On üçüncü sülalə (Misir) - Haqqinda Melumat

	Qədim Misir tarixi
	Sülalə öncəsi dövr
	Tasi mədəniyyəti
	Amrat mədəniyyəti (I Nakad); Gerzey mədəniyyəti (II Nakad)
	Aşağı Misir
	Yuxarı Misir
	Erkən padşahlıq
	I sülalə • II sülalə
	Qədim padşahlıq
	III sülalə • IV sülalə; V sülalə • VI sülalə
	Birinci aralıq dövr
	VII sülalə • VIII sülalə; IX sülalə • X sülalə; XI sülalə
	Orta padşahlıq
	XI sülalə • XII sülalə
	İkinci aralıq dövr
	• XIV sülalə; XV sülalə • XVI sülalə; XVII sülalə
	Yeni padşahlıq
	XVIII sülalə; XIX sülalə • XX sülalə
	Üçüncü aralıq dövr
	XXI sülalə; XXII sülalə • XXIII sülalə; XXIV sülalə • XXV sülalə;
	Sonrakı dövr
	; •
	Fars dövrü
	•
	Yunan-Roma dövrü
	• Ptolemeylər
	bax; müzakirə; ;

XIII sülalə — Qədim Misirdə ikinci aralıq dövrdə hakimiyyətdə olmuş sülalə. Başqa bir mülahizəyə görə Orta padşahlığa aiddir. Təxminən e.ə. 1803–1649-cu illərdə hökmdarlıq etmişlər.

Ümumi məlumat

Manefon yazılarında XII və XIII sülalələrinin Tebes şəhərindən olduqlarını göstərir. Bu fakt isə onların qohum olduqlarını deməyə imkan verir.

XIII sülalənin fironları ilk vaxtlar Orta və Yuxarı Misirdə bütün əraziləri idarə etdilər. Ölkənin paytaxtı İttaui şəhəri idi. XIII sülaləsinin hakimiyyəti dövründə Misir kifayət qədər sabit bir dövlət olaraq qaldı. Ancaq bu mülahizə mübahisə mövzusudur.

Misiroloqlar arasında sülalənin taxtdakı ilk nümayəndəsinin kim olması ilə bağlı fikir ayrılıqları var. Kim Reholtin araşdırmalarına görə, XIII sülaləsindən ilk hökmdar I Sebekhotep adı ilə Sebekhotep Sekhemra Xutaui olmuşdur. Başqa bir fərziyyəyə görə I Sbekhotep Haankra Sebekhotep idi. Sebekhotep Sekhemra Xutaui isə II Sebekhotepdir.

XIII sülalənin son hökmdarlarının dövründə mərkəzi hakimiyyət zəifləyir. Nil deltasının şərq sahillərində XIV sülalə güclənərək müstəqilləşdilər. Daha sonra bu əraziləri hiksosların əlinə keçir. Manefona görə hiksoslar XV sülalənin əsasını qoymuşdular. Hazırda bəzi misiroloqlar bu fikri təkzib edirlər.

Fironlar

Ad	Taxt adı	Şəkil	Hakimiyyət illəri	Qeyd
I Sebekhotep	Semataui		e.ə. 1803–1800	Sülalənin banisi. İlk firon
Sonbef	Mehibtaui		e.ə. 1800–1796	Mümkündür ki, IV Amenemhetin oğludur.
Nerikara	—		e.ə. 1796
V Amenemhet	Sehemkara		e.ə. 1796–1793
Ameni Kemau	—		e.ə. 1793–1781
Hotepibre	Sehetepibre		e.ə. 1791–1788	Turin siyahısındakı Sehetepibra ola bilər
İufni (Yufni)	Sexемesanxtauira		e.ə. 1788	Adı Turin siyahısında var.
VI Amenemhet	Sehertaui		e.ə. 1788–17851741
Semenkara Nebnuni	Semenkara		e.ə. 1785
Sehetibre	—		e.ə. 1783–1781
Suadckara	—		e.ə. 1781	Adı ancaq Turin siyahısında var
Nedyemibre	—		e.ə 1780	Adı ancaq Turin siyahısında var
II Sebekhotep	—		e.ə. 1779
Renseneb	—		e.ə. 1777
Autibra Hor	Hotepibtaui		e.ə. 1777–1775
Sehemrehutaui Xabaui	—		e.ə. 1775–1772	Mümkündür ki, Horun oğludur.
Dyedxepereu	—		e.ə. 1772–1770	Mümkündür ki, Sehemrehutauinin qardaşı
VII Amenemhet	Heriteptaui	]	e.ə. 1770–1765
Xutauire Ueqaf	Sehemneçeru
Xendcer	Cedheperu eru		e.ə. 1764–1759
Semenxkara İmermaşa	Semenxkara	thb	e.ə. 1759-?
Sehetepkara Intef	SehotepkaraHotepkara		e.ə. 1759–1749 arasında
Seth Meribre	—		e.ə. ?-1749
III Sbekhotep	Huitaui		e.ə. 1749–1747
I Neferhotep	Qereqtaui		e.ə. 1749–1736
Sihathor	—
IV Sebekhotep	Anhibtaui		—	I Neferhotep və Sihathorun qardaşı
V Sebekhotep	—		—
VI Sebekhotep	Haihetebra		e.ə. 1719–1715
Uahibra İbiau	Uahibra		e.ə. 1716–1706
Merneferra Ay	Meriferra		e.ə. 1701–1677	Sülalədən son firon.

İstinadlar

Египтопедия. . 2022-01-30 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-05-14.
Kim S. B. Ryholt, The Political Situation in Egypt during the Second Intermediate Period, c. 1800–1550 B. C., Museum Tusculanum Press 1997, p.197
Baker Darrell D. The Encyclopedia of the Pharaohs: Volume I - Predynastic to the Twentieth Dynasty 3300–1069 B.C. 2008. ISBN 978-1-905299-37-9.
Dodson A., Hilton D. The Complete Royal Families of Ancient Egypt.

[1] Египтопедия. . 2022-01-30 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-05-14.

[ryholt-2] Kim S. B. Ryholt, The Political Situation in Egypt during the Second Intermediate Period, c. 1800–1550 B. C., Museum Tusculanum Press 1997, p.197

[3] Baker Darrell D. The Encyclopedia of the Pharaohs: Volume I - Predynastic to the Twentieth Dynasty 3300–1069 B.C. 2008. ISBN 978-1-905299-37-9.

[4] Dodson A., Hilton D. The Complete Royal Families of Ancient Egypt.