Səmin Bağçaban (fars. ثمین باغچهبان), (24 sentyabr 1923, Təbriz – 19 mart 2008, İstanbul) İran azərbaycanlısı olan musiqiçi, bəstəkar, yazıçı və tərcüməçi.
Səmin Bağçaban | |
---|---|
Ümumi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 24 sentyabr 1923 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 19 mart 2008 (84 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Vətəndaşlığı | |
Həyat yoldaşı | |
Atası | Cabbar Əsgərzadə |
Musiqiçi məlumatları | |
Fəaliyyəti | bəstəkar, dilçi, şair, tərcüməçi, yazıçı |
Fəaliyyət illəri | 1944-cü ildən |
Təhsili |
|
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
1925-ci ildə Təbriz şəhərində anadan olmuşdur. Səmin Bağçaban, İranda ilk dəfə olaraq uşaq bağçası və karlar üçün məktəb təsis edən Cabbar Bağçabanın oğludur. Atasının işlərinə görə Şiraz və Tehran şəhərlərində böyümüşdür.
Yazıçı, bəstəkar, tərcüməçi və musiqiçi olmuşdur. 1984-cü ildə Türkiyəyə köçmüş və burada yaşamağa başlamışdır. Türkiyəyə gəldikdən sonra Ankaradakı təhsil illərindən tanıdığı türk opera müğənnisi və musiqiçisi Evelin Bağçaban ilə ailə həyatı qurmuşdur.Türkiyə dövründə bir çox əsərlər yazmış və tərcümələr etmişdir. Bəstələdiyi musiqilərdən bir qismi İsveçrədə Mənuçöhr Şahbay tərəfindən ifa edilmişdir.
2008-ci ilin 19 martında İstanbulda vəfat etmişdir.
Təhsili
Atasının işlərinə görə müxtəlif şəhərlərdə yaşamış Səmin Bağçaban ilk və orta təhsilini də müxtəlif şəhərlərdə almışdır. İlk musiqi təhsilinə almışdır. 1944-cü ildə təqaüdlə təhsil alma şansı qazanmışdır. Buradakı təhsilini bitirdikdən sonra 1949-cu ildə İrana geri dönmüş və Konservatoriyada dərs deməyə başlamışdır. Gələcək həyat yoldaşı və opera müğənnisi Evelin Bağçabanla da burada təhsil alarkən tanış olmuşdur.
Bəstələri
Karyerası ərzində İran xalq musiqisi və mifologiyası ilə bağlı bir çox bəstələri olmuşdur. Ən məşhur əsəri Rangin Kamoon (Göyqurşağı) adlanır. Bu əsər uşaqlar üçün kompozisiyaların kolleksiyalarından (xor və orkestr şəklində) ibarətdir. Səmin Bağçaban bu əsəri 1978-ci ildə Vyanada bəstələmişdir. Digər bəstələri:
- Səs və piano üçün İran bəstələri
4 hissədən ibarətdir:
- Rübai No. 1: Do Zolfoonet (Sənin iki hörüyün) (1950), mətin: (XI əsr fars şairi),
- To Ra Mikham (Mən səni istəyirəm), mətin: folklor,
- Sorood-e Saba (Səbanın nəğməsi) (1956), mətin Sədi (XIII əsr fars şairi),
- Gahvareh-ye Khali (Boş beşik) (1957), mətn: bəstəkarın özü.
Bu əsər 2018-ci ildə, bəstəkarın 10-cu ildönümü münasibətilə nəşr edilmişdir.
Bağçaban müxtəlif İran folk musiqisini xor oxumaq üçün bəstələmişdir. Onun bu bəstələrinin bəziləri Tehran Xoral qrupu və Fərah Xor qrupu tərəfindən 1960–1970-ci illərdə oxunmuşdur.
Ədəbi yaradıcılığı
1948–1979-cu illər ərzində Bağçaban bəstəkar fəaliyyəti ilə yanaşı, həmçinin xüsusi kitabların tərcüməsi ilə məşğul olmuş və özü də əsərlər yazmışdır. Türk müəlliflərdən Nazim Hikmət, Yaşar Kamal və tərcümələr etmiş və İran cəmiyyətini onlarla tanış etmişdir.
1963-cü ildə Lili Ahi, Turan Mirhadi, Abbas Yamini Şərifi kimi təhsil metodistləri və müəllimləri ilə birlikdə İran Uşaq Ədəbiyyatı Şurasını yaratmışdır. Bu şuranı yaratmaqda məqsəd isə İranda uşaq ədəbiyyatını təkmilləşdirmək olmuşdur.
Xarici keçidlər
- (fars.) , Bağçabanın həyatının təqdimatı, Jadid online
- , BBC farsca
- , BBC fasrcada nekroloq
- (fars.)
- (fars.) , Rangin Kamoon albomu haqqında məqalə
- 2014-01-04 at the Wayback Machine, Rangin Kamoon haqqında
İstinadlar
Bu məqalədəki istinadlar müvafiq istinad şablonları ilə göstərilməlidir.
|
- (fars). BBC. 6 aprel 2008. 2013-08-04 tarixində . İstifadə tarixi: 19 sentyabr 2012.
- ↑ . 2008-02-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-09-19.
- ↑ Samin Baghtchehban. (Persian). 2003. ISBN 964-341-209-1.
- . BBC Persian. 2018-11-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-07-22.
- . Tehran Times. 2011-06-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2010-11-02.
- . BBC Persian. 2018-11-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-07-22.
- . Payvand. 2022-09-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-07-22.
- (Persian). Harmonytalk music magazine. 2021-04-20 tarixində . İstifadə tarixi: 2010-11-02.
- . Iranica. 2022-06-19 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-07-22.