Firuddin Əli oğlu Babayev (d.1 may, 1929. Bərdə rayonu, Şirvanlı) — Azərbaycanın ilk professor fitopatoloqu, görkəmli kənd təsərrüfatı alimi, biologiya elmləri doktoru. 250-dən çox elmi dərsliklərin və əsərlərin müəllifidir. Dünyanın bir çox yerlərində mühazirə söyləmişdir. Azərbaycan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin Fəxri Fərmanı ilə təltif olunmuşdur.

Firuddin Babayev
Firuddin Əli oğlu Babayev
Gəncədə çəkilmiş şəkil
Gəncədə çəkilmiş şəkil
Doğum tarixi
Doğum yeri SSRİ, Azərbaycan SSR, Bərdə rayonu, Şirvanlı kəndi
Vəfat tarixi (58 yaşında)
Vəfat yeri Azərbaycan Azərbaycan SSR, Kirovabad
Dəfn yeri
Vətəndaşlığı Azərbaycan Azərbaycan
Həyat yoldaşı Zərifə Sirac qızı Babayeva
Uşaqları Fikrət Babayev
Sevda Əliyeva
Elm sahələri Fitopatologiya, biokimya, botanika, Genetika
Elmi dərəcəsi Biologiya elmləri doktoru
Elmi adı Professor Fitopatoloq
İş yerləri Azərbaycan Dövlət Aqrar Universiteti, Azərbaycan Elmi-Tədqiqat Pambıqçılıq İnstitutu
Təhsili
Elmi rəhbəri Akademik
Mükafatları Azərbaycan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin Fəxri Fərmanı

Həyatı

Firuddin Babayev 1 may 1929-cu ildə Bərdə rayonunun Şirvanlı kəndində, ziyalı ailəsində anadan olmuşdur. Ailədə altı uşaq arasında Firuddin Babayev böyükləri idi və ondan əlavə olaraq bir qardaşı, dörd bacısı vardır. Orta məktəbi əla qiymətlərlə bitirdikdən sonra 1945-ci ildə Ağdam Kənd Təsərrüfatı Texnikumuna daxil olub. Həmin texnikumu 1948-ci ildə bitirdikdən sonra təhsilini Azərbaycan Kənd Təsərrüfatı İnstitutunun Aqronomluq fakültəsində davam etdirib. Bu institutu Alim Aqronom ixtisası üzrə 1953-cü ildə bitirmişdir. Aspiranturaya daxil olmadan, 1959-cu ildə Moldovanın paytaxtı Kişinyovda Biologiya Elmləri Namizədi dərəcəsini almışdır. 1961-ci ildə fitopatologiya üzrə Baş Elmi İşçi dərəcəsi verilmişdir. 21 aprel 1972-ci ildə Biologiya Elmləri Doktoru dərəcəsini almışdır. 13 dekabr 1972-ci ildə Ali Attestasiya Komissiyasının qərarı ilə Azərbaycan SSR-nin ilk professor fitopatoloqu olmuşdur. Azərbaycan Dövlət Aqrar Universiteti-nin (keçmiş Azərbaycan Kənd Təsərrüfatı İnstitutu) yetirməsidir. Uzun illər Azərbaycan Elmi-Tədqiqat Pambıqçılıq İnstitutunda fitopatologiya laboratoriyasının müdiri vəzifəsində çalışmışdır. Daha sonra Azərbaycan Dövlət Aqrar Universitetində fitopatologiya kafedrasının professoru olmuş və o fənni tədris etmişdir.

F.Babayevin elmi rəhbəri görkəmli fitopatoloq alim, fitopatologiya kafedrasının müdiri, akademik olmuşdur.

22 iyun 1987-ci ildə Gəncə şəhərində vəfat etmişdir. Gəncə şəhərində Fəxri Xiyabanda dəfn edilmişdir.

 

Elmi fəaliyyəti

 

Azərbaycanda ve keçmiş SSRİ-də ilk dəfə olaraq vilt xəstəliyinin kimyəvi üsullarla mühafizəsinin müəllifidir. Elə buna görə kənd təsərrüfatı mütəxəssislərinə kömək məqsədilə yazılmış sonuncu kitabı bu cür adlanır: "". 1966-cı ildə Kaliforniya Universitetinin professoru, fitopatologiya üzrə elmlər doktoru Stefen Vilhelm (ing. Stephen Wilhelm) Firuddin Babayevə məktub göndərir. Məktubda Babayevin elmi işlerini yüksək qiymətləndirərək, ona tədqiqatların materiallarını göndərməsini xahiş edir. Kaliforniya Universitetındə mühazirə söyləmək üçün dəvət olunur. Azərbaycanlı alimin işi Fransada da çox böyük maraqla qarşılanır. 1971-ci ildə Daşkənddə yer alan beynəlxalq konfransda Firuddin Babayev pambıq vilti üzrə keçirtdiyi tədqiqatlar haqqında məruzə etdi.

Dəfələrlə İngiltərə, Fransa, Hindistan, Pakistan, Misir, Əlcəzair və s. ölkələrdə keçirilmış beynəlxalq konqreslərdə məruzələr etmək üçün dəvət olunmuşdur.

Yüksək ixtisaslı kadrlar hazırlanmasında böyük əməyi var. Beləki, 10-dan çox elmlər doktoru və elmlər namizədlərinin yetişdirilməsində müstəsna xidməti olmuşdur.

Maraqlı faktlar

Professor İbrahim Cəfərovun müəllifi olduğu və ADAU-nun "Fitopatologiya" dərsliyində F.Babayev haqqında yazılmışdır: "Pambıq əkinlərində vertisillioz viltin yayılması müxtəlifdir. Orta Asiyanın orta zərif lifli pambıq əkinlərində Gossypium hirsutum növündə bəzən əkinlərin yoluxması 50% və çox təşkil edir. Xəstəlik Azərbaycanın da pambıq əkinlərində geniş yayılmışdır. Bu xəstəliyin öyrənilməsində azərbaycanlı alim F.Babayevin 1960-1980-ci illərdə apardığı tədqiqatlar viltlə mübarizədə əsaslı rol oynamışdır."

Akademik Həsən Əliyev və akademik İmam Mustafayevin yaxın dostu idi.

Ailəsi

  • 1956-cı ildə Zərifə Sirac qızı Babayeva ilə ailə həyatı qurmuşdur.
  • Fikrət Babayev (), Sevda Əliyeva (əvvəl Babayeva) (1960), (əvvəl Babayeva) (1970) adlı üç övladı var. Flora Əliyeva Azərbaycan Respublikasının əməkdar müəllimi.
  • Nəvələri: Mehrac Əliyev, Elşən Əliyev, Gülşən Cabbarova (əvvəl Babayeva), Firuddin Babayev, Zərifə Əliyeva və Arzu Əliyeva.

Seçilmiş əsərləri

  • Yeni hidrazonların sintezi və dönüşməsi, onların bioloji aktivliyinin sınaq edilməsi. Gəncə: 1972;
  • Pambığin əsas xəstəlikləri və onlara qarşı mübarizə tədbirləri. Bakı: 1977;
  • Azərbaycan SSR şəraitində pestisidlərin kənd təsərrüfatına tətbiqi. Gəncə: 1987;
  • Bitkilərin Kimyəvi Mühafizəsi. Bakı: 1992.

İstinadlar

  1. . 2021-10-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-04-17.
Mənbə — ""

Informasiya Melumat Axtar

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2023