İkisünbülcüklü acılıqotu (lat. Ephedra distachya) — bitkilər aləminin qnetumlar şöbəsinin qnetumlar sinfinin acılıqotular dəstəsinin acılıqotukimilər fəsiləsinin acılıqotu cinsinə aid bitki növü.
İkisünbülcüklü acılıqotu | ||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||||
Domen:
Klad:
Ranqsız:
Aləm:
Klad:
Klad:
Klad:
Klad:
Klad:
Klad:
Şöbə:
Sinif:
Dəstə:
Fəsilə:
Cins:
Növ:
İkisünbülcüklü acılıqotu
|
||||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||||
|
Botaniki xarakteristikası
Aralıq dənizinin şimal ölkələrində, Cənubi Avropada, Qafqazda, Orta Asiyada, Qərbi Sibirdə geniş yayılmışdır. Hündürlüyü 20-50 sm-ə qədər olan, alçaqboylu kol bitkisidir. Gövdəsi sürünən, kökümsovu tünd-boz qabıqlı, budaqları sarımtıl–yaşıl rəngdədir. Yarpaqları pulcuqvarıdır, uzunluğu 1,5-3 mm-ə çatır. Tozcuqlu sünbülcükləri tək-tək və ya dəstə şəklindədir, 4-8 cüt çiçəkdən ibarətdir, qısa ayaqcıqlar üzərindədir, çiçəkaltlıqlarının sayı 3-4 ədəddir. Aprel ayında çiçək açır. Meyvəsi kürəşəkilli, qırmızı rəngli, 6-7 mm uzunluqda giləmeyvədir, iyun ayında yetişir. Meyvəverən hər sünbülcükdə 2 toxum olur. Toxumları yumurtavarı-uzunsovdur, tünd-qonur rəngdədir, parlaqdır, 4-5 mm uzunluqdadır. Xəzərin sahilboyu düzənliklərində, Abşeronda , Qobustanda, Kür-Araz ovalığında, Lənkəran və Naxçıvan düzənliyində qumlu, gilli və daşlı-çınqıllı quru yamaclarda təbii halda bitir. Quraqlığadavamlı, torpağa az tələbkardaır. Bitkinin tərkibində 1,7 %-ədək efedrin olur. Bir neçə forması məlumdur.
Meyvələrindən revmatizm (yel) xəstəliyinin, yaşıl şaxələrindən çəkilən cövhərdən isə mədə xəstəlikləri müalicəsi zamanı istifadə edilir. Meyvələrindən likör, spirtli içkilər istehsal edilir. İkisünbülcüklü acılığın oduncağı açıq-sarı və ya ağımtıl olub, illik halqaları aydın nəzərə çarpır.
Sinonimləri
Homotipik sinonimləri
- Chaetocladus distachys (L.) J.Nelson
- Ephedra distachya subvar. linnaei Stapf
- Ephedra equisetiformis subsp. distachya (L.) Bonnier & Layens
Yarımnövləri
- (C.A.Mey.) Asch. & Graebn.
İstinadlar
- Linnæi C. (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 2. S. 1040.