Sabutay bahadur (Monqolca: Сүбээдэй / Sübe'edei, Sübütei, Farsca: سوبداى بهادر Sūbdā'ī bahādur, Çincə: 速不台 ya da 速別額台; təq. 1175, Burxan Xaldun dağı – 1248), Çingiz xan və Ügedey xanınn öndə gələn tümən bəyi idi. Türk əsillidir.
Sabutay bahadur | |
---|---|
Doğum tarixi | təq. 1175 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 1248 |
Fəaliyyəti | hərbi lider[d] |
Sabutayın dəqiq doğum tarixi bəlli olmasa da, onun təxminən 1176-cı ildə müasir Monqolustan sərhədlərində yerləşən Urianxay bölgəsində anadan olduğu təxmin edilir. Atasının adı Suri Bahadur, anasının adı Höelün xatındır. Sabutay Urianxay tayfasından monqol əsilzadəsi olaraq doğulmuşdur.
Sabutay gənc yaşlarında Çingiz xanın xidmətinə girdi.Çingiz xanın ordusunda sürətlə yüksələn Sabutay istedadlı sərkərdə olduğunu tez bir zamanda sübut etdi. Sabutay Çingiz xanın qərb səfərlərində iştirak etmiş və bir çox mühüm döyüşlərdə qələbələr qazanmışdır. Bu döyüşlərə (1223), (1240) və (1241) daxildir. Eyni vaxtda Subutay 1241-ci ildə Avropaya ekspedisiya təşkil edərək Macarıstan və Polşanı işğal etdi.Çingiz xanın ölümündən sonra Ögedey xanın ən mühüm sərkərdələrindən biri oldu. Sabutay Monqol İmperiyasının Avropa və Yaxın Şərqə yürüşlərində mühüm rol oynamışdır.
Sabutay istedadlı komandir olmaqla yanaşı, həm də ağıllı və hiyləgər strateq idi. O, düşmənlərini təəccübləndirmək üçün taktiki manevrlərdən istifadə etməkdə usta idi. Üstəlik, nizam-intizamlı və sadiq ordu qurmağı bacardı.
Sabutay Monqol İmperiyasının ən mühüm sərkərdələrindən biri hesab olunur. Onun yürüşləri və qələbələri ilə Monqol İmperatorluğunun genişlənməsində mühüm rol oynamışdır. Sabutayın ekspedisiyaları Avropa və Asiyanın tarixinə əhəmiyyətli dərəcədə təsir göstərmişdir.
Sabutayın ölümünün dəqiq səbəbi bilinməsə də, onun qocalıqdan və ya xəstəlikdən öldüyü təxmin edilir. Ölümündən sonra Monqol İmperiyasının ən mühüm sərkərdələrindən biri hesab olunurdu. Onun yürüşləri və qələbələri ilə Monqol imperiyasının genişlənməsində mühüm rol oynamışdır. Sabutayın ölümündən sonra Monqol İmperiyası tənəzzül dövrünə qədəm qoydu. Bu geriləmədə Sabutayın yoxluğunun mühüm rol oynadığı düşünülür.
Ailəsi
Sabutay bahadurun Teymur buğa, Kukucu və Uryanxatay adlı oğlanları vardı.
Həmçinin bax
İstinadlar
- ↑ Weatherford,Jack.(2004).Genghis Khan and the Making of the Modern World.New York:Three Rivers Press
- ↑ Grousset, René. (1970).The Empire of the Steppes: A History of Central Asia. London: Rutgers University
- ↑ Man, John. (1987).Genghis Khan: Life, Death, and Conquests. New York: St. Martin's Press.
- Morgan, David. (1990).The Mongols. Oxford: Blackwell Publishing.
- ↑ May, Timothy. (1989).The Mongol Conquests in World History. London: Reaktion Books.
- ↑ Ratchnevsky, Paul. (1993).Genghis Khan: His Life and Legacy. Oxford: Blackwell Publishing.