Mirzə Məhəmməd Tağı (fars. میرزا محمد تقی) və ya Sarı Tağı (fars. سارو تقی) (1579, Təbriz – 11 oktyabr 1645) — Səfəvilər dövründə xədim, öldürülənə qədər Səfəvi şahı I Səfinin (1629-1642) və onun oğlu II Abbasın (1642–1666) vəziri. Sarı Tağı erkən yaşlarında xədim işləməsi üçün yox, I Abbasın dövründə bir kişiyə təcavüz etməkdə günahlandırıldığı üçün axtalanmışdı. Ancaq daha sonra onun günahsız olduğu ortaya çıxmışdı.
Sarı Tağı | |
---|---|
fars. ساروتقی اعتمادالدوله | |
| |
1633 – 1645 | |
Əvvəlki | Mirzə Talıb xan |
Sonrakı | Xəlifə sultan əl-Hüseyni |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 1579 |
Doğum yeri | Təbriz, Səfəvilər dövləti |
Vəfat tarixi | 11 oktyabr 1645 |
Fəaliyyəti | hərbi lider[d] |
Rütbəsi | general |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Erkən dövr
Sarı Tağı təqribən 1579-cu ildə Təbrizdə kasıb, orta səviyyəli müsəlman ailəsində anadan olub. Onun ailəsi əmisi Xacə Qasım Əlinin ölümündən sonra biabırçı vəziyyətə düşüb. Sarı Tağı gənclik dövründə İsfahan şəhərində orduda xidmət edib, daha sonra isə Ərdəbil hakimi Zülfüqar xan Qaramanlının maliyyə naziri olaraq xidmət edib. O, eyni vəzifəni Qarabağ bəylərbəyliyinin mərkəzi Gəncədə and Şirvan bəylərbəyliyində icra etdikdən sonra Qarabağ bəylərbəyinin vəziri təyin edilib. Sarı Tağı 1615-ci ildə Mömin adlı dəri ustası tərəfindən ona təcavüz etməkdə günahlandırıldığı üçün I Abbasın əmri ilə axtalanıb və mülkü əlindən alınıb. İttihamın yalan olduğu ortaya çıxandan sonra I Abbas Sarı Tağının mülkünü geri qaytarıb.
Bir il sonra Sarı Tağı Mazandaranın hakimi və bundan bir il sonra Gilanın hakimi təyin edildi. Onun hakimiyyəti dövründə bir çox bina və şəhərlərin, o cümlədən Fərahabad və Behşəhrin əsası qoyuldu. 1629-cu ildə Sarı Tağı ilə arası yaxşı olan I Səfi hakimiyyətə gəldi. Həmin il Gilan və Mazandaranda Qərib şahın başçılığı ilə edilən üsyan Sarı Tağının daxil olduğu bir qrup hakim tərəfindən yatırıldı.
1631-ci ildə Sarı Tağı şiə türbələrinin abadlaşdırılması üçün Bağdada göndərilir. O, iki il sonra Mirzə Talıb xanı təhqir edir və onu öldürür. Sarı Tağının Mirzə Talıb xanı öldürməsinə səbəb onun Ordubadilərə qarşı olan nifrəti idi; Hatəm bəy Ordubadi Sarı Tağının atasının istədiyi vəzifəni ona verməmişdi. Sarı Tağı Mirzə Talıb xanın İsfahandakı evini də ələ keçirir.
Həmçinin bax
İstinadlar
- ↑ . səh. 42-43
- ↑ . səh. 40
- . səh. 230
- . səh. 98
- . səh. 122
- . səh. 75
- . səh. 41
Ədəbiyyat
- Blow, David. . London, UK: I. B. Tauris & Co. Ltd. 2009. ISBN 978-1-84511-989-8. LCCN .
- Matthee, Rudi. . I.B.Tauris. 2011. 1–371. ISBN 0857731815.
- Babaie, Sussan. . I.B.Tauris. 2004. 1–218. ISBN 9781860647215.
- Matthee, Rudi. ḴALIFA SOLṬĀN // . 2010. 382–384.
- Matthee, Rudi. JĀNI BEG KHAN BIGDELI ŠĀMLU // . 2008. 544–545.
- Newman, Andrew J. . I.B.Tauris. 2008. 1–281. ISBN 9780857716613.
- . . Cambridge University Press. 2007. 1–288. ISBN 0521042518.
- Roemer, H.R. The Safavid period // . Cambridge: Cambridge University Press. 1986. 189–351. ISBN 9780521200943.
- Matthee, Rudi. . Cambridge University Press. 1999. 1–290. ISBN 0521641314.