Payızgülü - Haqqinda Melumat

Payızgülü
Payızgülü
Elmi təsnifat
	Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Klad: Klad: Klad: Asterids Klad: Dəstə: Astraçiçəklilər Fəsilə: Mürəkkəbçiçəklilər Cins: Payızgülü
Beynəlxalq elmi adı
	Chrysanthemum L., 1753;
ITIS
NCBI
EOL

Payızgülü (lat. Chrysanthemum) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.

Botaniki xarakteristikası

Növün adı yunancadan "qızıl gül" kimi tərcümə olunur. Bu onunla izah olunur ki, taclı payızgülünün çiçəkləri sarı rəngdədir. Çoxillik payızgülülərdən gülçülükdə ən çox istifadə olunanı Koreya payızgülüsüdür. Bu, hündürlüyü 100 sm-ə qədər olub, sentyabrın əvvəllərindən soyuqlar düşənə qədər çiçəkləyən çoxillik bitkidir. Növün hamaşçiçəkləri sadə, çoxləçəkli və müxtəlif rəngli olur. Toxumları aprelin əvvəlində şitilliyə əkilir. Böyüyən şitilləri mayın ortalarında daimi yerə əkirlər. Payızgülünün bəzi növlərinin toxumlarını payızda torpağa əkməklə də çoxaldırlar. Yazda cücərtiləri seyrəltmək lazımdır. Yaşıllaşdırmada geniş istifadə olunan sortlar aşağıdakılardır. Apollo (qonur-qırmızı, sadə), Sitrus (sarı, az ləçəkli), Xerbstsauber (qırmızı, az ləçəkli), İzabellaroza (sarımtıl-çəhrayı, sadə). Çoxillik payızgülləri əsasən hər hissədə 3–4 zoğun olması şərtilə qələmlərlə ya da, kolun bölünməsi ilə çoxaldırlar. Qurumuş və bərkimiş hissələri kəsmək lazımdır. Əgər qışda zoğları şaxtaya davam gətirməzsə, yazda bitki kök sisteminin tumurcuqlarından yenidən bərpa olunacaqdır. Bu məqsədlə qış mövsümündə bitkinin zoğlarını torpaqdan 15 sm hündürlükdə kəsib, budaq və yarpaqlarla örtürlər. Payızgülülər uzun müddət çiçəkləyən bitkilərə aiddir. Üzərində çoxlu gülləri olarkən qar altında qalsa, belə məhv olmur.

Sinonimləri

Hulteniella Tzvelev

Növləri

Linn.
(H.C.Fu) H.Ohashi & Yonek.
(H.C. Fu) H. Ohashi & Yonekura
(C.Shih) H.Ohashi & Yonek.
Schousb.
Grubov
(H.Lév. & Vaniot) Nakai
L.
N.E.Br.
H.Ohashi & Yonek.
(C.Shih) H.Ohashi & Yonek.
(C.Winkl.) H.Ohashi & Yonek.
Ramat.
(C.Shih) H.Ohashi & Yonek.
Chrysanthemum indicum L.
(Poljakov) H.Ohashi & Yonek.
Krylov & Plotn.
(Shimot. & Kitam.) H.Ohashi & Yonek.
Makino
Matsum.
(Miq.) N.E.Br.
Hook.f.
L.
Kitam.
Ramat.
Desf.
(C.Shih) H.Ohashi & Yonek.
Chang
(Poljakov) H.Ohashi & Yonek.
H.Ohashi & Yonek.
(C.C.Chang) H.Ohashi & Yonek.
H.Ohashi & Yonek.
Sealy
L.
H.Ohashi & Yonek.
Makino
Bergmans ex J.W.Ingram
(Poljakov ex Poljakov) H.Ohashi & Yonek.
H.Ohashi & Yonek.
(Hemsl.) Stapf
Makino
Herbich

İstinadlar

Linney K. . 5 Stokholm: 1754. S. 379.
Linnæi C. (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 2. S. 887.

Həmçinin bax

[_56ed5c4b0cd2cac2-1] Linney K. . 5 Stokholm: 1754. S. 379.

[_ef9e3f788cd41cf4-2] Linnæi C. (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 2. S. 887.