Maribor (sloven. Maribor; alm. Marburg an der Drau‎) - 95,500 nəfərlik əhalisi ilə Sloveniyanın ən böyük ikinci şəhəridir.

Şəhər
Maribor
sloven. Maribor
alm. Marburg an der Drau
46°33′ şm. e. 15°38′ ş. u.
Ölkə  Sloveniya
Başçı Boris Soviç
Tarixi və coğrafiyası
İlk məlumat 1164
Əvvəlki adı Marburq-an-der-Drau
Sahəsi 42.1 km²
Mərkəzin hündürlüyü 275
Saat qurşağı UTC+1 , yayda UTC+2
Əhalisi
Əhalisi 95 500 nəfər (2013)
Rəqəmsal identifikatorlar
Telefon kodu +386 2
Poçt indeksi 2000
Nəqliyyat kodu MB
Digər
Maribor xəritədə
Maribor
Maribor
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Avstriyanın Qraz şəhərindən 50 km məsafədə yerləşir. Şərqi Avropa memarlığının ən diqqət çəkici xüsusiyyətlərinə bu şəhərdə rast gəlinir. Şəhərin ilk adı Marburq-an-der-Drau olmuşdur.

Maribor tarixə uğursuz fəth cəhdləri ilə düşmüşdür. Məsələn, 14801481-ci illərdə başçılığı altındakı macarlar tərəfindən və 15321683-cü illərdə isə Osmanlı İmperiyası tərəfindən şəhərə uğursuz fəth cəhdləri baş tutmuşdur.

Tarixi

Orta əsrlərə aid tarixi mənbələrdə Markburh olaraq adlanan bu şəhərin adına ilk dəfə 1164-cü ildə rast gəlinmişdir. İlk dövrlərdə Dvar qraflığının mərkəzi olan şəhər sonradan Ştiriya qraflığının tərkibinə qatılmışdı. Maribor 1254-cü ildə şəhər statusu almışdır. 1278-ci ildə Ştiriya bölgəsində Habsburqlar sülaləsi hakimiyyətə gəldikdən sonra şəhər sürətlə inkişaf etməyə başladı və bölgənin ən əhəmiyyətli ticarət mərkəzlərindən birinə çevrildi. Şəhər 15321683-cü illərdə türklərin hücumundan uğurla müdafiə olunmuşdur.

1900-cü ildə şəhər əhalisinin 82.3%-ni almanlar, 17.3%-ni isə slovenlər təşkil edirdi. 1910-cu ildə Avstriya-Macarıstan İmperiyası ərazisində həyata keçirilən sonuncu siyahıyaalma zamanı Maribor və ətraf ərazilərində 31 min alman, 6 min etnik sloven qeydiyyata alınmışdır. Slovenlər əsasən şəhərətrafı ərazilərdə, almanlar isə Ptuy kimi kiçik şəhərlərdə məskunlaşmışdı.

Birinci dünya müharibəsi ərzində və bölgələrində yaşayan slovenlər Avstriya imperiyasının düşməni ola bilmə təhlükəsi səbəbilə nəzarət altına alınmış və bu hadisə avstriya almanları və slovenlər arasında bir-birlərinə qarşı inamsızlığın yaranmasına gətirib çıxarmışdır. 1918-ci ildə Avstriya-Macarıstan imperiyasının süqutundan sonra, Maribor şəhəri həm Sloven, xorvat, serb dövləti, həm də dövləti tərəfindən öz tərkib hissəsi elan olunmuşdur. 1 noyabr 1918-ci ildə Melye kazarmasında polkovnik Anton Holikin başçılığı ilə yığıncaq keçirilir və burada əhalisinin əksər hissəsinin alman dilində danışdığı bu şəhərin Alman-Avstriya dövlətinə verilməsinin vacibliyi vurğulanır. Bu iclasda iştirak edən etnik sloven mayor qərarın əleyhinə çıxış edərək sloven hərbi birləşmələrinin istənilən an şəhəri ələ keçirmək gücündə olduğunu bildirir. Bu zaman şəhər şurası gizli iclas keçirir və bu iclasda yenidən Avstriya dövlətinin tərkibinə qatılmaq barədə danışıqlar aparılır. Həmin iclasda mayor Maysterin qoşunu ilə döyüşmək məqsəilə 400 nəfərdən ibarət Yaşıl Mühafizəçilər (Schutzwehr) adlanan yaxşı silahlanmış hərbi birləşmənin yaradılması barədə qərar verilir. Lakin, 23 noyabr səhəri bu birləşmə sloveniyalı əsgərlər tərəfindən tərksilah olunur. Bu hadisədən sonra şəhərdə hakimiyyətinə qarşı heç bir təhlükə mənbəyi qalmır.

