Sosialist dövlət, Sosialist ölkə, Sosialist respublika və ya Fəhlə respublikası — konstitusiyasına əsasən sosializmə yönəlmiş suveren dövlət. "" termini Qərb mediasında adətən Marksizm–Leninizm və ya Maoizmin bir variantına bağlı olan partiyalar tərəfindən idarə edilən təkpartiyalı sosialist dövlətlərə verilən bir addır. Bu dövlətlərin əksəriyyəti sosilizmin inkişafı prosesində və ya kommunizmi əldə etməmiş olduqlarını iddia etdiklərindən özlərini "sosialist dövlət" hesab edirlər
Bir sıra dövlətlər Marksizm–Leninizm siyasi sisteminə və ya onun variantlarına bağlı olmadan öz konstitusiyalarında sosializmin bəzi anlayışlarından istifadə edirlər.
Sosialist dövlət özünü adlandıran bir siyasi təşkilat tərəfindən idarə olunan liberal demokratiyadan fərqlənir, çünki bu hallarda ölkə konstitusiyasına əsasən hökumət sosialist bir cəmiyyət qura bilməz. Belə hallarda siyasi sistem və hökumət mexanizmi məhz sosializmin inkişafı ilə məşğul olmaq üçün strukturlaşdırılmamış olur.
Sosialist dövlət anlayışı "dövlət sosializmi" ilə yaxından əlaqəlidir. Dövlət sosializmi hökumət fəaliyyəti və ya siyasətinin tətbiqi yolu ilə bir sosialist sistemin qurulacağına inanan siyasi bir baxışdır. Belə ki, sosialist dövlət anlayışı adətən leninistlər və marksist–leninistlər tərəfindən müdafiə edilir. Buna baxmayaraq, bu fikir bəzi tərəfindən ya gərəksiz, yada səmərəsiz hesab edilir. Marksist–Leninist siyasi görünüşə görə, "sosialist dövlət" ölkənin iqtisadi, sosial və siyasi işlərini ölkəni sosializmin həyata keçirilməsinə yönəldən bir nəzarəti altındakı hökumətin təşkil etdiyi bir dövlətdir. Avanqard partiya ölkəyə iqtisadiyyatını hökumətin idarə etdiyi ilə quraraq, ölkənin gücləndirmək və dünya sosialist inqilabını dəstəkləmək üçün sosialist bir iqtisadiyyat qurmağın uzunmüddətli məqsədilə rəhbərlik edir.
Hal-hazırkı sosialist dövlətlər
Marksist–Leninist
Ad | Etibarən | Partiya | Partiya sədri | Dövlət başçısı | Hökumət başçısı |
---|---|---|---|---|---|
ÇXR | 1 oktyabr 1949 | Çin Kommunist Partiyası |
Si Tsinpin (2012-ci ildən etibarən) |
Li Ketsyan (2012-ci ildən etibarən) |
|
Kuba | 1 iyul 1966 | Kuba Kommunist Partiyası |
Raul Kastro (2006-cı ildən etibarən) |
(2018-ci ildən etibarən) |
Raul Kastro (2006-cı ildən etibarən) |
Laos | 2 dekabr 1975 |
(2016-cı ildən etibarən) |
(2016-cı ildən etibarən) |
||
Vyetnam | 2 iyul 1976 | Vyetnam Kommunist Partiyası |
(2011-ci ildən etibarən) |
Çan Day Kuanq (2016-cı ildən etibarən) |
(2016-cı ildən etibarən) |
Qeyri-Marksist–Leninist
Ölkə | Etibarən | Hökumət forması |
---|---|---|
Banqladeş | 11 aprel 1971 | parlamentli respublika |
Qayana | 6 oktyabr 1980 | prezident respublikası |
Hindistan | 18 dekabr 1976 | federal parlamentli respublika |
Şimali Koreya | 9 sentyabr 1948 | Birpartiyalı mütləq monarxiya (De-fakto) |
Nepal | 20 sentyabr 2015 | federal parlamentli respublika |
Portuqaliya | 2 aprel 1976 | |
Şri-Lanka | 7 sentyabr 1978 | |
Tanzaniya | 26 aprel 1964 |
Qeydlər
İstinadlar
- . indiacode.nic.in. 28 fevral 2015 tarixində arxivləşdirilib.