Konka, Kinka, Kinska və ya Kinski kimi tanınan Konka çayı (ukr. Кінська) — Ukraynanın Zaporojya vilayətindən axan Dnepr çayının sol qoludur. Çayın uzunluğu 146 km (91 mil)-dir. Drenaj su hövzəsi isə 26000 km²-dir. Azovboyu yüksəklikdən başlayır və Dneprdəki Kaxovka su anbarına axır. Çayın keçdiyi ərazilərdə Polohı və Orixiv şəhərləri yerləşir. Çayın adı, Krım tatarcasında Yılki Su kimi səslənir, "vəhşi atların suyu" mənasını verir.
| Konka | |
|---|---|
| uk/Кінська | |
 | |
| Ölkə |
 Ukrayna
|
| Region | |
| Rayonlar |
|
| Mənbəyi | Azovboyu yüksəklik |
| Mənsəbi | Dnepr çayı |
| Uzunluğu | 149 km |
| Su hövzəsi | 2600km² |
| Hövzəsinin sahəsi | 2.600 km² |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Təsviri
Çayın zunluğu 149 km, hövzəsinin sahəsi isə 2600 km²-dir. Çayın mailliyi 1,7 m/km-dir. Yuxarı və orta axarda vadi darlaşır, aşağı axarında isə 3,5 km-ə qədər genişlənir. Aşağı axarda çay, dərinliyi 6–7 m olan kanal budaqlar və kanallar əmələ gətirir. Çayın qidasını qar və yağış suları təşkil edir. Dekabrdan martın əvvəlinə qədər buz örtüyü qeyri-sabitdir.
Konka çayının suyunun minerallaşması yüksəkdir. Uzun illər ərzində orta hesabla: yaz daşqını — 2407 mq/dm³; yay-payız aşağı su — 2766 mq/dm³; qışda aşağı su — 2812 mq/dm³-dir.
1887-ci ildə çayın sahilləri məşhur geoloq, akademik Nikolay Sokolov tərəfindən tədqiq edilmişdir..
Tarixi
Monqol sərkərdəsi Mamay xanın iqamətgahı da çayın mənsəbində yerləşirdi. Çay, XVIII əsrdə Rusiya imperiyası ilə Osmanlı imperiyası arasında sərhəd rolunu oynamışdır.
2023-cü ilin iyununda Rusiyanın Ukraynaya hücumu zamanı Kaxovka bəndinin partladılması Konkada suyun səviyyəsinin sürətlə aşağı düşməsinə səbəb oldu.
İstinadlar
- // Great Soviet Encyclopedia. 2015-09-19 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-03-13.
- ↑ Ryzhkov, Vadim. [The Mamai's land. Ancient Ukraine and the Tatar-Mongolian Great Steppe]. Argument.ua (rus). 28 January 2017. 14 October 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 13 March 2024.
- Горев Л. Н., Пелешенко В. И., Гидрохимия Украины. К.: Вища школа. 1995. ISBN 5-11-004522-4.
- Алексеев А. Н. Исследователь Мелитопольщины — геолог Николай Алексеевич Соколов // Мелитопольский краеведческий журнал, 2013, № 1, с. 52–57
- Knyazkov, Yurii. [Kinska, Kinski Vody, Kinka, Konka] // Encyclopedia of History of Ukraine. 2022-05-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-03-13.
- . Suspilne. 2023-06-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-03-13.
Ədəbiyyat
- // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). СПб.. 1890–1907.
- Konka çayı // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] (3-е изд.). М.: Советская энциклопедия. гл. ред.: А. М. Прохоров. 1969–1978.
|
|
