Əkin çovdarı - Haqqinda Melumat

Əkin çovdarı
Əkin çovdarı
Elmi təsnifat
	Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptofitlər Klad: Ali bitkilər Klad: Çoxsporlu bitkilər Klad: Borulu bitkilər Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Birləpəlilər Klad: Dəstə: Qırtıcçiçəklilər Klad: Fəsilə: Qırtıckimilər Klad: Yarımfəsilə: Tribaüstü: Triba: Cins: Çovdar Növ: Əkin çovdarı
Beynəlxalq elmi adı
	Secale cereale L., 1753;
ITIS
NCBI
EOL

Əkin çovdarı (lat. Secale cereale) — bitkilər aləminin qırtıcçiçəklilər dəstəsinin qırtıckimilər fəsiləsinin çovdar cinsinə aid bitki növü.

Çovdarın ilk dəfə E.ə.6500 illərində Asiyanın cənub-qərbində yetişdirildiyi sanılmaqdadır. Soyuğa ən dayanıqlı taxıl olan çovdar yüksək yerləri, qumlu və zəif torpaqları sevər. Rusiya, İskandinav ölkələri kimi qışları çox sərt keçən bölgələrdə belə yetişdirilər və payızda əkilib ertəsi il yay başlarında biçilər. Üstəlik buğda, arpa, qarğıdalı və düyü əkinçiliyinə əlverişli olmayan ən səmərəsiz torpaqlarda belə o biri taxıllardan daha yaxşı məhsul verər.

Ümumiyyətlə 1-2 metr yüksəkliyə çatan çovdarın görünüşü arpaya çox bənzər. Dənələri buğdaya görə daha incə uzundur. Daha çox çörəklik un və heyvan yemi olaraq qiymətləndirilən çovdarın içində , zülal, kalium və B vitamini tapılar.

Sinonimləri

Homotipik sinonimləri

Secale cereale var. vulgare Ser.
Triticum cereale (L.) Salisb.
Triticum secale Link

Heterotipik sinonimləri

Secale aestivum Uspenski
Secale ancestrale (Zhuk.) Zhuk.
Secale ancestrale var. aidinum Zhuk.
Secale ancestrale var. arenosum Zhuk.
Secale ancestrale var. karaburun Zhuk.
Secale ancestrale var. spontaneum Zhuk.
Secale arundinaceum Trautv.
Secale cereale subsp. aestivum Schübl. & G.Martens
Secale cereale var. aestivum (Schübl. & G.Martens) Alef.
Secale cereale subsp. ancestrale Zhuk.
Secale cereale var. ancestrale (Zhuk.) Kit Tan
Secale cereale var. arduennense Lej.
Secale cereale var. arundinaceum (Trautv.) Peterm.
Secale cereale var. badium Antropov & Antropova
Secale cereale var. biflorum Peterm.
Secale cereale f. brevispicatum (Waisb.) Soó
Secale cereale var. brunneum Antropov & Antropova
Secale cereale var. caducum Antropov & Antropova
Secale cereale var. compositum Koeler
Secale cereale var. hepaticum Antropov & Antropova
Secale cereale var. hybernum Aiton
Secale cereale indoeuropaeum Antropov & Antropova
Secale cereale f. montaniforme (Waisb.) Soó
Secale cereale var. multicaule Metzg. ex Alef.
Secale cereale var. piliferum Antropov & Antropova
Secale cereale var. ramosum Peterm.
Secale cereale rigidum Antropov & Antropova
Secale cereale var. rubellum Antropov & Antropova
Secale cereale var. rufescens Antropov & Antropova
Secale cereale var. rufum Antropov & Antropova
Secale cereale var. setosobrunneum Antropov & Antropova
Secale cereale var. setosocaducum Antropov & Antropova
Secale cereale var. setosoclausopaleatum Antropov & Antropova
Secale cereale var. setosofuscum Antropov & Antropova
Secale cereale var. setosohepaticum Antropov & Antropova
Secale cereale var. setosorufum Antropov & Antropova
Secale cereale var. setosovulpinum Antropov & Antropova
Secale cereale var. setosum Antropov & Antropova
Secale cereale var. spontaneum Zhuk.
Secale cereale subsp. tetraploidum Kobyl.
Secale cereale var. triflorum Lej.
Secale cereale subsp. tsitsinii Kobyl.
Secale cereale var. tuberculatoarticulatum Antropov & Antropova
Secale cereale var. tuberculatofuscum Antropov & Antropova
Secale cereale var. tuberculatorufum Antropov & Antropova
Secale cereale var. tuberculatovulpinum Antropov & Antropova
Secale cereale var. tuberculatum Antropov & Antropova
Secale cereale var. tuberculocaducum Antropov & Antropova
Secale cereale var. velutinorubellum Antropov & Antropova
Secale cereale var. velutinorufum Antropov & Antropova
Secale cereale var. vernum Kunth
Secale cereale var. vernum Aiton
Secale cereale var. vernum L.
Secale compositum Poir.
Secale creticum Sieber ex Kunth
Secale hybernum Poir.
Secale montanum var. balcanum Gancev
Secale montanum subsp. balcanum (Gancev) Kožuharov
Secale sibiricum Georgi
Secale spontaneum Fisch. ex Steud.
Secale strictum subsp. balcanum (Gancev) Valdés & H.Scholz
Secale triflorum P.Beauv.
Secale turkestanicum Bensin
Secale vernum Poir.
Triticum cereale f. brevispicatum Waisb.
Triticum cereale var. montaniforme Waisb.
Triticum ramosum Weigel

İstinadlar

Linnaeus C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 1. S. 84.

Həmçinin bax

[_c4587fdf676d2004-1] Linnaeus C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 1. S. 84.