27 yanvar 1919-cu ildə Avstriya almanlarının ABŞ-nin sülh danışıqları üçün toplaşdığı bir vaxtda Mariborun etnik alman vətəndaşlarının slovenlər tərəfindən güllələndiyi xəbəri yayılmışdır. Bu hadisə nəticəsində 9 nəfər alman öldürülmüş, 18 nəfər ağır yaralanmışdır. Alman mənbələrində Maysterin qoşununun heç bir səbəb olmadan əhalini atəşə tutduğu bildirilmişdir. Buna qarşı, sloven mənbələrinə, o cümlədən Maks Poharın açıqlamasına görə, ilk olaraq almanlar şəhər mərkəzində mühafizə işləri ilə məşğul olan sloven hərbçilərə hücum etmişdir. Alman dilli media bu hadisəni "Marburqun qanlı bazar günü" olaraq adlandırmışdır.

10 sentyabr 1919-cu ildə qalib dövlətlərlə Alman-Avstriya dövlətinin imzaladığı Sen-Jermen müqaviləsinə görə, Maribor şəhəri Yuqoslaviya krallığının tərkib hissəsi elan olunmuşdur.

1918-ci ildən sonra Mariborda yaşayan bir çox etnik alman şəhəri tərk edərək Avstriya ərazisinə köç etmişdir. 1930-cu ilin sonlarında şəhər əhalisinin hələ də 25%-dən çoxunun etnik alman olmasına baxmayaraq, şəhərdə olan bütün alman məktəbləri, klubları və təşkilatları Yuqoslaviya hökuməti tərəfindən bağlanmışdır.

İkinci dünya müharibəsi

 
Adolf Hitler Maribor şəhərində Qədim Körpünün üzərində. Yuqoslaviya. 1941-ci il.

1941-ci ildə Aşağı Ştiriya bölgəsi Nasist Almaniyası tərəfindən anneksiya olunur. Alman qoşunları isə 8 aprel 1941-ci ildə şəhərə daxil olur.

26 apreldə Adolf Hitler bu ərazilərin "yenidən alman torpağı olması münasibətilə" öz tərəfdarlarını ruhlandırmaq üçün Maribora gəlir və burada yaşayan yerli almanlarla birlikdə ziyafət təşkil olunur. İşğaldan sonra, burada yaşayan slovenlər əvvəlcə və Serbiyaya, sonra isə Almaniyada nasist həbs düşərgələrinə göndərilir. Nasistlərin məqsədi müharibədən sonra bu ərazilərin yenidən "almanlaşdırılması" idi.

Müharibə ərzində Maribor şəhəri alman həbs düşərgəsinə çevrilmişdi. Şəhər vacib sənaye mərkəzi olduğuna görə, daima müttəfiq qoşunların bombardmanına məruz qalmışdır. Ümumilikdə, şəhər 29 dəfə bombardman edilmiş, nəticədə ərazisinin 47%-i dağılmış, 483 nəfər mülki şəxs həlak olmuş, 4200 nəfər isə evini tərk etmək məcburiyyətində qalmışdır. Müharibə ərzində 2600 nəfər şəhər sakini həlak olmuşdur.

Maribor müharibənin sonlarında Yuqoslaviya ərazisində ən çox dağıntıya məruz qalmış şəhər idi. Sloveniya müstəqillik əldə etdikdən sonra Mariborda doqquz kütləvi qırğın yeri aşkar olunmuşdur.

Müharibədən sonra Maribor Sloveniyanın şimal bölgəsində vacib nəqliyyat və mədəniyyət mərkəzi olaraq qalmaqda idi.

Müasir dövr

2004-cü ildə Sloveniya Avropa İttifaqına qoşulduqdan sonra, 2007-ci ildə ölkə valyutası avro ilə əvəzlənmiş və Şengen razılaşmasına qoşulduğuna görə, 25 dekabr 2007-ci ildə Avstriya ilə sərhədlərini açmışdır.

Maribor 2012-ci ildə Avropanın mədəniyyət paytaxtı, 2013-cü ildə isə seçilmişdir.

Qardaş şəhərlər

Həmçinin bax

İstinadlar

  1. (Slovene və English). Statistical Office of the Republic of Slovenia. 2002. 2012-11-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-09-05.
  2. . 2012-03-31 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-09-05.
  3. . Place Names. Statistical Office of the Republic of Slovenia. 2012-11-29 tarixində . İstifadə tarixi: 5 sentyabr 2017.
  4. . 2022-03-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-09-05.
  5. . 2017-09-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-09-05.
  6. . 2022-03-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-09-05.
  7. . 2021-05-19 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-09-05.
  8. . 2022-03-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-09-05.
  9. . Zivljenjenadotik.si. 2012-04-19 tarixində . İstifadə tarixi: 5 sentyabr 2017.
  10. . RTV Slovenija. 8 may 2015. 10 September 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 5 sentyabr 2017.
  11. . Zveza-msdbranik.si. 18 June 2011 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 September 2016.
  12. Tomasevich, Jozo. War and Revolution in Yugoslavia: 1941-1945. 2001.
  13. 2014-02-02 at the Wayback Machine // РИА Новости, 24 noyabr 2012

Xarici keçidlər

  • saytında
Mənbə — ""

Informasiya Melumat Axtar

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2023