Geoxronoloji şkala milyon
il
əvvəl
Eon Era Dövr 0
F
a
n
e
r
о
z
о
y
Kaynozoy Dördüncü dövr 2,58
Neogen 23
Paleogen 66
Mezozoy Təbaşir 145
Yura 201
Trias 252
Paleozoy Perm 299
Karbon 359
Devon 419
Silur 444
Ordovik 485
Kembri 541
K
e
m
r
i
d
ə
n

ə
v
v
ə
l
Proterozoy Neoproterozoy Ediakar 635
Kriogen 720
Toni 1000
Mezoproterozoy Steni 1200
Ektaz 1400
Kalim 1600
Paleoproterozoy Stater 1800
Orozir 2050
Rias 2300
Sider 2500
Arxey Neoarxey 2800
Mezoarxey 3200
Paleoarxey 3600
4000
Katarxey 4600

EoarxeyArxey eonunun ilk erasıdır. Bu era 4 milyard il əvvəl Katarxey eonunun bitməsi ilə başlamış və 3600 milyon il əvvəl Paleoarxey erasının başlaması ilə bitmişdir. Yer üzündəki həyatın başlanğıcı bu dövrə aid edilmişdir və sianobakteriyaların dəlilləri bu dövrdən bir qədər sonra, 3500 milyon il əvvəl aid edilmişdir. O dövrdə atmosfer oksigensiz idi və təzyiq dəyərləri 10 -100 bar arasında dəyişirdi.

Təsdiqlənmə

Eoarxey əvvəllər rəsmi olaraq adlandırılmamış və qeyri-rəsmi olaraq Erkən Arxey və ya Paleoarxey dövrünün ilk hissəsi kimi qeyd edilmişdir.

Artıq Beynəlxalq Stratiqrafiya Komissiyası Eoarxey erasının Katarxey eonundan əvvəl mövcud olmuş Arxey Eonunun ilk hissəsi olduğunu rəsmi olaraq tanıyır.

 
Kvebek, Nuvvuagittuq Greenstone zolağından tapılmış 4.28 milyard illik qneys. Birbaşa nümunəsi mövcud olan ən qədim yer süxuru

Eoarxey erasının başlanğıcı Beynəlxalq Stratiqrafiya Komissiyası tərəfindən rəsmi olaraq 4 milyard il əvvəl olaraq qəbul edilmişdir.

Eranın adı yunanca iki sözdən: eos (dan, şəfəq) və archaios (qədim) sözlərindən götürülmüşdür. İlk superqitə olan Vaalbara bu dövrün sonunda, təxminən 3,600 milyon il əvvəl meydana gəlmişdir.

Geologiya

Eoarxeyin əsas xüsusiyyəti, Yerin ilk dəfə möhkəm bir qabığa sahib olmasıdır. Bununla birlikdə, bu qabığın bir çox yerində çatışmazlıqlar və səthdə lava sahələri mövcud idi. Eoarxeyin başlanğıcı günəş sistemi daxilində ağır asteroid bombardmanı: Gecikən Ağır Bombardman ilə xarakterizə olunur. Ən böyük Eoarxey süxur meydana gəlməsi Qrenlandiyanın cənub-qərb sahilindəki yaşı 3.8 milyard olan Isua Greenstone kəməridir. Kanada Qalxanında tapılan qneys nümunələrinin 4.031 milyon yaşı olduğu təxmin edilir və buna görə də ən qədim qorunan qaya birləşmələridir. 2008-ci ildə Kanadanın Kvebek əyalətində, Nuvvuagittuq Greenstone zolağında 4,280 milyon il əvvələ aid süxurlar aşkar edilidi. Bu birləşmələr üzərində hal-hazırda intensiv araşdırmalar aparılır.

Atmosfer

Qrenlandiyadakı 3,850 milyon illik apatit qalıqları 12C-nin zənginliyini sübut edti. Bu, 3.8 milyard il əvvəl fotosintetik həyatın olub olmaması ilə əlaqədar bir mübahisəyə səbəb oldu.

Xarici keçidlər

İstinadlar

  1. Mulkidjanian, A. Y. . Biol. Direct. 4. 2009: 26. doi:. PMC . PMID .
  2. Mulkidjanian, A. Y.; Bychkov, A. Y.; Dibrova, D. V.; Galperin, M. Y.; Koonin, E. V. . Proc. Natl. Acad. Sci. USA. 109 (14). 2012: E821–30. Bibcode:. doi:. PMC . PMID .
  3. Mulkidjanian, A. Y. Energetics of the First Life // Egel, R.; Lankenau, D.-H.; Mulkidjanian, A. Y. (redaktorlar ). Origins of Life: The Primal Self-Organization. Heidelberg: Springer Verlag. 2011. 3–33. ISBN 978-3-642-21625-1.
  4. (PDF). . January 2013. July 17, 2013 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: April 6, 2013.
  5. O'Neil, J.; Carlson, R. W.; Francis; D.; Stevenson, R. K. "Neodymium-142 Evidence for Hadean Mafic Crust". Science. 321 (5897). 2008: 1828–1831. Bibcode:. doi:. PMID .
  6. David, J.; Godin, L.; Stevenson, R. K.; O'Neil, J.; Francis, D. "U-Pb ages (3.8–2.7 Ga) and Nd isotope data from the newly identified Eoarchean Nuvvuagittuq supracrustal belt, Superior Craton, Canada". Geological Society of America Bulletin. 121 (1–2). 2009: 150–163. doi:.
  7. Mojzsis, S. J.; Arrhenius, G.; McKeegan, K. D.; Harrison, T. M.; Nutman, A. P.; Friend, C. R. L. (PDF). Nature. 384 (6604). 1996: 55–59. Bibcode:. doi:. :. PMID . 2021-11-05 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2020-04-20.


Mənbə — ""

Informasiya Melumat Axtar

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2023