Mikroorqanizmlər və ya mikroblar (yun. μικρός, mikrós, kiçik və ὀργανισμός, organismós - orqanizm, vücud";) — adətən ölçüləri 0,1 mm-dən az, gözlə görünməyəcək qədər kiçik olan canlı orqanizmlərin ümumi adı. Mikroorqanizmlərin öyrənilməsi ilə mikrobiologiya elmi məşğul olur. Onların tədqiqi ilk dəfə 1675-ci ildə öz yaratdığı mikroskop ilə mikroorqanizmləri kəşf edən Anton van Levenhukun faliyyəti ilə başlamışdır.
Ümumi məlumat
Mikroorqanizmlər çox müxtəlifdir, onlara bakteriyalar, göbələklər, mamırlar və sularda yaşayan kiçik canlılar daxildir. Bəzi mikrobioloq alimlər ora virusları da əlavə edirıər. Mikroorqanizmlər su, , istilik olan biosferin hər yerində yaşayırlar. Onlara atmosferin yüksəkliklərində, okeanların dərinliklərində və Yer kürəsinin dərinliklərində rast gəlmək olur. Bəzi mikroorqanizmlər azot yaratdıqlarından azot siklinin vacib bir hissəsi sayılırlar.
Biodövriyədə rolu
Mikroorqanizmlərin çoxu birhüceyrəli olur, onların bir qismi gözlə də görünür. Mikroorqanizmlər Yerin atmosferində dinamik mütənasibliyin qorunub saxlanmasında və ekosistemdə maddələr mübadiləsində böyük rol oynayırlar. Bəzi hallarda onlar biokütləni yaradan yeganə olurlar. Ümumən biodövriyyədə müsbət rol oynasalar da, müəyyən situasiyada onlar insan və canlılarda xəstəlik törədicisi kimi çıxış edirılər.
Belə hesab edilir ki, təkamül prosesində mikroorqanizmlər birinci canlı orqanizmlər olmuşlar.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Rybicki EP. "The classification of organisms at the edge of life, or problems with virus systematics". S Aft J Sci. 86. 1990: 182–6. ISSN .
- LWOFF A. "The concept of virus". J. Gen. Microbiol. 17 (2). 1957: 239–53. PMID .
- 2013-10-23 at the Wayback Machine Accessed 20 January 2007