Dağlaləsi (lat. Tulipa) — bitkilər aləminin zanbaqçiçəklilər dəstəsinin zanbaqkimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.
| Dağlaləsi | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
|
Domen:
Klad:
Ranqsız:
Aləm:
Klad:
Klad:
Klad:
Klad:
Klad:
Klad:
Klad:
Dəstə:
Fəsilə:
Yarımfəsilə:
Triba:
Cins:
Dağlaləsi
|
||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
Təsviri
Latınca adı fars mənşəli toliban (çalma, əmmamə) sözündən götürülüb. Soğanağı yumurtavarı, çiçəkləri iri, çiçəkyanlığı ağ (bəzən qırmızı və ya sarı), meyvəsi qutucuqdur. Gövdəsinin hündürlüyü 6 sm-dən 50 sm-ədək olur. Onun ucunda günəşli havada açılan, axşamlar və tutqun havada bükülən al rəngli bir (bəzən bir neçə) çiçəyi olur. Çarpaz tozlanır. May–iyun aylarında çiçəkləyir. Çiçəkləmə müddəti 30 günə qədərdir. İlk dəfə 16-cı əsrdə Türkiyədə becərilmişdir. Cənubi Avropada, Kiçik, Ön və Şərqi Asiyada 140, Orta Asiyada, Qafqazda, Sibirdə 83, o cümlədən Azərbaycanda 7 növü yayılmışdır.
Qarabağ dağlaləsi, Eyxler dağlaləsi, Juliya dağlaləsi və s. növləri dekorativ bağçılıqda istifadə edilir.
Növləri
- Eyxler dağlaləsi (Tulipa eichleri)
- Florenski dağlaləsi (Tulipa florenskyi)
- Şmidt dağlaləsi (Tulipa schmidtii)
- Yuliya dağlaləsi (Tulipa julia)
- Botschantz.
- DC.
- Regel
- Boiss. ex Regel
- Pall. ex Spreng.
- Vved.
-
Boiss.
- (Baker) Marais
- Grey-Wilson
- Tulipa biebersteiniana Schult. & Schult.f.
- Tulipa biflora Pall.
- Vved.
- Regel
- Regel
- S.N.Abramova & Zakal.
- Regel
- Botschantz.
- Vved.
- DC.
- K.Perss.
- Tulipa clusiana DC.
- Boiss. & Heldr.
- Stapf ex Turrill
- (Regel) Regel
- Vved.
- Vved.
- Tulipa eichleri Regel
- Ghahr., Attar & Ghahrem.-Nejad
- Vved.
- Tulipa florenskyi Woronow
- Tulipa fosteriana Irving
- Tulipa gesneriana L.
- Regel
- Rech.f.
- Terzioglu
- Heldr.
- Rech.f.
- Ledeb.
- (Regel) Baker
- Raamsd.
- Popov & Vved.
- B.Fedtsch.
- Herb.
- Borbás
- Regel
- Tulipa julia K.Koch
- Qarabağ dağlaləsi (Tulipa karabachensis Grossh.)
- Özhatay & Koçak
- Regel
- Regel
- Regel
- B.Fedtsch. ex Czerniak.
- Regel
- Vved.
- Regel
- B.Fedtsch.
- Regel
- Merckl.
- Regel
- Tulipa linifolia Regel
- Baker
- Regel
- Hoog
- Popov & Vved.
- Y.Z.Zhao
- Lindl.
- Pobed.
- Hoog
- Rech.f.
- Vved.
-
Boiss. ex Heldr.
- Vved.
- Regel
- C.Agardh ex Schult. & Schult.f.
- (Lindl.) Sweet
- Vved.
- Stapf
- Hoog
- Baker
- Vved.
- Tulipa pulchella (Regel) Baker
- Krasn.
- (Velen.) Velen.
- Vved.
- Sieber ex Spreng.
- Tulipa schmidtii Fomin
- Z.M.Mao
- Bunge
- Achv. & Mirzoeva
- Baker
- Turrill
- Tulipa suaveolens Roth
- Vved.
- Vved.
- Vved.
-
Tulipa sylvestris L.
- (Link) Pamp.
- (Regel) Maire & Weiller
- Stapf
- D.Y.Tan & X.Wei
- Tulipa tarda Stapf
- Regel
- Regel
- Botschantz.
- Hoog
- B.Fedtsch.
- Tulipa turkestanica (Regel) Regel
- Wendelbo
- Boiss.
- (L.) Besser ex Baker
- Botschantz. & Sharipov
- Botschantz.
- Matin & Iranshahr
- Vved.
İstinadlar
- Linney K. . 5 Stokholm: 1754. S. 145.
- Linnaeus C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 1. S. 305.