Məhəmmədqulu xan (Bakı xanı) - Haqqinda Melumat

Məhəmmədqulu xan
Məhəmmədqulu xan
VI Bakı xanı
	1791 – 1792
Əvvəlki	II Mirzə Məhəmməd xan
Sonrakı	Hüseynqulu xan
Şəxsi məlumatlar
Doğum yeri	Bakı;
Vəfat tarixi	1792
Vəfat yeri	Bakı;
Dəfn yeri	Kərbəla;
Atası	I Mirzə Məhəmməd xan
Dini	İslam, şiə

Məhəmmədqulu xan (Bakı – 1792, Bakı) — Bakının altıncı xanı.

Səltənəti

Məlik Məhəmməd xanın kiçik qardaşı və I Mirzə Məhəmməd xanın oğlu idi, doğum tarixi məlum deyil. Fətəli xanın ölümündən bəri həm yeni Quba xanı Əhməd xanın, həm də qardaşı oğlu II Mirzə Məhəmmədın təcrübəsizliyindən istifadə edərək Bakı xanlığını qəsb etməyə çalışırdı. Xanlığa layiq görüldüyü təqdirdə iddialı Əhməd xanı sədaqəti ilə əmin etdi. Əhməd xan 1791-ci ildə Məhəmmədqulu ağanın taxtda oturması üçün Bakıya qoşun göndərdi. Bakı ordusu cəmi 500 nəfərdən ibarət olduğundan Mirzə Məhəmməd həmin il əmisinin xeyrinə imtina etdi.

Ancaq Əhməd xana tabe olmayaraq, xərac vermədi. Quba xanı keçmiş xana olan bağlılığını dəyişdirdi və Bakını mühasirəyə aldı, Məhəmmədqulu şəhər xalqının köməyi ilə onun qüvvələrini məğlub etdi.

Əhməd xan 1791-ci il mart ayında vəfat etdi və onun yerinə 13 yaşlı qardaşı Şeyxəli xan gəldi. Mirzə Məhəmmədə yenidən Bakıya yürüş etmək üçün ordu verildi. Şeyxəli daha sonra qraf İvan Qudoviçdən Bakını mühasirəyə almasını istədi. Məhəmmədqulu yardım istəyini tez bir zamanda Rusiyaya çatdırdı. Çaşqın Qudoviç kontr-admiral Pyotr Şişkinə tapşırdı ki, problemi həll edərək Rusiyanın maraqlarına uyğun hərəkət etsin. Lakin naməlum səbəblərdən sifariş gecikdi və Bakı bombardman edildi. Məhəmmədqulu xan oktyabr ayında Şeyxəli ilə barışmağa məcbur oldu və ona təzminat olaraq 24.000 rubl ödədi.

Ölümü

Abbasqulu Bakıxanov tərəfindən "səxavətli, lakin sərt" bir şəxs kimi səciyyələndirilən Məhəmmədqulu 1792-ci ildə Bakıda vəfat etdi və Kərbəlada dəfn edildi. Onun yerinə qardaşı oğlu — Hüseynqulu xan gəldi.

Həmçinin bax

Azərbaycan xanlarının siyahısı

İstinadlar

Bakikhanov, Abbasgulu. . Bähmänli, V. Bakı: Xatun Plyus. 2010. 200. ISBN 978-995221045-3. OCLC .
↑ Ashurbeyli, Sara. . Bakı. 279. ISBN 9789952421675. OCLC .
Materials for the new history of the Caucasus, from 1722 to 1893 [Text] / P. G. Butkov. — St. Petersburg: Printing house of the Imperial Academy of Sciences, 1869. Part 2. p. 293 (in Russian)
Bakikhanov, p. 201
A., BERZHE,. . [S.l.]: BOOK ON DEMAND LTD. 2014. 1119. ISBN 978-5458678100. OCLC . 2022-06-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-01.

[1] Bakikhanov, Abbasgulu. . Bähmänli, V. Bakı: Xatun Plyus. 2010. 200. ISBN 978-995221045-3. OCLC .

[Ashurbeyli-2] Ashurbeyli, Sara. . Bakı. 279. ISBN 9789952421675. OCLC .

[3] Materials for the new history of the Caucasus, from 1722 to 1893 [Text] / P. G. Butkov. — St. Petersburg: Printing house of the Imperial Academy of Sciences, 1869. Part 2. p. 293 (in Russian)

[4] Bakikhanov, p. 201

[5] A., BERZHE,. . [S.l.]: BOOK ON DEMAND LTD. 2014. 1119. ISBN 978-5458678100. OCLC . 2022-06-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-01.