Sayma gölü (fin Saimaa, isv. Saimen) — Finlandiyanın ən böyük gölü. Avropanın isə şirinsulu gölləri arasında dördündü göldür. Ölkənin cənub-şərqində yerləşir. Göl bir-biri ilə əlaqədə olan 8 iri və çoxlu sayla sayda su tutarının birləşməsi nəticəsində əmələ gəlmişdir. Gölün sahəsi 4400 km² təşkil edir. Sahil xətdinin uzunluğu 15 min km-dir. Göl daxilində 13710 ada vardır. Bu adaların ümumi sahəsi 1850 km²-dir. Göldən başlanğıcını götürən yeganə çay Vuoksadır. Çay Ladoqa gölünə tölülür.

Sayma gölü
fin Saimaa
Ümumi məlumatlar
Mütləq hündürlüyü 76 m
Eni 75 km
Sahil uzunluğu 14850 km
Sahəsi 4380 km²
Həcmi 8400 km³
Su tutumu 61054 km²
Dərin yeri 84 m
Orta dərinliyi 17 m
Axan çay Vuoks
Yerləşməsi
61°15′54″ şm. e. 28°19′32″ ş. u.
Ölkə  Finlandiya
Sayma gölü xəritədə
Sayma gölü
Sayma gölü
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Fiziki-coğrafi xüsusiyyətləri

 

Tarixi

Avropanın iri gölləri
Göllər Sahəsi
səth
suları, км²
Həcmi,
km³
Ölkə
Ladoqa gölü 17700 908  
Oneqa gölü 9720 285  
5550 180  
Sayma 4380 36  
3550 25,2  
 
1900 72  
1290 5,2  
1140 7,1  
1140 10,0  
1065 18,1  
1200 12,0  
1000 28,0  

Gölün yatağı tektonik məşhəlli olmasına baxmayaraq buzlaqların təsirinə məruz qalmışdır. 10000 il öncə göl Baltik dənizinə daxil olan körfəzlərindən biri olmuşdur. Gölün Balrik hövzəsindən tam aralanması 8 000 ilə təsadüf edir. Müasir dönəmdə Vuoksa çayının Ladoqa gölü ilə əlaqələnməsə 5000 ilə öncəyə təsadüf edir.

Sayma sisteminə daxil olan göllər

1) Sayma (fin Saimaa), 137 703 ha
2) (fin Pihlajavesi), 71 258,5 ha
3) (fin Orivesi), 60 130,2 ha
4) (fin Haukivesi), 56 042,9 ha
4) (fin Puruvesi), 41 635,4 ha
5) (fin Pyhäselkä ), 36 110,4 ha
6) (fin Enonvesi), 19 667,6 ha
7) (fin Pyyvesi), 2 975,11 ha
8) (fin Ukonvesi), 2 423,26 ha

Su yollarının istifadəsi

17911792-ci illər Finlandiyada olan rus qoşunlarının komandanı Aleksadr Vasileviç Suvorov gölün sahilində post təşkil edir. İsveçlər daxili keçidləri tutmaq məqsədi ilə göldə bateriyalar yerləşdirirlər. Hazırda belə bu keçidlər turistik maşrutlar üçün istifadə edilir. 1856-ci ildə gölü Fin körfəzi ilə birləşdirən kanal inşa edilir. Gölün dib relyefini 1857-ci ildə Finlandiyanın Senatı Yohan Bartmana tərtib etməyi həvalə edir. 1940-ci ildə işi davam etdirmək Aaro Hellaakosa həvalə edilir.

 
Sayma gölü

Ehtiyyatları

Göl balıqları ilə zəngindir. Burada hətta 2015-ci ildə elmə məlum olmayan yeni balıq növü aşkarlanmışdır ().

Üstəlik göldə nəsli kəsilmək üzrə olan Sayma nerpası yayılmışdır. Bu canlı Halqaşəkilli suitinın yarımnövüdür. 2012 ilə olan məlumata görə sayları cəmi 310 baş təşkil edir. 2020—2025 illər ərzində saylarının 400 başa çatdırılması planlaşdırılır.

Gölün sahilində azbest ehtiyatları aşkarlanmışdır.

 

Ədəbiyyat

  • Esko Kuusisto: Lake District in Finland. In: Matti Seppälä (Hg.): The Physical Geography of Fennoscandia. Oxford University Press 2005.

İstinadlar

  1. "Sayma sisteminə daxil olan göllər. jarviwiki.fi (fincə)". 2020-01-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-06-08.
  2. (PDF). 2016-03-04 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2016-06-08.

Xarici keçidlər

Mənbə — ""

Informasiya Melumat Axtar

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2023