Lavanda - Haqqinda Melumat

Lavanda
Lavanda
Elmi təsnifat
	Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Klad: Klad: Klad: Asterids Klad: Dəstə: Dalamazçiçəklilər Fəsilə: Dalamazkimilər Yarımfəsilə: Nepetoideae Triba: Cins: Lavanda
Beynəlxalq elmi adı
	Lavandula L., 1753;
ITIS
NCBI
EOL

Lavanda (lat. Lavandula) digər adları: rəngli ot; levanda; lavenda və s. — dalamazkimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.

Lavanda çoxillik ətirli ədviyyat bitkisidir. Bu bitkinin vətəni Aralıq dənizi sahilləri hesab olunur.Qədim Misirdə mumiyalaşdırma zamanı istifadə edilən maddənin əsas komponentlərindən biri olub. Bitkinin öz ətrini 3 min il saxlaya bilməsi məlumdur. Belə ki, 1922-ci ildə Misir fironu Tutanxamonun mumiyasından ətirli lavandanın qalıqları tapılmışdır.

Əhəmiyyəti

Lavanda bitkisinin bütün hissələrində efir yağları toplanır. Lakin çiçəklərdə onun miqdarı daha çox 0,8-3,0 %-ə qədərdir. Lavanda yağının əsas komponenti ( tərkib hissəsi) linalilasefat (30-56 %) və linalol (10-12 %) hesab edilir. Lavanda yağı və ondan alınan məhsullar (efir yağı, quru çiçək qrupu) ətriyyat - kosmetika sənayesində, qida və əczaçılıq sənayesində, tibdə və məişət kimyasında istifadə edilir. Lavanda yaxşı bal verən bitki hesab olunur və eroziya əleyhinə bitki kimi istifadə edilir.

Yayılması

Avropada lavandanı XVI əsrin axırlarında becərməyə başlamışlar. Rusiya ərazisinə lavanda XIX yüzilliyin ikinci yarısında gətirilmişdir. Lakin, ilk dəfə sənaye halında plantasiyalar şəklində becərilməsinə 1929-cu ildə Krımda başlamışlar. 1937-ci ildə lavanda Krasnodar vilayətində, 1945-ci il-lər Moldovada becərilməyə başlanmışdır. Onun ümumi əkin sahəsi 9 min hektara yaxın, məhsuldarlığı isə 20-30 s/ha - dır.

Növləri

P.Silva, Fontes & Myre
Lavandula angustifolia Mill.
- (DC.) Guinea
Maire
A.G.Mill.
Benth.
(Roth) Kuntze
Upson & S.Andrews
Webb & Berthel.
- (Svent.) M.C.León
Sennen
(L.) Mill.
- Upson & S.Andrews
D.Guillot & Rosselló
A.G.Mill.
Poir.
Lavandula dentata L.
- Batt.
A.G.Mill.
(Chiov.) Cufod.
A.G.Mill.
J.Graham
A.G.Mill.
Emeric ex Loisel.
Boiss.
Lavandula latifolia Medik.
Rozeira
Sánchez Gómez, Alcaraz & García Vall.
Baker
Humbert
- (Maire) Maire
Murb.
Bolle
Lavandula multifida L.
Lavandula nimmoi Benth.
(Mill.) Cav.
- (Braun-Blanq.) Romo
- (Boiss.) Upson & S.Andrews
- (Chaytor) Franco
- (Rozeira) Franco
Lavandula pinnata Lundmark
Decne.
Upson & S.Andrews
Upson & Jury
Benth.
Upson & Jury
Upson & S.Andrews
T.Anderson
Chaytor
Lavandula stoechas L.
- (Rozeira) Rozeira
- Lavandula stoechas subsp. stoechas
Rech.f.
Benth.
Coss. ex Ball
L'Hér.

Hibridlər

ex

İstinadlar

Linney K. . 5 Stokholm: 1754. S. 249.
Linnæi C. (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 2. S. 572.
Nurəddin Əliyev. Azərbaycanın dərman bitkiləri və fitoterapiya. Bakı, Elm, 1998.
Elşad Qurbanov. Ali bitkilərin sistematikası, Bakı, 2009.
↑ H. S. HÜMBƏTOV, V. V. BƏŞİROV V. R. MOHUMAYEV " YAĞLI VƏ EFİR YAĞLI BİTKİLƏR" BAKI 2016

:The Plant List saytında takson barədə məlumat. (ing.)

[_7585a11fc524ec72-1] Linney K. . 5 Stokholm: 1754. S. 249.

[_cf04d709c41998ef-2] Linnæi C. (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 2. S. 572.

[3] Nurəddin Əliyev. Azərbaycanın dərman bitkiləri və fitoterapiya. Bakı, Elm, 1998.

[4] Elşad Qurbanov. Ali bitkilərin sistematikası, Bakı, 2009.

[:0-5] H. S. HÜMBƏTOV, V. V. BƏŞİROV V. R. MOHUMAYEV " YAĞLI VƏ EFİR YAĞLI BİTKİLƏR" BAKI 2016