Mehdi (Mirmehdi) Həsən oğlu Seyidzadə (11 noyabr 1907, Aşqabad, Rusiya Türkistanı general-qubernatorluğu – 30 avqust 1976, Bakı) — Azərbaycan şairi, dramaturq, Azərbaycan Yazıçılar İttifaqının üzvü (1936), Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimi (1960).
| Mirmehdi Seyidzadə | |
|---|---|
 | |
| Təxəllüsü | Mehdi Seyidzadə |
| Doğum tarixi | 11 noyabr 1907 |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 30 avqust 1976 (68 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Vəfat səbəbi | ürək çatışmazlığı |
| Dəfn yeri | |
| Atası | Həsən Seyidzadə |
| Fəaliyyəti | şair |
| Fəaliyyət illəri | 1935-ci ildən |
| Əsərlərinin dili | Azərbaycanca |
| İstiqamət | şeir |
| Janr | lirik |
| Tanınmış əsərləri | İlan və Qurbağa |
| Mükafatları |
|
Həyat və fəaliyyəti
Mirmehdi Seyidzadə 1907-ci il noyabr ayının 11-də Türkmənistanın Aşqabad şəhərində dənizçi ailəsində anadan olub. İbtidai təhsilini İranda Məşhəd şəhərində almışdır. 1920-ci ildə ailəliklə Bakıya köçmüş, burada 1921–1925-ci illərdə Pedaqoji texnikumda təhsil almışdır. 1926–1930-cu illərdə Qubadlı və Şəmkir rayon komsomol komitələrində bir il işlədikdən sonra Bakıda kitabxana müdiri olmuşdur. 1930–1932-ci illərdə isə Maarif işçiləri kitabxanasına rəhbərlik etmişdir. Azərbaycan Pedaqoji İnstitutunun qiyabi şöbəsində 2 il təhsil almış yazıçı 1932–1939-cu illərdə Azərnəşrdə redaktor, şöbə müdiri işləmişdir. 1938–1939-cu illərdə yenidən təşkil olunmuş "Uşaqgəncnəşr"də bədii ədəbiyyat şöbəsinə rəhbərlik etmişdir. 1941-ci ildə Sovet ordusunun tərkibində İranda "Qızıl əsgər" qəzeti redaksiyasında xüsusi müxbir işləmişdir. Xəstəliyinə görə ordudan tərxis olunmuş, Azərbaycan Radio Verilişləri Komitəsində məsul redaktor, bir ildən sonra 1944-cü ildə Azərnəşrdə şöbə müdiri təyin olunmuşdur. Mirmehdi Seyidzadə 1976-cı il avqust ayının 30-da vəfat etmişdir.
Yaradıcıllığı
Ədəbi yaradıcılığa 1925-ci ildə "Şərq qadını" jurnalında çap etdirdiyi "Kənd qızı" adlı ilk şeiri ilə başlamışdır. Seyidzadə 1927–29-cu illər uşaq şeirləri "Zirək Səməd" mənzum nağılını, "Şanlı gün" poemasını yazmış, "Nərgiz", "Ayaz", "Qızılquş", "Elsevər" və şairə mənzum pyesləri tamaşaya qoyulmuş, bir neçə şeirlərinə isə mahnılar bəstələnmişdir. 1932-ci ildə mükafata layiq görülən "Şanlı gün" poeması ayrıca kitab şəklində nəşr edilmişdir. Bakıda onun bir sıra başqa kitabları, o cümlədən "Balaca təyyarəçi", "Ceyran", "Neft haqqında", "Kim güclüdür", "And" kitabları çıxmışdır. Mirmehdi Seyidzadə yaradıcılıqdan əlavə A. S. Puşkin, Jukovski, Krılov, Ömər Xəyyam və digər sənətkarların əsərlərindən tərcümələr etmişdir.
Əsərləri
- "Keçəl Səməd" (1929);
- "Şanlı gün" (1932);
- "Kiçik təyyarəçilər" (1932);
- "Neftə doğru" (şeirlər, 1933);
- "Pinti Həsən" (1936);
- "Uşaq şeirləri" (1936);
- "Nərgiz" (1937);
- "Pilotlar" (1938);
- "Qızıl quş" (mənzum pyes, 1939);
- "Kiçik pyeslər" (uşaq pyesi, 1939);
- "Qara şəhər" (1939);
- "Ceyran" (mənzum nağıl, 1940);
- "And" (şeirlər, 1942);
- "İsgəndər və Çoban" (nağıl, 1942);
- "Bizim ellər" (şeirlər, 1943);
- "Maral" (şeirlər, 1945);
- "Qorxmaz" (pyeslər, 1945);
- "Mübahisənin səmərəsi" (1946);
- "Şeirlər" (1948);
- "Çiçəklənən düzlər" (1950);
- "Bağçamız" (1953);
- "Yeni il hədiyyəsi" (1954);
- "Ürək sözləri" (1959);
- "Sirli Çeşmə" (1962);
- "Qəzəllər" (1961);
- "Seçilmiş əsərləri" (1962);
- "Ulduzlar səpələnir" (1963);
- "Şeirlər və poemalar" (1964);
- "Seçilmiş əsərləri" ( I cild, 1966);
- "Seçilmiş əsərləri" ( II cild, 1966);
- "Həyat eşqi" (1968);
- "Nərgiz" (1970);
- "Qəzəllər" (1970);
- "Təmsillər" (1972);
- "Yadigar" (Mənzum nağıl, 1973);
- "Qəzəllər" (1975);
- "Gümüşü qar" (1976);
- "Xatırlayarsan məni" (1978);
- "Bahar duyğuları" (1979);
- "Ağacların şikayəti" (şeirlər, təmsillər, poemalar, 1987)
Tərcümələri
- Ömər Xəyyam. Rübailər. (2004).
Mükafatları
Mirmehdi Seyidzadə 1966-cı ildə "Əmək veteranı" medalı, "Şərəf nişanı" ordeni, 1958-ci ildə Lenin komsomolu mükafatı, Azərbaycan Ali Soveti Rəyasət heyətinin Fəxri Fərmanı, 1975-ci ildə "Lenin" ordeni ilə təltif edilmişdir.
Xatirəsi
2017-ci ildə Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetində Mirmehdi Seyidzadənin 110 illik yubileyi qeyd olunmuşdur.
Haqqında yazılanlar
- Əzizov Ə. Gənc nəslin xidmətində // Bakı. 10 aprel 1972, səh. 4.
- Əliyev M. Xatırla məni: Mehdi Seyidzadənin 70 illiyi münasibətilə // Ədəbiyyat və incəsənət. 12 noyabr 1977, səh. 6.
- Qasımzadə Q. Uşaqların qocaman tərbiyəçisi: (Mehdi Seyidzadənin yaradıcılığı haqqında) // Ədəbiyyat və incəsənət. 18 mart 1972, səh. 10.
- Yusifli V. Ağanı unutmaq olarmı? : [Mehdi Seyidzadə haqqında] // Panorama. 22 yanvar 1998, səh. 6.
- Məmmədov K. "Unudulmaz xatirələr kimlərdən danışır: /Mehdi Seyidzadənin eyni adlı kitabı haqqında/ // Azərbaycan müəllimi. 19 mart 1976, səh. 3.
İstinadlar
- Lider TV. (az.). . 03.11.2017. 2023-07-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-11-03.