Henri Fulds (1 iyun 1843, Beyt[d], Nort-Erşir[d], Birləşmiş Krallıq – 19 mart 1930, Volstanton[d], Staffordşir qraflığı[d], Birləşmiş Krallıq) – şotland həkim, missioner və alim. Barmaq izləri ilə bağlı araşdırmalarına görə tanınır. Həyatının bir hissəsini Yaponiyada keçirmiş və orada korların təhsili üçün işlər görmüşdür.
| Henri Fulds | |
|---|---|
| ing. Henry Faulds | |
 | |
| Doğum tarixi | 1 iyun 1843 |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 19 mart 1930 (86 yaşında) |
| Vəfat yeri |
|
| Təhsili | |
| Fəaliyyəti | həkim, alim |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
İlk illəri
Henri Fulds 1843-cü ildə Şotlandiyanın doğulmuşdur. 1866-cı ildə Qlazqoda yerləşən tibb təhsili almışdır.
Yaponiyada həyatı
Fulds 1874-cü ildə Şotlandiyanın Birləşmiş Presviterianlıq Kilsəsi üçün xəstəxana qurmaq məqsədilə Tokioya köçmüşdür. O, Yaponiyada ilk şotland tibb missiyasına rəhbərlik etmişdir. 1875-ci ildə Yaponiyada üçün ilk təşkilat olan "Rakuzenkay"ın, 1880-ci ildə isə korlar üçün məktəb olan Kummo-inin yaradılmasında iştirak etmişdir. Yapon dilini səlis öyrənmiş, cərrah kimi işləmişdir. Fulds Yaponiyadakı illəri zamanı iki səyahətnamə yazmış, üç jurnal təsis etmiş, quduzluğa qarşı mübarizə aparmışdır.
1879-cu ildə ABŞ arxeoloqu Edvard Morze tərəfindən Tokionun Omori bölgəsində tapılmış dulusçuluq məmulatlarını tədqiq edərkən hər bir fərdin özünəməxsus barmaq izi olduğu nəzəriyyəsini irəli sürmüşdür. Nəzəriyyəsi haqqında Çarlz Darvinə yazmışdır. Fulds Tokioda yerləşən xəstəxanasında törədilmiş bir cinayət zamanı barmaq izlərini müqayisə edərək həmkarının günahsızlığını sübut edə bilmişdir. Fulds nəzəriyyəsinin kriminalistikada cinayətkarın müəyyən edilməsi üçün əhəmiyyətli düşünmüş və bu barədə yazdığı məqalə 1880-ci ilin oktyabrında Britaniyanın "Nature" jurnalında nəşr olunmuşdur. Növbəti ay ona cavab yazaraq 20 ildən çoxdur ki, Hindistanda identifikasiya üçün barmaq izindən istifadə etdiyini bildirmişdir. O, 1886-cı ildə Britaniyaya qayıdaraq Şotlandiyada təklif etdiyi barmaq izi sisteminin yaradılmasını təklif etmişdir.
Xatirəsi
Tokionun Çuo rayonunun Tsukici bölgəsində Henri Fuldsa həsr olunmuş memorial lövhə quraşdırılmışdır. Fuldsun doğulduğu Beyt qəsəbəsində ona həsr olunmuş memorial lövhə yerləşir.
İstinadlar
- ↑ Henry Faulds // (ing.). 2010.
- ↑ Henry Faulds // (ing.). 1996.
- ↑ . Stratklayd Universiteti (ingiliscə). 2024-08-15 tarixində . İstifadə tarixi: 15 avqust 2024.
- ↑ . səh. 249
- ↑ . BBC History (ingiliscə). İstifadə tarixi: 15 avqust 2024.
- . Oninoin (ingiliscə). 7 fevral 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 15 avqust 2024.
- . Weekly Detail (ingiliscə). 8 dekabr 2004. 26 mart 2023 tarixində . İstifadə tarixi: 15 avqust 2024.
Ədəbiyyat
- (ingiliscə). II cild (Const–F). Tokio: Kodansha. 1983. səh. 249. ISBN 0-87011-622-3. İstifadə tarixi: 15 avqust 2024.