Qıtqılıda — tarixi Azərbaycan qadın rəqslərindən biri. Melodiyası bir qədər "Nəlbəki" rəqsininkinə bənzəyir.
Qıtqılıda | |
---|---|
Tempi | Asta |
Mənşəyi | Azərbaycan |
Yaranma tarixi | ≈ 1860-1870 |
Tarixçə
Onun yaradıcısı və ilk ifaçısı ünlü qarmonçalan Teyyub Dəmirov olmuşdur. Məşhur qarmonçalan Qızxanım Dadaşovanın ifasında yadda qalıb.
Bu rəqs ilk dəfə 1937-ci ildə Səid Rüstəmov tərəfindən nota salınıb.
Özəllikləri
Qadın dəstəsi ilə ifa edilir. Qadınların məişət durumunu əks etdirən xalq yumoru, yreinə düşən məzəli hərəkətlərlə boldur. Qızlar bir-birinin ardınca səhnəyə çıxaraq öz rəqsləri ilə deyingən qaynananı, kələkbaz cavan qadını, gah da qız-gəlini təsvir edirlər. Bu rəqsin əsas xüsusiyyəti ağır və mülayim hərəkətlərin birdən birə cəld və coşğun hərəkətlərlə əvəz edilməsindədir. Həmçinin burcutma, əl və çırtıq çalma hərəkətlərindən, göz-qaş ilə incə mimikalardan də geniş istifadə olunur. Rəqs vaxtı ifaçıya istədiyi qədər sərbəst hərəkət etməyə imkan verilir.
Qıtqılıda bəstəkar musiqisində
Üzeyir Hacıbəyov bu rəqsi "O olmasın, bu olsun" operettasında (1911) Gülnazın toy səhnəsinə salıb.
İstinadlar
- Elnarə Dadaşova. 2021-10-20 at the Wayback Machine. "Musiqi dünyası" jurnalı.
- Qəmər Almaszadə. 2022-04-01 at the Wayback Machine. Bakı: "Birləşmiş nəşriyyat", 1959.