Novolak (keçmiş adı: Banay-aux, çeç. Бони-Эвла) — Dağıstan Respublikası, Novolak rayonu ərazisində yerləşən kənd. İnzibati cəhətdən Novolak rayonunun və Novolak kənd sovetliyinin mərkəzidir. Novolak kənd inzibati vavidliyinin yeganə yaşayış məntəqəsidir.
Novolak | |
---|---|
Новолакское Бони-Эвла | |
43°07′ şm. e. 46°29′ ş. u. | |
Ölkə | |
Tarixi və coğrafiyası | |
Əsası qoyulub | 1850 |
Mərkəzin hündürlüyü | 428 m |
Əhalisi | |
Əhalisi |
|
Rəqəmsal identifikatorlar | |
Telefon kodu | +7 87242 |
Poçt indeksi | 368160 |
|
Coğrafiya
Kənd Xasayurtdan 16 km cənub-qərbdə,yarıq-su çayının sol sahilində, Çapayevo kəndinin qarşı tərəfində yerləşir.
Tarixi
Kənd 1850-ci ildə salınmışdır. 1883-cü ildə Banayaulda 270 həyət vardı. Hansı ki, burada 1129 nəfər yaşayırdı (milli tərkib baxımıəndan çeçenlərdən ibarət idi). Kənddə 3 məsid mövcud idi.
22 noyabr 1928-ci il Dağıstan Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının Mərkəzi İcraiyə Komitəsinin 4-cü isesiyasında respublikanın yeni rayonlaşdırma layihəsi hazırlanır. Bunun əsasında rayonların və bölgələrin bölünməsi, 26 kanton və 2 subkontonun yaradılması barədə qərar qəbul edilir. Xasavyurt kantonu 1921-ci ildə Terek bölgəsindən Dağıstan Muxtar Sovet Sosialist Respublikasına verilmiş keçmiş Xasavyurt dairəsi ərazisinin bir hissəsində təşkil olunmuşdur. Yeni bölgələşməyə əsasən, kanton 18 kənd icmasından ibarət idi. Bura o cümlədən Banayaul, Banayyurt, Bezen 1, Bezen 2, Visi-İrza, Qencik-Erze daxil olurdu.
23 fevral 1944-cü ildə çeçenlərin deportasiyası zamanı köğçürülmüş əhalinin yerinə bura Lak rayonuna daxil olan Turçi, Burtni, Varay, Kurxi, Uri, Keqarçi, Xalaki, Kamaşa, Quymi, Xuti, Şahuva, Baqilka, Kuma, Kundı, Kumar kəndlərindən əhali köçürülür.
Hal-hazırda lakların Novolak rayonundan, Mahaçqaladan şimala köçürülməsi və Auxov rayonunun bərpası üçün bir layihə hazırlanır.
5 sentyabr 1999-cu ildə Dağıstan əməliyyatı zamanı kənd Şamil Basayev və [[Əmir Xəttab]ın döyüşçüləri tərəfindən ələ keçirilir. 14 sentyabr 1999-cu ildə isə ağır və qanlı keçən döyüşlərdən sonra isə federal qüvvələr çeçen mücahidlərini kənddən çıxara bilir. Döyüşlər nəticəsində kənd tamamən dağılır.
Əhalisi
2002-ci il siyahıya alınmaya görə əhalinin milli tərkibi.: çeçenlər — 33 %, laklar — 64 %
- Milli tərkib
2010-cu il Ümumrusiya siyahıya alınmasının məlumatlarına görə kəndin milli tərkibi haqqında aşağıdakı məlumatlar verilmişdir:
Xalq | Say, nəf. |
Ümumi əhaliyə olan nisbəti, % |
---|---|---|
laklar | 40307 | 68 % |
çeçenlər | 1716 | 29 % |
digərləri | 205 | 3 % |
Təhsil
- Novolak 1 nömrəli kənd orta məktəbi.
- Novolak 2 nömrəli kənd orta məktəbi.
Tanınmış şəxsiyyətlər
- Mutyev İsa — Rusiya Federasiyasının Qəhrəmanı, milis çavuşu.
Mənbə
İstinadlar
- ↑ . 2018.
- Сборник статистических свѣдѣній о Кавказѣ, Том 1. С. 49
- А. В. Твёрдый Кавказ в именах, названиях, легендах опыт топонимического словаря 2008 с. 240
- . 2015-02-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-04.
- . 2015-04-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-15.
- . 2017-05-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-04.
- Каммаев С. К. Легендарная Лакия. Краткий энциклопедический справочник о Лакии и лакцах. Махачкала. Тип. ДНЦ РАН. 2007. — 372 с.
- . 2014-09-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-04.
- . 2018-03-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-04.
- . 2019-01-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-04.
- . 2014-07-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-04.
- . 2014-07-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-04.
- . 2015-03-30 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-04.