Innere Stadt)
2. Leopoldştadt (Leopoldstadt)
3. Landştrasse (Landstraße)
4. Viden (Wieden)
5. Marqareten (Margareten)
6. Mariahilf (Mariahilf)
7. Noybau (Neubau)
8. Yozefştadt (Josefstadt)
9. Alzerqrund (Alsergrund)
10. Favoriten (Favoriten)
11. Zimmerinq (Simmering)
12. Maydlinq (Meidling)
13. Hitzinq (Hietzing)
14. Penzinq (Penzing)
15. Rudolfshaym-Fünfhaus (Rudolfsheim-Fünfhaus)
16. Ottakrinq (Ottakring)
17. Hernals (Hernals)
18. Verinq (Währing)
19. Döblinq (Döbling)
20. Brigittenau (Brigittenau)
21. Floridsdorf (Floridsdorf)
22. Donauştadt (Donaustadt)
23. Lizinq (Liesing)

Əhali

İllər	Əhali
1724	150 000
1754	175 460
1790	200 000
1796	235 098
1800	231 900
1810	224 548
1830	401 200
1840	469 400
1850	551 300

İllər	Əhali
1857	683 000
1869	900 998
1880	1 162 591
1890	1 430 213
1900	1 769 137
1910	2 083 630
1916	2 239 000
1923	1 918 720
1934	1 935 881

İllər	Əhali
1939	1 770 938
1951	1 616 125
1961	1 627 566
1971	1 619 885
1981	1 531 346
1988	1 506 201
1991	1 539 848
2001	1 550 123
2008	1 680 447

Vyana əyalət parlamentində təmsil olunan partiyalar

Partiya	2010	2005	2001	1996	1991	1987	1983
Avstriya Sosial-Demokratlar Partiyası	49	55	52	43	52	62	61
Avstriya Xalq Partiyası	13	18	16	15	18	30	37
	11	14	11	7	7	0	0
Avstriya Azadlıq Partiyası	27	13	21 (14)	29	23	8	2
Avstriyanın Gələcəyi İttifaqı	0	0	-(7)	-	-	-	-
	0	-	0	6	-	-	-

Dil

→ Alman dili

Rəsmi dövlət dili Alman dilidir.

Din

Müxtəlif dini konfessiyalar fəaliyyət göstərir.

Katolisizm %49,2
Ateist %25,6
İslam %7,8
Ortodoks %6,0
Protestan %4,7
Yəhudilik %0,5

Təhsil

Vyana Universiteti

Vyana Tətbiqi İncəsənət Universiteti

Ali təhsil müəssisələri

Vyana İncəsənət Akademiyası
Vyana Tibb Universiteti
PEF Vyana Özəl İdarəetmə Univeristeti
Vyana Tətbiqi İncəsənət Universiteti
Vyana Təbii Resurslar və Tətbiqi Həyat Elmləri Universiteti
Vyana Universiteti
Vyana Veterinar Tibb Universiteti
Vyana İqtisadiyyat və Biznesin İdarəolunması Universiteti
Vyana Texnologiya Universiteti
Vyana Vebster Universiteti

Beynəlxalq təhsil müəssisələri

The Diplomatic Academy is housed in the Neue Favorita Palace

Mədəniyyət

Vyanada Bethoven, Haydn, Şubert və Brahms kimi sənətkarlar yaşayıb yaradıblar. Ata Ştraus bu şəhəri vals rəqsinin mərkəzinə, Maks Reynhard isə teatr incəsənətini öyrənmək mərkəzinə çevirib. Avstriyanı bütün dünyada məşhurlaşdıran isə, onun Vyana Filarmoniyası və Vyana Dövlət Operası kimi mədəniyyət mərkəzləridir. Burada Qustav Miller və Rixard Ştraus kimi böyük dirijorlar fəaliyyət göstərib.

Qardaşlaşmış şəhərlər

	Zaqreb (Xorvatiya), 1994
	Tel-Əviv (İsrail), 2005
	Varşava (Polşa), 2001
	Moskva (Rusiya), 1991
	Budapeşt (Macarıstan), 1990
	Bratislava (Slovakiya), 1993
	İstanbul (Türkiyə), 2007

Şəkillər

Belvedere sarayı
Tarix Muzeyi
Avstriya Parlamenti Önündə Afinanın Heykəli
İntibah Dövrünün Binası
, yerləşir
Müasir Vyana
Yunus Əmrə Çeşməsi Yunus Əmrə şərəfinə inşa edilib. Vyananın Türk parkında yerləşir. 1991 Türkiyə Cümhuriyyətinin Avstriyaya hədiyyəsidir.
Vyanada Üzeyir Hacıbəyovun abidəsi. Müəllif heykəltaraş Ömər Eldarovdur

İstinadlar

↑ (alm.). 1994.
.
(avs. alm.). Statistik Austria.
↑ . 1999.
. 2011-04-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-04-09.

Xarici keçidlər

2008-05-14 at the Wayback Machine

[_69843e9970c8b10a-1] (alm.). 1994.

[_de492557cb27d4b4-2] .

[_55c4e81bb8a2e20b-3] (avs. alm.). Statistik Austria.

[_fa827977589a3e26-4] . 1999.

[5] . 2011-04-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-04-09.