Edvard Snouden

Edvard Cozef Snouden (ing. Edward Joseph Snowden; 21 iyun 1983[…], Elizabet-Siti[d]) — 2013-cü ildə işçi və subpodratçı olarkən Milli Təhlükəsizlik Agentliyindən (MTA) yüksək məxfi məlumatları sızdıran amerikalı kompüter kəşfiyyatı üzrə məsləhətçi və informator. Onun açıqlamaları bir çoxu MTA və kəşfiyyat alyansı tərəfindən telekommunikasiya şirkətləri və Avropa hökumətlərinin əməkdaşlığı ilə idarə olunan çoxsaylı qlobal müşahidə proqramlarının yaradılmasına və milli təhlükəsizlik və fərdi məxfilik haqqında mədəni müzakirələrə səbəb oldu.

Edvard Snouden
ing. Edward Snowden
Doğum tarixi 21 iyun 1983(1983-06-21)[…](41 yaş)
Doğum yeri
  • Elizabet-Siti[d]
Təhsili
Fəaliyyəti sistem administratoru, kəşfiyyatçı, mühafizəçi, informator, dissident, informatik, kəşfiyyat analitiki[d]
Üzvlüyü
İmza
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

2013-cü ildə Snouden Dell və MKİ-də işlədikdən sonra MTA podratçısı tərəfindən işə götürüldü. 20 may 2013-cü ildə Snouden Havay Kriptologiya Mərkəzindəki işindən ayrıldıqdan sonra Honkonqa uçdu və iyunun əvvəlində minlərlə gizli MTA sənədlərini , , və adlı jurnalistlərə açıqladı. Snouden The Guardian, The Washington Post və digər nəşrlərdə açıqladığı materiallara əsaslanan xəbərlər dərc edildikdən sonra beynəlxalq diqqəti cəlb etdi.

21 iyun 2013-cü ildə Snoudenə qarşı pozmaq və dövlət əmlakını oğurlamaq kimi iki maddə üzrə ittiham etdi və daha sonra Dövlət Departamenti onun pasportunu ləğv etdi. İki gün sonra Moskvanın Şeremetyevo Beynəlxalq Hava Limanına uçdu, orada Rusiya səlahiyyətliləri ləğv edilmiş pasportu yoxladı və bir aydan çox müddətə aeroportun terminalını tərk etməsi qadağan edildi. Rusiya daha sonra Snoudenə bir il müddətinə yaşamaq üçün ilkin viza ilə sığınacaq verdi, sonra isə bu müddət dəfələrlə uzadıldı. 2020-ci ilin oktyabrında ona Rusiyada daimi yaşamaq hüququ verilib. 2022-ci ilin sentyabrında Snoudenə prezident Vladimir Putin tərəfindən Rusiya vətəndaşlığı verilib və 2 dekabr 2022-ci ildə sədaqət andı içib.

Mübahisə mövzusu olan Snouden sızdırdığı məlumatlara görə müxtəlif təriflərə və tənqidlərə məruz qalıb. Snouden öz hərəkətlərini "ictimaiyyəti onların adından edilənlər və onlara qarşı edilənlər barədə məlumatlandırmaq" cəhdi kimi müdafiə edib. Onun açıqlamaları kütləvi nəzarət, dövlət sirri və milli təhlükəsizlik və məlumat məxfiliyi arasındakı balansla bağlı müzakirələri alovlandırdı, O, retrospektiv müsahibələrdə bunu etmək niyyətində olduğunu demişdi.

2016-cı ilin əvvəlində Snouden jurnalistləri haker hücumlarından və hökumət nəzarətindən qorumaq məqsədi daşıyan San-Fransiskoda yerləşən qeyri-kommersiya təşkilatı olan Freedom of the Press Foundation-un prezidenti oldu. O, həmçinin adı açıqlanmayan Rusiya İT şirkətində işləyir. 2017-ci ildə ilə evlənib. O, 2018-ci ilin noyabrında israilli auditoriyaya verdiyi açıqlamada "Mən gecələr Moskvada başımı yastığa qoymalıyam, amma mən internetdə və dünyanın hər bir şəhərində yaşayıram" demişdi. 17 sentyabr 2019-cu ildə onun "Daimi qeyd" adlı xatirə kitabı nəşr olundu. 2 sentyabr 2020-ci il tarixində ABŞ-nin Moalinə qarşı işində ABŞ kəşfiyyatının Snouden tərəfindən ifşa olunmuş kütləvi nəzarət proqramının qanunsuz və ola bilsin ki, konstitusiyaya zidd olduğu barədə qərar çıxarıb.

Erkən həyatı

Edvard Cozef Snouden 21 iyun 1983-cü ildəŞimali Karolina ştatının Elizabet-Siti şəhərində anadan olub. Onun ana tərəfdən babası ABŞ Sahil Mühafizəsinin kontr-admiralı Edvard BarretFTB-nin yüksək vəzifəli məmuru olub və 2001-ci ildə 11 sentyabr hücumları zamanı Pentaqonda idi. Snoudenin atası Lonni, Sahil Mühafizəsinin zabiti, anası Elizabet isə ABŞ-nin Merilend Dairə Məhkəməsinin katibi olub. Onun böyük bacısı Cessika Vaşinqtondakı Federal Məhkəmə Mərkəzində hüquqşünas idi. Edvard Snouden bütün ailə üzvləri kimi federal hökumətdə işləməyi gözlədiyini bildirmişdi. Valideynləri 2001-ci ildə boşanıb, atası isə yenidən evlənib.

İstinadlar

  1. ↑ Harding L. . The Guardian, 2014.
  2. ↑ Edward Snowden // . 2005.
  3. Burrough, Bryan; Ellison, Sarah; Andrews, Suzanna. . Vanity Fair. April 23, 2014. April 28, 2016 tarixində . İstifadə tarixi: April 29, 2016.
  4. Finn, Peter; Horwitz, Sari. . The Washington Post. June 21, 2013. June 21, 2013 tarixində . İstifadə tarixi: April 11, 2015.
  5. Brennan, Margaret. . . June 21, 2013. October 1, 2019 tarixində . İstifadə tarixi: October 19, 2019.
  6. Ilyushina, Mary. . CNN. October 22, 2020. October 23, 2020 tarixində . İstifadə tarixi: October 22, 2020.
  7. . Reuters (ingilis). September 26, 2022. September 26, 2022 tarixində . İstifadə tarixi: September 26, 2022.
  8. . 2022-12-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-12-11.
  9. Greenwald, Glenn; MacAskill, Ewen; Poitras, Laura. . The Guardian. London. June 9, 2013. July 26, 2013 tarixində . İstifadə tarixi: December 11, 2023.
  10. (Müsahibə). 2020. 2023-11-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-12-11.
  11. Greenberg, Andy. . Wired. February 2017. October 9, 2021 tarixində . İstifadə tarixi: October 23, 2019.
  12. Kelley, Michael B. . . September 30, 2021. September 30, 2021 tarixində . İstifadə tarixi: September 30, 2021.
  13. . finance.yahoo.com (ingilis). September 17, 2019. July 9, 2022 tarixində . İstifadə tarixi: July 9, 2022.
  14. McAskill, Ewan. . The Guardian. September 13, 2019. September 14, 2019 tarixində . İstifadə tarixi: September 14, 2019.
  15. . Reuters. September 2, 2020. November 1, 2020 tarixində . İstifadə tarixi: September 2, 2020.
  16. . . The Guardian. London. June 10, 2013. July 26, 2013 tarixində . İstifadə tarixi: April 11, 2015. The army did confirm Snowden's date of birth: 21 June 1983.
  17. . . Associated Press. July 24, 2013. August 22, 2013 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: October 23, 2019. Edward Snowden, who was born in Elizabeth City, NC, is wanted in the U.S. for espionage" by the FBI et al.
  18. . . August 1, 2013. October 19, 2014 tarixində arxivləşdirilib.
  19. . United States Coast Guard. October 19, 2019 tarixində . İstifadə tarixi: October 19, 2019.
  20. Cole, Matthew; Esposito, Richard; Dedman, Bill; Schone, Mark. . NBC News. May 28, 2014. August 28, 2019 tarixində . İstifadə tarixi: October 23, 2019.
  21. Tulumello, Jennifer Skalka. . The Christian Science Monitor. June 11, 2013. February 13, 2019 tarixində . İstifadə tarixi: October 23, 2019.
  22. Marbella, Jean; Bengali, Shashank; Cloud, David S. . The Baltimore Sun. June 10, 2013. 2023-10-10 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-12-11.
  23. Tracy, Connor. . NBC News. June 10, 2013. June 13, 2013 tarixində . İstifadə tarixi: October 23, 2019.
  24. Toppo, Greg. . USA Today. Washington, D.C. June 10, 2013. March 29, 2014 tarixində . İstifadə tarixi: October 23, 2019.
  25. . United States District Court for the District of Maryland. April 2, 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: March 10, 2015.
  26. Bamford, James. . Wired. August 13, 2014. December 2, 2014 tarixində . İstifadə tarixi: December 11, 2023.
  27. Cole, Matthew; Brunker, Mike. . NBC News. May 26, 2014. September 20, 2023 tarixində . İstifadə tarixi: December 11, 2023.
  28. . Leheigh Valley Express Times. June 10, 2013. August 16, 2013 tarixində . İstifadə tarixi: December 3, 2015.

Əlavə ədəbiyyat

  • . News of Devils: The Media and Edward Snowden. , Washington: Amazon Digital Services, Inc. November 25, 2014.
  • . Dark Mirror: Edward Snowden and the American Surveillance State. New York: Penguin Press. May 19, 2020.
  • . . London: Hamish Hamilton. May 13, 2014.
  • Gurnow, Michael. The Edward Snowden Affair: Exposing the Media and Politics Behind the NSA Scandal. Indianapolis: Blue River Press. April 1, 2014.
  • . . London: Guardian Faber. February 6, 2014.
  • Lanchester, John. . The Guardian. October 3, 2013. İstifadə tarixi: April 11, 2015. October 3, 2013.
  • . The Snowden Operation: Inside the West's Greatest Intelligence Disaster. Amazon Kindle Single. January 23, 2014.
  • . "." Verdict. Justia. July 17, 2013.
  • Mulligan, Stephen P.; Elsea, Jennifer K. (PDF). www.fas.org. Congressional Research Service. March 7, 2017. İstifadə tarixi: June 9, 2020.
  • Mistry, Kaeten; Gurman, Hannah, redaktorlar (Paperback). New York: Columbia University Press. 2020. ISBN 9780231194174.

Xarici keçidlər

  • səhifəsi
  • . Al Jazeera. İstifadə tarixi: April 11, 2015. November 1, 2013
  • . The Guardian. London. June 5, 2013. İstifadə tarixi: April 11, 2015. (Index of articles)
  • Nakashima, Ellen. . The Washington Post. Washington, D.C. June 9, 2013. July 18, 2013 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: April 11, 2015. (Index of articles)
  • " yanvar 5, 2019, at the Wayback Machine An annotated and categorized "overview of the revelations following the leaks by the whistleblower Edward Snowden. There are also some links to comments and followups." By Library
  • " searchable database of NSA documents disclosed by Edward Snowden, as published between June 5, 2013, and May 6, 2014
  • 107 additional pages from the Snowden archive released on May 13, 2014, in conjunction with the publication of Glenn Greenwald's
  • at Internet Archive
  • TED-də  
  • C-SPAN-da
Mənbə — ""

Informasiya Melumat Axtar

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2023